إختيارات أبي حيان النحوية في البحر المحيط

إختيارات أبي‌حيان النحوية في البحر المحيط جمعاً و دراسة، از آثار نویسنده معاصر و مدرّس دانشگاه اسلامی امام محمد بن سعود، دکتر بدر بن ناصر بدر، پژوهشی ادبی است که انتخاب‌های نحوی شاعر و ادیب عصر بنى‌نصر در غرناطه و مماليك در مصر، محمد بن يوسف بن على بن حيان نفرى غرناطى مشهور به ابوحيان غرناطى (654 - 745ق) در کتاب البحر المحيط في التفسير را گردآوری، بیان و تحلیل می‌کند.

إختيارات أبي حيان النحوية في البحر المحيط
پدیدآوران	بدر، بدر (نويسنده) ابوحیان، محمد بن یوسف (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	البحر المحيط. شرح ** جمعا‌ و دراسه‌
ناشر	مکتبة الرشد
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1420ق - 2000م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	3082 ب24الف 95/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• دکتر بدر بن ناصر بدر در این رساله، کار خود را بر اساس اصول ذیل انجام داده است:

1. پس از ذکر انتخاب نحوی ابوحيان غرناطى ، مواردی را که ترجیح داشته، بیان کرده است.
2. در مورد دیدگاه‌های نحوی ابوحيان غرناطى ، اگر انتخاب وی در البحر المحيط با رأی او در سایر کتبش مغایرت داشته، این نکته را تبیین کرده است.
3. در بحث شواهد، به منابع شواهد شعری و حدیثی به طور کامل ارجاع داده است.
4. موضع ابوحيان غرناطى را نسبت به مذاهب نحوی مختلف مورد بررسی قرار داده است.
5. در روند پژوهش، او برای تصحیح تحریفات و اشتباهات موجود در نسخه‌های چاپی کتاب البحر المحيط، از نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه ملک عبدالعزیز و همچنین دیگر کتاب‌ ابوحيان غرناطى به نام التذییل و التکمیل استفاده کرده است.

ساختار و محتوا

• این کتاب از مقدمه و 2 بخش اصلی و خاتمه تشکیل شده است:
• مقدمه نویسنده: (معرفی اجمالی اهداف، روش و فصول کتاب)
• بخش اول «گزینش‌های نحوی ابوحيان غرناطى در تفسیر البحر المحیط»: این بخش به جمع‌آوری و دسته‌بندی مسائل نحوی منتخب او می‌پردازد و شامل مباحث اصلی علم نحو است.
• بخش دوم «بررسی گزینش‌های مذکور»: این بخش به تحلیل اصول و روش‌های ابوحيان غرناطى در این گزینش‌ها اختصاص دارد و به مباحث متعددی می‌پردازد از جمله اصطلاحات ابوحیان، مبانی گزینش‌های نحوی او، روش استدلال او برای گزینش‌های نحوی، روش استدلال او برای گزینش‌های اعرابی، موضع‌گیری او نسبت به مذاهب نحوی (نحویان بصره، کوفه، اندلس و...) و تأثیر گزینش‌های او بر نحویان بعد از خودش
• خاتمه (14 نتیجه).

نمونه مباحث

• 14- برای من روشن شد که سمین حلبی در بیشتر آرای خودش از استادش ابوحيان غرناطى پیروی کرده و بخش بزرگی از این آراء را به صورت نقل قول مستقیم از البحر المحيط في التفسير آورده است و یا با آن در الفاظ، اختلاف اندکی دارد.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.