وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی

‏وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی
پدیدآوران	ابراهیمی دینانی، غلامحسین (نويسنده)
ناشر	مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ايران
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1383ش
چاپ	1
شابک	‎964-8036-10-1
موضوع	هستی شناسی (فلسفه اسلامی)
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏و‎‏3‎‏الف‎‏2 1303 ‏BBR‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

وجود رابط و مستقل در فلسفه اسلامی، نوشته غلامحسین ابراهیمی دینانی (متولد ۱۳۱۳ش)، دو نوع وجود (استقلالی و ارتباطی) را از دیدگاه فلسفه اسلامی، تحلیل و تفسیر می‌کند. در این اثر، به دیدگاه برخی از مکاتب دیگر مانند فلسفه هگل نیز توجه شده است.

هدف و روش

• نویسنده با بیان اینکه حقیقت ربط در جهان، یک واقعیت است که به هیچ وجه نمی‌توان آن را مورد انکار قرار داد، پرسیده است: آیا می‌توان در این جهان، چیزی را شناسایی نمود که از هر گونه ربط و تعلّق، تهی باشد؟
• روش نویسنده، استدلالی است و با زبان و اصطلاحات فنی رایج در فلسفه اسلامی می‌نویسد و مخاطبانی خاصّ دارد و می‌کوشد اندیشیدن عقلی را ترویج کند و به همین جهت، از تمثیل و شعر به‌ندرت استفاده می‌کند؛ به عنوان نمونه در بحث ارتباط علم حضوری و اتحاد عاقل و معقول، این 2 بیت را آورده است:

ای برادر تو همه، اندیشه‌ای		مابقی، تو استخوان و ریشه‌ای
گر بود اندیشه‌ات گل، گلشنی		گر بود خاری، تو هیمهٔ گلخنی.

ساختار و محتوا

مطالب این کتاب، بدون تقسیم به بخش، فصل و مانند آن، در ذیل عناوینی مطرح شده است. برخی از موضوعات و مسائل مهمّ این اثر، عبارت است از: ابن سینا و انسان معلق در فضا، علم حضوری در دایره فکر و استدلال نمی‌گنجد، پشتوانه «علم حصولی» را «علم حضوری» تشکیل می‌دهد، علم تعریف‌پذیر نیست؛ نیستی چیزی جز نیستی نیست؛ تفاوت میان وجود رابط و وجود رابطی، آیا هستی رابط و هستی مستقلّ با یکدیگر متباین می‌باشد؟ لحاظ آلی و لحاظ استقلالی؛ حدیث، الهام‌بخش اندیشه است.

نمونه مباحث

• هستی معلول نسبت به هستی علت، از هیچ گونه استقلال و نفسیت برخوردار نبوده و تنها می‌تواند معنی ربط و تعلّق را آشکار نماید.
• زبان، جز ظهور اندیشه چیز دیگری نیست. اندیشه نیز بدون وجود کلیات به هیچ وجه نمی‌تواند سامان و انسجام داشته باشد و در اینجا می‌توانیم بگوییم: انسان یک موجود زمینی است که به تماشای آسمان معانی اشتغال پیدا کرده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.