سفرنامه عراق عجم: بلاد مرکزی ایران
| سفرنامۀ عراق عجم: بلاد مرکزی ایران | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ناصرالدین شاه قاجار (نویسنده) ابریشمی، فرشاد (به کوشش) |
| ناشر | خانه تاریخ و تصویر ابریشمی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1395 |
| شابک | 978-600-354-067-5 |
| موضوع | سفرنامه‌های ایرانی - قرن 13ق.، ایران - سیر و سیاحت - قرن 13ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 1359 ف6139س |
سفرنامۀ عراق عجم: بلاد مرکزی ایران تألیف ناصرالدین شاه قاجار، به کوشش فرشاد ابریشمی؛ این کتاب آخرین سفرنامه ناصرالدین شاه قاجار است که به توصیف سفر 97 روزه او به مناطق مرکزی ایران (عراق عجم) در سال‌های 1309-1310 قمری می‌پردازد. اثر حاضر با ثبت دقیق جزئیات سفر، اطلاعات ارزشمندی درباره جغرافیا، آداب و رسوم و وضعیت اجتماعی ایران در دوره قاجار ارائه می‌دهد.
ساختار
این کتاب در یک جلد و به صورت روزنگار تنظیم شده است که مشتمل بر یادداشت‌های روزانه ناصرالدین شاه از سفرش به مناطق مرکزی ایران است. کتاب شامل مقدمه‌ای از کوششگر و متن اصلی سفرنامه است.
گزارش کتاب
سفرنامه عراق عجم آخرین سفرنامه ناصرالدین شاه قاجار است که به توصیف سفر 97 روزه وی به مناطق مرکزی ایران در سال‌های 1309-1310 قمری می‌پردازد. این اثر که با دقت و جزئیات دقیق نوشته شده، اطلاعات ارزشمندی درباره جغرافیا، آداب و رسوم و وضعیت اجتماعی ایران در دوره قاجار ارائه می‌دهد.
ناصرالدین شاه در این سفرنامه به ثبت روزانه مسیر حرکت، وضعیت راه‌ها، رودها، چشمه‌ها، پل‌ها، جمعیت مناطق، اماکن مسکونی، فرآورده‌های محلی و اسامی مسئولان محلی پرداخته است. وی همچنین به توصیف آداب و رسوم مردم مناطق مختلف، شکارهای انجام شده و برخی مشاهدات جالب توجه مانند درختان چنار 1300 ساله اطراف بروجرد و جغرافیای تاریخی دریاچه حوض سلطان اشاره کرده است.
منطقه مورد سفر که در آن زمان به عراق عجم معروف بود، بخش وسیعی از بلاد مرکزی ایران را شامل می‌شد. این نامگذاری به دوره سلجوقیان بازمی‌گردد که برای تمایز این منطقه از عراق عرب (بین‌النهرین) انجام شده بود.
کتاب حاضر که توسط فرشاد ابریشمی تصحیح و منتشر شده، نسخه بازنشر شده همان چاپ اصلی است که در سال 1311 قمری توسط اعتمادالسلطنه بدون هیچ تغییری در یادداشت‌های شاه منتشر شده بود. این سفرنامه به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع دست اول برای مطالعه تاریخ اجتماعی و جغرافیای تاریخی ایران در دوره قاجار محسوب می‌شود و اطلاعات منحصر به فردی درباره وضعیت مناطق مرکزی ایران در آن دوره ارائه می‌دهد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات