نمایش مبدأ برای نهضت انتظار و انقلاب اسلامی (جمعی از نویسندگان)

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR04189J1.jpg
| عنوان =نهضت انتظار و انقلاب اسلامی
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[جمعی از نویسندگان]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏5‎‏/‎‏224‎‏ ‎‏ن‎‏9*
| موضوع =
مهدویت - انتظار
| ناشر = 
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروی مقاومت بسیج، معاونت آموزش
| مکان نشر =تهران - ایران
| سال نشر = 1382 ش 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE04189AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =04189
| کتابخوان همراه نور =04189
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|انتظار (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|انقلاب اسلامی (ابهام زدایی)}}
'''نهضت انتظار و انقلاب اسلامى''' اثر جمعى از نويسندگان مى‌باشد كه به زبان فارسى و با هدف تبيين مفهوم انتظار و نقش و جايگاه آن در انقلاب اسلامى ايران نوشته شده است.

== ساختار==
كتاب با مقدمه مؤلف در اشاره به وعده خداوند پيرامون حاكميت بندگان صالح بر زمين، آغاز و مطالب در هشت درس ارائه گرديده است.

نویسنده پس از تشريح ماهيت نهضت انبياء(ع)، به توضيح چگونگى تأسيس نظام اسلامى در زمان پيامبر(ص) پرداخته و ضمن اشاره به نقش ائمه(ع) در حفظ دين و نيز نقش علما و فقها در عصر انتظار، انقلاب اسلامى ايران و نقش نهضت انتظار در پيروزى آن را مورد بحث قرار داده و در پايان، گوشه‌اى از سيماى حكومت جهانى حضرت مهدى(عج) را به تصوير كشيده است.

در پايان هر درس، پرسش‌هايى مطرح گرديده است.

== گزارش محتوا==
پيامبران، برگزيدگان خاص الهى براى انجام مأموريت مهم تبيين حق و حاكميت بخشيدن به آن هستند و نویسنده براى بررسى مأموريت مهم و نهضت مستمرّ پيامبران در درس اول، ابتدا به تبيين حق و باطل و مشخص كردن مظاهر آن پرداخته و سپس به اختلاط حق و باطل در عالم ماده اشاره كرده است. به باور وى، با توجه به اين اختلاط است كه بشر محتاج هدايت مى‌گردد و با توجه به ناتوانى عقل از تبيين همه حقايق، چشم به راه هدايتگر آسمانى مانده و پيامبران براى تبيين حق، مبعوث مى‌شوند.

وى معتقد است كه كلمه «توحيد» درخت تناور، مبارک و پرثمر طيّبات بوده و شرك و كفر، درخت ناپاکى و ام‌الخبائث‌اند و همه پليدى‌ها، ثمر و نتيجه آن مى‌باشند و در واقع، پيامبران شناساننده اين دو درخت مى‌باشند. ايشان براى پروراندن درخت طيّب توحيد در زمينه وجود انسان‌ها و ريشه‌كن كردن بوته پليد شرك از آن مبعوث شده‌اند و در اين راستا، استكبار و طاغوت‌ستيزى بارزترين وجه سيره آنان است.

وى قيام انبيا را دارى دو جنبه مى‌داند:

#قيام براى ابلاغ وحى و دعوت انسان‌ها به توحيد، مكارم اخلاق و عمل صالح و نهى كردن آنان از شرك و رذائل اخلاقى و عملى.
#مبارزه ضد استكبارى و به دست گرفتن رهبرى مبارزه براى تحقق بخشيدن به توحيد و عدالت و ريشه‌كن ساختن حاكميت جهل، خرافه و طاغوت.

در پايان، نقش مردم در مبازرات انبيا، با توجه به دو جنبه فوق، مورد بررسى و تحليل قرار گرفته است.

