مصابیح القلوب (شرح فارسی پنجاه و سه حدیث اخلاقی از پیامبر اکرم(ص))

مصابيح القلوب (شرح فارسي پنجاه و سه حديث اخلاقي از پيامبر اکرم(ص))
پدیدآوران	شیعی سبزواری، حسن بن حسین (نویسنده) سپهری، محمد (مصحح)
ناشر	مرکز پژوهشي ميراث مکتوب
مکان نشر	[ايران - تهران]
سال نشر	1383ش.
چاپ	دوم
شابک	‎964-6781-86-1
موضوع	حدیث
زبان	فارسي
کد کنگره	ش?م? / 142/5 BP ‏

مصابیح القلوب (شرح فارسی پنجاه و سه حدیث اخلاقی از پیامبر اکرم(ص)) تألیف ابوسعيد (ابوعلى) حسن بن حسين واعظ بيهقى (زنده در ۷۵۳ یا ۷۵۷ق)، تصحیح و تحقیق محمد سپهرى (متولد 1344ش)، کتاب، از آثار ارزشمند فارسی در مسائل اخلاقی است. نویسنده‌ی فقیه، متکلم و واعظ این اثر، هم روزگار با شهید اول و فخر المحققین و از نزدیکان حاکمان سربدار سبزوار و صاحب چند اثر در باره اهل بیت به زبان فارسی است. موضوع این کتاب، مواعظ و نوادر حکم است که در ۵۳ فصل سامان یافته و در آن، نویسنده، به شرح ۵۳ حدیث از کلمات و سخنان رسول خدا(ص) پرداخته است.

وی در نقل احادیث، اسناد آنها را حذف کرده و برای شرح آنها، ابتدا متن را آورده و در آغاز پاره‌ای از آنها، به مناجات با خدا پرداخته و با ذکر صفاتی از پیامبر(ص)، آنها را شرح کرده است. وی در شرحش از آیات قرآن و دیگر روایات، بهره‌های فراوان برده و با ذکر داستان‌هایی جذاب از سرگذشت اولیا و مشایخ، به کتاب جذابیت بخشیده و خوانندگان را با آنها به عبرت‌آموزی فرا خوانده است. بنابراین نثری روان، شیوا و خواندنی دارد و وی از دراز نویسی و آوردن متن پیچیده پرهیز کرده است. شیوه نگارش او را می‌توان سبک خطابه‌ی واعظان تلقی کرد که با ذکر حدیث و ترجمه و شرح آنها، به تبیین ابعاد سخنان خود می‌پرداختند و در آن از حکایات و شعر و انذار بهره می‌گرفتند.

برخی از فصل‌های کتاب عبارت‌اند از: در فضیلت لااله الا‌ الله، در فضیلت صبر، در فضیلت پیامبر، در حقوق والدین، در فضیلت علی بن ابی طالب، در احوال قیامت، در صفت اطعام، در فضیلت قناعت و حج و زکات و روزه، در ترک دنیا، در یاد مرگ، در فضیلت علم و خاصان درگاه الاهی و حیدر کرار و رسول خدا(ص)، در معجزات پیامبر، در مهلکات و منجیات، در ضیافت و توکل و صدق و نمازهای پنجگانه، در بیان شریعت و طریقت و حقیقت، در صفت اهل الله و قصه سلیمان.

مصحح برای تصحیح این اثر، از چند نسخه استفاده کرده و نسخه بدل‌ها و تفاوت‌ها را در پاورقی مشخص کرده است. وی، نشانی آیات و روایات را شناسایی و منبع داده و اشتباهات املایی را تصحیح و علایم سجاوندی و رسم الخط فارسی را نیز، مراعات کرده است. کتاب، هفت فهرست فنی دارد.

منابع مقاله

معاونت فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، کتاب‌شناسی توصیفی اهل‌بیت علیهم‌السلام، قم، مرکز چاپ و نشر مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، چاپ اول، 1383ش.