نمایش مبدأ برای الفوائد الملية لشرح الرسالة النفلية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR00302J1.jpg
| عنوان =الفواید الملیة لشرح الرسالة النفلیة
| عنوان‌های دیگر =النفلیه. شرح

شرح الرساله النفلیه
| پدیدآوران = 
[[مرکز الأبحاث و الدراسات الاسلامية، قسم إحیاء التراث الاسلامى]] (محقق)

[[مندلاوی، اسماعیل بیک]] (محقق)

[[فرادی، حسان]] (محقق)

[[شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی]] (شارح)

[[مولوی، محمدحسین]] (محقق)

[[مشهدانی، محمدحسین]] (محقق)

[[بنی هاشمی، حسین]] (محقق)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏187‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏9‎‏ ‎‏ن‎‏7025
| موضوع =
شهید اول، محمد بن مکی، 734 - 786ق. رساله النفلیه - نقد و تفسیر

نماز
| ناشر = 
[[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم]]، مرکز انتشارات
| مکان نشر =قم - ایران
| سال نشر = 1378 ش یا 1420 ق 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00302AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| شابک =964-424-541-5
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00302
| کتابخوان همراه نور =00302
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''الفوائد الملية لشرح الرسالة النفلية''' تألیف [[شهید ثانی، زین‌‎الدین بن علی|زين‌الدين بن على عاملى]]، [[شهيد ثانى]] (م 966 ق).

[[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] پس از تأليف كتاب الألفية كه شامل هزار واجب نماز است، با تأليف النفليّة كه شامل سه هزار مستحب نماز است قصد داشته به روايت [[امام صادق]](ع) و [[امام رضا(ع)]] كه نماز داراى چهار هزار باب يا حدّ است عمل نمايد.

در بين آثارى كه در بيان مستحبات نماز نوشته شده‌اند كتاب «النفليّة» از نظر ترتيب و طبقه‌بندى مطالب كم‌نظير است.

از زمان نگارش آن، فقهاى بزرگ به آن توجه داشته و شروح متعددى بر آن نوشته‌اند كه مشهورترين آنان «الفوائد المليّة» [[شهيد ثانى]] است.

==فهرست مطالب==


الفوائد المليّة همچون النفليّة از يك مقدمه و سه فصل و يك خاتمه تشكيل شده است.

مقدمه، شامل تعريف نافله و تشويق و ترغيب به آن، فصل اوّل شامل مقدمات نماز، فصل دوّم شامل مقارنات نماز و فصل سوّم شامل مكروهات و اعمال منافى با افضليت نماز است. خاتمه نيز از دو قسمت تعقيبات نماز و خصوصيات ساير نمازها مثل نماز جمعه، نمازهاى اعياد و غير آنان تشكيل شده است.

==خصوصيات==


از آنجايى كه [[شهيد ثانى]] در تمام علوم اسلامى و غير آن مثل نحو، صرف، معانى و بيان، منطق، لغت، اصول، فقه، تفسير، علم رجال، تجويد، فلسفه، هيئت، رياضى و نظائر آن تخصص داشته و كتاب‌هاى متعددى در اين موضوعات تأليف نموده است، كتاب موجود نيز در بردارندۀ مباحث مختلفى از اين علوم مى‌باشد و مباحث سودمند و گرانقدرى از عقايد، تفسير، ادبيات و غير آنها در آن وجود دارد.

عظمت علمى [[شهيد اول]] (م 876 ق) و [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]] (م 826 ق) كه از مبرزترين شاگردان [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] بوده است باعث شده كه [[شهيد ثانى]] تحت تأثير اين دو بزرگوار مباحث زيادى را بخصوص از كتاب «[[ذكری الشيعة في أحكام الشريعة|الذكرى]]» و «التنقيح الرائع» بدون ذكر نام آنان مطرح نمايد كه از اين نظر اين كتاب مجموعه‌اى از اين نظريات مى‌باشد.

استقراء تام كلمات فقهاء و بيان نظريات آنان و علماى اهل تسنن اين كتاب را در نوع خود كم‌نظير ساخته است و به دليل همين جايگاه علمى در موسوعه‌هاى فقهى همچون:

- [[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]] [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد|سيد‌ ‎محمد جواد عاملى]] (م 1226 ق)

- [[مستند الشيعة في أحكام الشريعة|مستند الشيعة]] [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|ملا احمد نراقى]] (م 1245 ق)

- [[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الكلام]] [[صاحب جواهر، محمدحسن|شيخ محمدحسن نجفى]] (م 1226 ق)

- كتاب‌هاى [[شيخ انصارى]] (م 1281 ق)

- مستمسك العروة الوثقى آیت‌الله [[حکیم، سید محسن|سيد‌ ‎محسن حكيم]] (م 1390 ق)

و غير آنان به اين كتاب استناد شده و اقوال و نظريات [[شهيد ثانى]] را مورد بررسى و نقد قرار دهند.

