تالي تلخيص المتشابه
تالي تلخيص المتشابة اثر احمد بن علی بن ثابت ابوبکر خطیب بغدادی (392- 463ق) در اصلاح و تکمیل مطالب کتاب دیگر خود «تلخيص المتشابه في الرسم» پیرامون اسامی متشابه راویان نگاشته شده است.
| تالي تلخيص المتشابه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خطیب بغدادی، احمد بن علی (نويسنده)
سلمان، مشهور حسن (مصحح) شقیرات، احمد ( مصحح) |
| ناشر | دار الصميعي |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1417ق - 1997م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /خ6ت2 114/8 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
خطیب کتاب خود را چنین معرفی کرده است: «وقتی کارم روی کتاب «التلخيص» تمام شد، با ذکر نام متفق‌علیه و نسب راویان، مطالب آن را تکمیل نمودم. اما در برخی اسامی، یک حرف اضافی وجود داشت و من این کتاب را به‌منظور رفع آن نوشته و مطالب آن را در دو فصل، سامان‌دهی کردم: در اولی از آنها حرف اضافی در پسران بدون پدران را ذکر کردم و در فصل دوم، حرف اضافی در پدران بدون پسران را و در هر شرح‌حال، مطالب اضافی، ارائه کردم». ازاین‌رو، کتاب، در زمره آثاری قرار می‌گیرد که برای ثبت و ضبط اسامی راویان متشابه و توضیح اینکه چه چیزی متشابه و چه چیزی متفاوت است، گردآوری شده است. در واقع موضوع و روش نویسنده، بیشتر شبیه به موضوع و روش او در «تلخيص المتشابه في الرسم» بوده و طبق احتمالی که محقق در مقدمه مطرح نموده، احتمالا بابی از ابواب آن کتاب بوده و به همین دلیل خطیب پس از اتمام کتاب «تلخيص المتشابه»، به نگارش و تألیف این کتاب، روی آورده است[۱].
کتاب برای معرفی نام راویانی نوشته شده است که نام آنها، تنها با یک حرف از هم جدا شده است و این حرف اضافی، موضوع و ساختار اصلی کتاب را تشکیل داده است. مطالب به دو فصل اصلی تقسیم شده است: فصل اول، مخصوص نام راویانی است که نام آنها دارای آن حرف اضافی است و فصل دوم، دربردارنده نام راویانی است که به نام پدرشان آن حرف، اضافه شده است. هر یک از ابواب، به حرفی اضافی الفبایی در نام اختصاص دارد و مطالب کتاب به ترتیب حروف الفبا، نسبت به حرف اضافی تنظیم شده است نه نسبت به ابتدای نام افراد. به‌عنوان‌مثال، مطالب با باب «الألف الزائدة» آغاز شده و سپس، باب «باء الزائدة» و پس از آن، سایر حروف الفبا آمده است[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.