بدرقه جان: سیری در زندگی حضرت علی‌اکبر(علیه‌السلام)
بدرقه جان: سیری در زندگی حضرت علی‌اکبر(علیه‌السلام)، تألیف واحد پژوهش مسجد مقدس جمکران، و تصحیح احمدرضا فیض‌پور، کتابی است که به زندگی و سیره یکی از قهرمانان کربلا یعنی حضرت علی‌اکبر(ع) اختصاص یافته است. او فرزند رشید امام حسین(ع) است که در خَلق و خُلق و منطق به رسول خدا(ص) می‌ماند و در روز عاشورا به شهادت رسید.
| بدرقه جان: سیری در زندگی حضرت علی‌اکبر(علیه‌السلام) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | واحد پژوهش مسجد مقدس جمکران (نويسنده) |
| ناشر | مسجد مقدس جمکران |
| مکان نشر | ايران - قم |
| سال نشر | 1388ش |
| موضوع | سیره |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
این اثر یک‌جلدی با مقدمه نویسنده آغاز شده و به دنبال آن محتویات کتاب، طی عناوین متعددی آمده است.
گزارش محتوا
حضرت علی‌اکبر(ع) در یازدهم شعبان سال سی و سوم هجری؛ پیش از کشته شدن عثمان، چشم به جهان گشود. به نظر نویسنده و طبق نظر مرحوم شهید در «دروس» و کفعمی، ایشان در واقعه کربلا بیست‌وپنج ساله و دو سال از حضرت زین‌العابدین(ع) بزرگ‌تر بوده است[۱].
کنیه‌اش ابوالحسن[۲] و ملقب به «اکبر» بود[۳]. در نام مادرش، محل اختلاف است؛ شیخ مفید، ابن اثیر، فخر رازی، شیخ طوسی و صاحب ناسخ التواریخ نام مادر او را «لیلی» دختر ابوعروة ثقفی می‌دانند؛ سبط بن جوزی و خوارزمی نام مادر او را «آمنه» ذکر کرده‌اند؛ ابن شهرآشوب نام مادر آن بزرگوار را «برّه» و مقتل ابی اسحاق اسفراینی نام او را «شهربانو» ذکر کرده‌اند[۴].
او که اولین شهید اهل‌بیت در کربلاست شباهت‌هایی با پیامبر(ص) داشت که نویسنده به آن شباهت‌ها اشاره کرده[۵] سپس به فضائل آن حضرت پرداخته است[۶]. او دراین‌باره می‌گوید: ما تردید نداریم که حضرت علی‌اکبر(ع) جامع تمام فضایل و بالاتر از همه، دارای مقام عصمت و به‌دوراز اخلاق ناروا بود، به شهادت پدرش که از باطن افراد آگاه است، او جامع صفات محمدی(ص) و آیینه تمام نمای آن حضرت است، همان‌گونه که در زیارت اول رجب و زیارتی که ابوحمزه از امام صادق(ع) روایت نموده، آمده است[۷].
به‌قدری این فضائل آشکار بوده که دشمن مکار و سرسخت اهل‌بیت(ع) یعنی معاویه لب به اعتراف گشوده و او را مستحق خلافت می‌داند: روزی معاویه از سردمداران و دولت‌مردان حاضر در جلسه پرسید: سزاوارترین مردم برای این امر (خلافت) کیست؟ گفتند: تو هستی. معاویه گفت: نه، سزاوارترین مردم برای حکومت، علی بن حسین(ع) است که جدش رسول خدا(ص) است و شجاعت بنی‌هاشم، سخاوت بنی‌امیه و بزرگ‌منشی ثقیف را داراست... این اقرار دلیل آن است که حضرت علی‌اکبر(ع) در آن هنگام بین مردم شام و سایر شهرها با داشتن محاسن اخلاق و قداست الهیه کاملاً معروف بوده، در غیر این صورت دلیلی ندارد معاویه به صلاحیت فردی برای خلافت در حضورت مسئولان کشور اعتراف کند که از جهت تدبیر، درایت و صفات حمیده و توان مدیریت برای مردم ناشناخته است[۸]. هرچند او در این بیانش می‌خواست فضیلتی را برای قوم خود اثبات کند تا هم‌طراز قبایلی چون بنی‌هاشم و ثقیف گردد[۹].
از دیگر ویژگی‌های آن حضرت می‌توان به فصاحت و بلاغت، وارث در شجاعت، فارس میدان نبرد، مؤذن کربلا و بسیاری از صفات و اخلاق نیکوست که برخی از این ویژگی‌ها در شب و روز عاشورا آشکار گردیده است. نویسنده در صفحات بعدی به آن ویژگی‌ها و خصائص پرداخته و در مورد هریک به بحث نشسته و از رشادت‌های حضرت علی‌اکبر(ع) در روز عاشورا و کیفیت شهادت آن حضرت سخن به میان آورده است.
در پایان کتاب نویسنده می‌گوید: برحسب ظاهر، چهار نفر از اهل کساء در کربلا نبودند؛ ولی شبیه‌ترین به آن‌ها در کربلا حضور داشته و سیدالشهدا(ع) را یاری نمودند آن چهار نفر که شبیه به چهار نفر اهل کساء بودند از این قرارند:
- حضرت علی‌اکبر(ص)، شبیه رسول خدا(ص)؛
- حضرت ابوالفضل عباس(ع)، شبیه امیرالمؤمنین(ع)؛
- حضرت زینب کبری(ع)، شبیه حضرت فاطمه زهرا(ع)؛
- حضرت قاسم بن حسن(ع)، شبیه امام حسن مجتبی(ع)[۱۰].
وضعیت کتاب
فهرست محتویات در ابتدای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها به مستند مطالب کتاب اختصاص یافته است.
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.