در مقدمۀ كتاب، [[شهيد ثانى]] در معرفى كتاب و جايگاه آن مى‌نويسد:

فهذه كلمات قليلة و تنبيهات جليلة و فوائد ملية تنقع (الرسالة النفليّة) و توضيح مبانيها و تحقق معانيها و تكشف ملتبسها و تشفق ملتمسها، مقتصر على مناسبة مقتضى الحال من الاعراض عن تطويل المقال بمأخذ الأحكام بطريق الاستدلال فإن الغرض من الرسالة مجرد الأعمال و التنبيه على جميل الخصال و حميد الخلال.

==نسخه‌ها==


در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 360/16 به نسخه‌هاى خطى كتابخانۀ مجلس شوراى اسلامى مربوط به سال 963 ق، نسخۀ دانشگاه تهران مربوط به سال‌هاى 1062 و 957 ق، نسخۀ مدرسۀ فاضل خان به خط زين‌العابدين بن محمد مربوط به 971ق اشاره شده است.

در چاپ كتاب موجود از نسخه‌هاى متعدد خطى النفليّة و الفوائد المليّة استفاده شده است.

سه نسخه‌هاى خطى النفليّة از كتابخانۀ آیت‌الله مرعشى كه عبارتند از:

#نسخۀ خطى مربوط به سال 1342ق كه با رمز «ف» مشخص شده است.
#نسخۀ خطى مربوط به سال 1063 ق.
#نسخۀ خطى مربوط به سال 939 ق.

سه نسخۀ الفوائد الملية از كتابخانۀ آیت‌الله مرعشى عبارتند از:

#نسخۀ خطى كه با رمز «ه‍» مشخص شده و تاريخ نوشتن آن مشخص نيست.
#نسخۀ خطى مربوط به سال 979ق كه با رمز «و» مشخص شده است.
#نسخۀ چاپ سنگى سال 1314ق كه در ایران چاپ شده و با رمز «ح» مشخص شده است.

==تأليف و انتشار==


در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]360/16 تاريخ پایان آن را صفر سال 955ق ذكر كرده است، و به چاپ آن به نام «المقاصد العلية» در سال 1312ق اشاره شده است.

كتاب موجود در سال 1420ق بوسيلۀ مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزۀ علميۀ قم چاپ شده است و محقق آن محمدحسین مولوى است كه بوسيلۀ بعضى از فضلا همراهى شده است.

در مجلۀ تراثنا ج 238/20 به نسخۀ چاپى كه بوسيلۀ على مدنى شامى تحقيق شده و بر نسخۀ خطى از كتابخانۀ مسجد گوهرشاد مربوط به سال 983 اعتماد شده، اشاره شده است.

==تحقيق و تصحيح==


كارهایى كه در چاپ كتاب موجود بوسيلۀ گروه تحقيق و تصحيح انجام شده است عبارتند از:

#مقابلۀ نسخه‌هاى خطى و استحكام بخشيدن به متن آن
#: گروه تحقيق پس از مقابلۀ نسخه‌هاى خطى و قطع پيدا كردن به صحيح بودن متن يك نسخه، آن را در متن كتاب موجود مورد استفاده قرار داده‌اند. در كنار اين كار، ضبط وزن كلمات و الفاظ مشكل و عبارت‌هاى داراى ايهام نيز ذكر شده است.
#استخراج آيات و روايات از مآخذ و مصادر حديثى مثل كتب اربعه در صورتى كه اين روايات در آنها موجود باشند و اگر در اين منابع موجود نبوده و [[شهيد ثانى]] در بيان روايتى منفرد بوده است آنگاه نام كتاب‌هایى كه به الفوائد الملية استناد نموده‌اند در حاشيه ذكر شده‌اند.
#استخراج اقوال فقها در صورتى كه مآخذ و منابع آنها در دسترس باشد و در غير اين صورت سعى شده است از منابع و مصادرى مثل مختلف الشيعة و السرائر و غير آنان كه به نقل و جمع‌آورى اقوال ديگر فقها پرداخته‌اند استفاده شود.
#:در مواردى نيز كه با الفاظ مبهمى مثل قيل، أجيب و نظائر آن در اسناد نظريه‌اى برخورد شده است سعى شده كه صاحبان نظريه شناخته شده و معرفى گردند.
#:حتى در مواردى كه نظريه‌اى به اشتباه بوسيلۀ [[شهيد اول]] يا [[شهيد ثانى]] به فردى نسبت داده شده است در پاورقى به آن اشاره شده است و دلايل آن نيز ذكر شده است.
#[[شهيد ثانى]] در ذكر منابع و مآخذ كتاب به گروهى از مصادر و مآخذ كه تحت تأثير آنها نبوده است تصريح نموده است امّا به بعضى از مصادر از آن جهت كه متأثر از آنان بوده مثل [[ذكری الشيعة في أحكام الشريعة|الذكرى]] [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اوّل]] و تنقيح الرائع [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]] اشاره ننموده است كه اين گونه مصادر نيز استخراج و آدرس آنان در پاورقى در كتاب ذكر شده است.
#تهيۀ فهارس متنوع و ارزشمند در آيات شريفه، احاديث، موضوعات، اعلام، اماكن، كتاب‌ها و غير آنها كه در پایان كتاب ذكر شده‌اند از ديگر كارهاى ارزشمند گروه تحقيق بوده است.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده: فقه و اصول]]
[[رده: مباحث خاص فقه]]
[[رده:عبادات]]