نفائس الأصول لأرباب التحصيل و‌الحصول
| نفائس الأصول لأرباب التحصيل و‌الحصول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سعیدالعلماء، م‍ح‍م‍دس‍ع‍ی‍دب‍ن محمد (نويسنده)
سبحانی تبریزی، جعفر (مقدمه‌نويس) رضائی چراتی، ناصر (محقق) |
| ناشر | ذوی القربی |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1396ش - 1438ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP۱۵۹/س۷،ن۷ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نفائس الأصول لأرباب التحصيل و‌الحصول، بخشی از تقریرات دروس اصولی و فقیه ممتاز قرن سیزدهم قمری؛ محمد سعید بارفروشی مازندرانی مشهور به سعیدالعلماء مازندرانی (درگذشته حدود 1270ق.)، به قلم مقرّری ناشناس است که چند مسئله از مسائل علم اصول فقه (مانند عامّ و خاصّ، مجمل و مبیّن، اجماع و حُسن و قُبح عقلی) را تبیین کرده است.
تأثیرگذاری و تأثیرپذیری
سعیدالعلماء مازندرانی این دروس را با استفاده از دروس استادش شریفالعلماء (1205- 1246ق)، به‌عنوان دومین تقریر درس، بیان می‌کرد و بر هم‌درسی‌هایش از جمله شیخ انصاری (۱۲۱۴- ۱۲۸۱ق)، تأثیرگذار بود. سال 1266ق که صاحب جواهر (1202- 1266ق)، رحلت کرد، عالمان باتقوا اعلام کردند شیخ مرتضی انصاری اعلم است و مردم برای تقلید به او مراجعه کنند، ولی شیخ انصاری نپذیرفت و گفت: به نزد سعیدالعلماء مازندرانی بروید که داناتر از من در زمان تحصیل بود. امّا محمد سعید بارفروشی مازندرانی پاسخ داد: دوره تحصیل گذشت و الآن اوضاع متفاوت شده و شیخ انصاری شایسته‌تر و آگاه‌تر از من است.[۱]
ساختار و محتوا
این کتاب، شامل 25 اصل تشکیل شده و برخی از محورهای اصلی مباحث آن عبارت است از:
- تخصیص عامّ
- جواز یا عدم جواز عمل به عامّ قبل از جستجو از مخصِّص
- تخصیص عامّ با مفهوم مخالف
- جواز یا عدم جواز تخصیص کتاب با خبر واحد
- حکم مطلق و مقیّد
- مجمل و مبیّن
- تأخیر بیان از وقت حاجت
- تأخیر بیان از وقت خطاب
- تعریف لغوی و اصطلاحی و اقسام و حجیت اجماع در نزد فریقین
- حکم خرق اجماع مرکّب از نظر شیعه و سنی
- اجماع سکوتی
- حجیت یا عدم حجیت شهرت
- تفاوت حدیث و سنت
- تقسیم خبر به متواتر و واحد
- حجیت ظنّ در مسائل فرعی
- قاعده تسامح در ادله سنن
- ادله عقلی و حُسن و قُبح عقلی
- اصالت برائت.
نمونه مباحث
- سعیدالعلماء مازندرانی تغییر نظر استادش؛ شریفالعلماء را در مورد چگونگی (ذاتی یا اعتباری بودن) حُسن و قُبح عقلی گزارش کرده و بعد به توضیح این مسئله و حرمت نکاح با محارم و ازدواج فرزندان حضرت آدم(ع) و دخالت یا عدم دخالت علم و جهل در تغییر حُسن و قُبح عقلی و... پرداخته است.[۲]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.