نمایش مبدأ برای رساله لب اللباب در سیر و سلوک أولی الألباب

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR02152J1.jpg
| عنوان =رساله لب اللباب در سیر و سلوک أولی الألباب
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[حسینی طهرانی، محمدحسین]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏288‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏5‎‏ر‎‏5‎‏ ‎‏1375
| موضوع =
آداب طریقت

تصوف
| ناشر = 
علامه طباطبايی
| مکان نشر =مشهد مقدس - ایران
| سال نشر = 1426 ق 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02152AUTOMATIONCODE
| چاپ =13
| شابک =964-6533-15-9
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02152
| کتابخوان همراه نور =02152
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|سیر و سلوک (ابهام زدایی)}} 
'''رساله لب اللباب در سير و سلوك اولى الالباب'''، به زبان فارسى، از تأليفات عارف كامل، [[حسینی طهرانی، محمدحسین|حضرت علامه آیت‌الله حاج سيد محمدحسین حسينى تهرانى]] است.

موضوع اين رساله، تهذيب اخلاق بر مبناى سير و سلوك و طى سفرهاى چهارگانه عرفانى است.

== ساختار ==
اين رساله، مشتمل بر «مقدمه مؤلف»، «معرفت اجمالى و طرح كلى سلوك الى الله»، «شرح تفصيلى عوالم مقدم بر عالم خلوص»، «شرح اجمالى طريق و کیفیت سلوك الى الله» و «شرح تفصيلى طريق و کیفیت سير الى الله» است.

== گزارش محتوا ==
الف) مباحث مطرح شده در «مقدمه مؤلف»، عبارت است از:

# فطرى بودن گرايش به عوالم غيبت؛
# صراط مستقيم؛ يعنى جمع ميان ظاهر و باطن؛
# دعوت قرآن كريم به تعقل و تزكيه با هم؛
# توصيه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدر المتألهين]] به خضوع قلب همراه با فراگيرى علوم عقلى؛
# سلسله عرفاى يك قرن اخير؛
# سبب تدوين رساله حاضر؛

ب) مباحث مطرح شده در «معرفت اجمالى و طرح كلى سلوك إلى اللّه»، عبارت است از:

# گرفتارى بشر در ظلمت ماديت؛
# سير و سلوك در اصطلاح عرفا؛
# صعوبت عبور از عالم برزخ و كثرت انفسيّه؛
# ورود سالك به عالم روح؛
# مقصد سالك، ملازمت با وجه اللّه است؛
# مراقبه و مراتب و آثار آن؛
# مقصود عرفا از «مى»؛
# مشاهده سالك نفس خود را؛
# مشاهده سالك اسماء و صفات ذات بارى تعالى را؛
# استغراق در ذات ربوبى و بقا به معبود؛
# مقام توجه به عالم كثرت در عين شهود عوالم ربوبى؛
# علت عدم وصول همگان به كمالات انسانى؛
# نارسا بودن الفاظ در بيان حقايق انوار تجرديّه و عوالم ربوبى؛
# عالم خلوص و اقسام آن؛
# خصوصيات و آثار خلوص ذاتى؛
# وارستگى از عوالم كثرت، از لوازم ابتدايى سلوك است؛
# قطع علاقه از ذات خود؛
# لزوم عنايات خاصّه الهى در غلبه كامل در جنگ انفسى؛
# لزوم متابعت كامل از جميع احكام شرعيه در تمام مراحل سلوك؛
# عبادت افراد كامل و واصل به جهت تقرّب نبوده، بلكه لازمه كمال آنان است؛
# ذكر اجمالى عوالم مقدم بر عالم خلوص در قرآن.

ج) مباحث مطرح شده در «شرح تفصيلى عوالم مقدم بر عالم خلوص»، عبارت است از:

# اسلام اكبر؛
# ايمان اكبر؛
# هجرت كبرى؛
# جهاد اكبر؛
# اسلام اعظم؛
# ايمان اعظم؛
# هجرت عظمى؛
# جهاد اعظم؛
# موت ارادى؛
# مزيّت سالكان امّت اسلام بر سالكان امت‌هاى گذشته؛
# مقام «صلوح»؛
# اقسام صلاح.