در درس دوم، لزوم تأسيس نظام اسلامى، بحث شده است. بشر ناچار از زندگى اجتماعى است و زندگى اجتماعى نيز بايد تحت قوانين و مقرّراتى مشخص اداره شود. از سوى ديگر خداوند، انسان را جانشين و نماينده خود در زمين قرار داده است. نویسنده از اين مقدمات، دو نكته برداشت كرده است:

#پيدايش انسان توأم با فرمان‌روايى و حكومت بوده است.
#خليفه و رهبر جامعه بايد از سوى خداوند تعيين شود.

نویسنده با استفاده از آيات، در پى اثبات آن است كه در جوامعى كه نظام و حاكم، الهى نباشد، طاغوت حاكم مى‌شود و نظام طاغوتى، مردم را به تاريكى و بدبختى مى‌كشاند.

وى معتقد است جرقّه‌هاى نخستين تمدّن بشرى از سوى پيامبران و در ميان دينداران زده شد و در همين راستا بود كه پيامبر اسلام(ص) پس از هجرت به مدينه، حكومتى همه جانبه تشكيل داد و هر سازمان و تشكيلاتى كه در اداره مملكت لازم بود، تأسيس كرد از جمله: نهادهاى سياسى و ادارى، تشكيلات قضايى، امور لشكرى، آموزش و پرورش، سازمان اقتصادى و وضع قوانين و مقرارت.

نویسنده از منظر انديشه اسلامى، پس از قوانين الهى و رهبرى صالح، مردم را ركن سوّم نظام اسلامى‌دانسته و معتقد است «قيام و اقدام مردمى»، از اهداف نهايى نظام دينى محسوب مى‌شوند و در نهايت چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند كه در نظام اسلامى، كليه افرادى كه در ادارات، كارخانه‌ها، مراكز آموزشى، نهادها، ارگان‌ها، نيروهاى نظامى و شهر و روستا زندگى مى‌كنند، بايد نسبت به وطن اسلامى و هم كيشان خود احساس مسؤوليت كنند.

درس سوم به بررسى مفهوم واژه «ارتجاع» و تفكيك بين نهضت‌هاى حق طلب و حركت‌هاى ارتجاعى اختصاص يافته است.

به اعتقاد نویسنده با توجه به اين كه بعد از هر انقلاب و نهضتى، ظهور ارتجاع مورد انتظار است، قرآن و پيامبر(ص) نسبت به اين مسأله حساسيت ويژه نشان داده و مسلمانان را از اينكه مبادا دوباره به قهقرا برگردند، هشدار داده‌اند. با اين حال، با نگاهى به صدر اسلام، حركت ارتجاعى و بازگشت به فرهنگ طاغوتى و جاهلى را با همه هشدارها، بعد از وفات پيامبر(ص) به وضوح مى‌بينيم.

ايمان سطحى عموم، فرد محورى و ضعف دشمن‌شناسى، از جمله عواملى كه نویسنده آنها را جزء زمينه‌هاى پيشرفت حركت‌هاى ارتجاعى دانسته و در پايان، راه‌كارهايى را براى مبارزه با اين‌گونه حركت‌ها، پيشنهاد نموده است از جمله: تعميق بينش و باور عمومى، ترويج آرمان‌گرايى به جاى فرد محورى، برخورد با سستى و قصور رهبران.

در درس چهارم، نقش امامان(ع) در حفظ دين مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده معتقد است پيامبر اسلام(ص)، همواره نسبت به آينده دين و نظام نوپاى اسلامى، دغدغه خاطر داشته و دو موضوع «مصونيت اسلام از تحريف» و «جانشينى در امر حكومت»، بيش از هر چيز، خاطر ايشان را به خود مشغول داشته بود؛ از اين‌رو ايشان دو اقدام اصولى انجام دادند:

#تعيين مفسر رسمى و مرجع دين.
#تعيين خليفه و جانشين.

