الإمام الحسن العسكري علیهالسلام (کتاب)
| الإمام الحسن العسكري علیه السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | قزوینی، محمدکاظم (نويسنده) |
| عنوانهای دیگر | من المهد إلى اللحد |
| ناشر | لسان الصدق |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1426ق - 2005م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-8166-48-x |
| موضوع | حسن بن علی (ع)، امام یازدهم، 233 - 260ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8الف4ق 50 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الإمام الحسن العسكري من المهد إلى اللحد، اثر آیتالله سید محمدکاظم قزوینی (1307-1373ش)، از مشاهیر خطبا و نویسندگان نامى معاصر است. این کتاب به زندگینامه و سیره امام حسن عسکری(ع) از زمان تولد تا شهادت ایشان میپردازد و سوابق فضایل، ویژگیهای اخلاقی و آیات عظیمی که این امام بزرگوار از آن برخوردار بود، را بیان میکند. نویسنده به وظیفه خود در نوشتن درباره چهار امامی که پس از امام رضا(ع) قرار دارند، عمل کرده و این چهارمین کتاب از آن مجموعه است.
ساختار
کتاب بهصورت مجموعهای از فصول و مباحث موضوعی تنظیم شده است که شامل مراحل زندگی امام عسکری(ع)، از تولد، معرفی نسب، القاب و کنیهها، و نیز موضوعات مهمی مانند نصوص امامت و برخورد ایشان با حکام معاصر و معرفی اصحاب ایشان به ترتیب حروف الفبا میشود.
سبک نگارش
سبک نگارش کتاب بر پایه ویژگیهای زیر استوار است:
- استناد گسترده به روایات و تراجم: نویسنده برای اثبات مطالب و ذکر وقایع تاریخی، به نقل روایات از کتب متعددی مانند «الغيبة» شیخ طوسی، «الکافی»، «التهذيب» و «من لايحضره الفقیه» تکیه کرده است[۱].
- تمرکز بر مسائل عقیدتی و امامت: بخشی از کتاب به اثبات امامت امام عسکری(ع) از طریق نصوص وارده اختصاصیافته و به بیان دلایل غیبت امام مهدی(عج) و تولد ایشان در شرایط سخت پرداخته است[۲].
- استفاده از لحن حماسی و توصیفی: نویسنده در مقدمه، تاریخ را به دلیل ظلمی که بر اهلبیت(علیهمالسلام) رفته، با تعابیر تلخی مانند «سواد اللیل المظلم» (سیاهی شب تاریک) توصیف کرده[۳] و در توصیف زندگی امام از واژگان قوی استفاده میکند[۴].
گزارش محتوا
بخشهای آغازین کتاب به معرفی نسب و مشخصات فردی امام حسن عسکری(ع) میپردازد. ولادت ایشان در ماه ربیعالآخر سال ۲۳۲ هجری در مدینه نقل شده است. پدر ایشان امام هادی(ع) است و برای مادرشان اسامی متعددی مانند سوسن، حدیثه، یا سلیل ذکر شده است. کنیه امام، ابومحمد، و القابشان شامل الصامت، الهادی، الرفیق، الزکی و النقی بوده است. لقب العسکری نیز به دلیل اقامت اجباری ایشان و پدرشان در سامرا (که به عسکر معروف بود) به ایشان اطلاق میشد[۵].
دوره رشد و حیات امام عسکری(ع) مملو از ظلم و ستم حکام عباسی و نظارتهای شدید (الرقابة المشددة) بود؛ ایشان از زمان کودکی با پدر بزرگوارشان زندگی پر از مصیبت و درد را تجربه کردند. هدف حکومتها از این فشارها، محو وجود امامان و قطع سلسله امامت بود. نویسنده تأکید میکند که علیرغم کوتاهی عمر شریف امام، ایشان از فضائل، مکارم اخلاقی و آیات عظیمی برخوردار بودند[۶].
بخش مهمی از کتاب به اثبات امامت ایشان اختصاص دارد؛ نصوصی از اجداد بزرگوارشان، بهویژه امام رضا(ع) نقل شده که صراحتاً بر امامت ایشان پس از پدرشان، امام هادی(ع)، دلالت دارد. این نصوص نشان میدهند که ایشان امامی بودند که فرزند ایشان قیام خواهد کرد و زمین را پر از عدلوداد خواهد ساخت، درحالیکه پر از جور و ظلم باشد[۷].
همچنین، کتاب به بررسی وقایع مهمی چون وفات پدر امام، امام هادی(ع)، میپردازد که در رجب سال ۲۵۴ق واقع شد و احتمال مسمومیت ایشان مطرح شده است. در این واقعه، امام عسکری(ع) بود که بر خلاف انتظار عباسیان، بر جنازه پدر نماز گزارد. [۸].
نویسنده همچنین به معرفی حاکمان معاصر امام عسکری(ع) از جمله الواثق، المتوکل، المنتصر، المستعین، المعتز، المهتدی و المعتمد پرداخته است[۹].
در ادامه، به معرفی و شرححال مختصر بسیاری از اصحاب و یاران امام عسکری(ع) پرداخته شده است که تحتفشار و مراقبت شدید زندگی میکردند. اسامی این افراد، به ترتیب حروف الفبا، ذکر گردیده است. نامهایی مانند ابراهیم بن مهزیار اهوازی[۱۰] و احمد بن اسحاق قمی[۱۱] که نامههایی از امام دریافت کرده و موردتأیید ایشان بودند، ذکر شده است. از دیگر اسامی ذکر شده، میتوان از بشر بن سلیمان[۱۲]، بهلول[۱۳]، جابر بن یزید فارسی[۱۴]، حاجز بن یزید وشا[۱۵] و داود بن ابی زید[۱۶]، اشاره نمود.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.