د) مباحث مطرح شده در «شرح اجمالى طريق و کیفیت سلوك إلى اللّه»، عبارت است از:

# لزوم جست‌وجوى دليل در اثبات حقايق دين؛
# تأثير تضرّع و ابتهال در حصول ايمان به عالم معنا؛
# گفت‌وگوى حضرت إدريس(ع) با حضرت [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] در خواب؛
# هدايت خداوند كسانى را كه صميمانه خواهان هدايتند؛
# علم و عمل مورث يك‌ديگرند؛
# لزوم رسانيدن حظّ ايمانى هر يك از اعضاى بدن؛
# نبودن حزن و خوف براى سالك پاک‌باخته؛
# سير در عالم ملكوت، منافات با بودن در دنيا ندارد؛
# ادعيه ائمه(ع)صرفا جنبه ارشادى نداشته است.

ه‍) مباحث مطرح شده در «شرح تفصيلى طريق و کیفیت سير إلى اللّه»، عبارت است از:

# ترك عادات و رسوم و تعارفات؛
# عزم؛
# رفق و مدارا؛
# وفا؛
# ثبات و دوام؛
# مراقبه؛
# محاسبه؛
# مؤاخذه؛
# مسارعت؛
# ارادت؛
# ادب نگاه‌داشتن؛
# نيت؛
# صمت؛
# جوع و كم‌خورى؛
# خلوت؛
# سهر(شب‌زنده‌دارى)؛
# دوام طهارت؛
# مبالغه در تضرّع؛
# احتراز از لذايذ؛
# كتمان سرّ؛
# شيخ و استاد؛
# ورد؛
# نفى خواطر؛
# ذكر؛
# فكر.

توجه: آنچه در ضمن اين بيست و پنج شماره ذكر شد، شرايط لازم سلوك است.

و) مؤلف، در ادامه، مطالب زير را بيان كرده است:

# طريقه نفى خواطر در رساله بحر العلوم؛
# طريقه مرحوم آخوند ملا حسينقلى همدانى در نفى خواطر و مراتب مراقبه؛
# بيان سلسله مشايخ و اساتيد مؤلف در معارف الهيه؛
# انكشاف عوالم چهارگانه توحيد در اثر مراقبه تام و توجه به نفس؛
# منظور عرفا از «عنقا» و «سيمرغ»؛
# اشعار حافظ در اشاره به مقام ذات غيب الغيوب.

==ويژگى‌هاى اين رساله==


#اصل اين رساله، اسّ و مخّ اولين دوره از درس‌هاى اخلاقى و عرفانى است كه حضرت استاد [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] در سال‌هاى 69 - 1368ق، در حوزه علميه قم، براى بعضى از طلاّب بيان فرموده و مؤلف، به‌عنوان تقريرات درس، به رشته تحرير درآورده و سپس با تنقيحات و اضافاتى به چاپ رسانده است؛
#اساس و شالوده مطالب اين رساله، برگرفته از رساله «تحفة الملوك در سير و سلوك»، منسوب به علامه بحر العلوم است، حتى تعداد و ترتيب شرايط بيست و پنج‌گانه سلوك، در هر دو رساله يكى است. به احتمال قوى، [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]]، مباحث اخلاقى مزبور را از روى همين رساله بحر العلوم مطرح مى‌فرمودند.

در واقع، رساله «لب اللباب» تنقيح رساله «تحفة الملوك» است؛ بدين معنا كه بيشتر عناوين و مطالب هر دو رساله همسان است و پاره‌اى از مباحثى كه مورد نظر حضرت [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] و [[حسینی طهرانی، محمدحسین|علامه تهرانى]] بوده است، مورد نقد و بررسى قرار گرفته است و برخى از مسائل سؤال‌برانگيز، به‌طور كلى مطرح نشده است؛ در عوض، در لابه‌لاى مطالب و جاى جاى مباحث، لطايف و معارفى گنجانده شده است كه در جاى خود كم‌نظير است و به رساله طراوت خاصى داده است.

== منابع مقاله ==
مقدمه و متن كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رسالة لب اللباب فی سیر و سلوک أولی الألباب]]

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده: تصوف و عرفان]]
[[رده:مباحث خاص تصوف و عرفان]]