اما بعد از وفات رسول‌الله(ص)، گروهى نگذاشتند خلافت بر آن مسيرى كه پيامبر(ص) معين كرده بود جريان يابد و با زور، زر و تزوير، از مردم بيعت گرفتند. از اين‌رو، پس از انحرافى كه در امر خلافت رخ داد، [[امام على(ع)]]، اقدامات خود را در دو جهت زير سامان داد:

#تبيين اسلام ناب و ابطال تحريف‌هايى كه در دين ايجاد مى‌شد.
#معرفى خود به عنوان تنها كسى كه صلاحيت تصدّى حكومت را دارد.

نویسنده مبارزات ائمه(ع) با انحرافات ايجاد شده در اسلام را به دو دوران قبل از حادثه كربلا و پس از آن تقسيم كرده و معتقد است براى تحليل و بررسى حركت امامان(ع) بعد از واقعه كربلا تا شروع دوران غيبت، توجه به اين نكته لازم است كه شايد روش مبارزاتى امامان(ع) در نگاه اول متفاوت و حتى در مواردى متعارض به نظر برسد ولى اين تفاوت روش، ناشى از تفاوت شرايط مى‌باشد.

نقش عالمان دينى و فقها در عصر انتظار، در درس پنجم مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.

به اعتقاد نویسنده، عالمان دينى به لحاظ دانشى كه مى‌اندوزند و نيز به سبب رابطه ولايى با پيشوايان معصوم(ع) و رسالت و مسئوليّت خطیر پاسدارى، آگاهى‌بخشى و تربيتى كه دارند، در شريعت از رتبت و جايگاه بلندى برخوردارند كه از دو منظر آيات و روايات بدان اشاره شده است.

مرزبانى از عقيده اسلامى، حفظ و گسترش علوم اسلامى، تكيه‌گاه محرومان بودن، ساده زيستى و پرچمدارى جهاد و شهادت بخشى از رسالت‌ها و ويژگى‌هاى عالمان دينى مى‌باشد كه نویسنده ضمن اشاره به آن‌ها، هريك را مختصراً توضيح داده است.

در پايان اين درس، به اين شبهه پاسخ داده شده كه عالمان دينى با اين مجاهدت‌ها و مواضع ظلم‌ستيزى كه داشتند، چگونه برخى از آنان با سلاطين جور، مرتبط بوده و به دربار آنان آمدوشد داشتند.

نویسنده پيروزى انقلاب اسلامى ايران را اولين، بزرگ‌ترين و زمينه‌ساز انقلاب جهانى حضرت مهدى دانسته و در درس ششم، پس از معرفى اين انقلاب به عنوان ثمره انتظار، نهضت انتظار در انقلاب اسلامى را بررسى نموده است.

در درس هفتم، واژه «ظهور» مورد بحث قرار گرفته و پس از تقسيم علائم ظهور به حتمى و غيرحتمى و توضيح هريك، مسأله رجعت، مطرح شده است.

خداجويى، عبادت و بندگى، شجاعت و فرمانبرى از جمله خصال ياران حضرت مهدى(عج) است كه در پايان اين درس، تشريح شده‌اند.

در آخرين درس كتاب با استفاده از آيات و روايات، سيماى حكومت جهانى حضرت مهدى(عج) به تصوير كشيده شده و شمّه‌اى از ويژگى‌هاى آن، كه عبارتند از: پيروزى حق بر باطل، ريشه‌كنى ستم و ستمگر، احياى اسلام، امنيت و رفاه، رحمت و بركت الهى توضيح داده شده است.

نویسنده معتقد است حكومت آن حضرت، يك حكومت آرمانى و كامل بوده كه شايسته انسان‌ها و برآورنده همه آرزوهاى خردمندان و نابود كننده هرگونه فساد و ستم مى‌باشد.

== وضعيت كتاب==
فهرست منابع مورد استفاده مؤلف، در انتهاى كتاب آمده است.

كتاب فاقد فهرست مطالب و پاورقى است.

== منابع مقاله==
مقدمه و متن كتاب.
{{مهدویت}}
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}



[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:کلیات]]
[[رده:دائرة‌المعارف‌ها، واژه‌نامه‌ها، مصطلح‌نامه‌ها]]
[[رده:امام مهدی(عج)]]