نمایش مبدأ برای الأعلام الشرقية في المائة الرابعة عشرة الهجرية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR11698J1.jpg
| عنوان =الأعلام الشرقية في المائة الرابعة عشرة الهجرية
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[مجاهد، زکی محمد]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏Z‎‏ ‎‏1010‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏5‎‏م‎‏3**
| موضوع =
اسلام - سرگذشت‌نامه و کتاب‌شناسی - قرن 14
| ناشر = 
دار الغرب الإسلامي
| مکان نشر =بیروت - لبنان
| سال نشر = 1994 م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11698AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| تعداد جلد =3
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11698
| کتابخوان همراه نور =11698
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''الأعلام الشرقية في المائة الرابعة عشرة الهجرية'''، تأليف [[مجاهد، زکی محمد|زكى محمد مجاهد]]، كامل‌ترين اثرى است كه درباره اعلام شرقى در قرن چهاردهم هجرى (1301-1365ق) نوشته شده است.<ref>ر.ک: شفيق محمد، محمد، ص1105؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7686/1/7 مقدمه چاپ اول، ص7]</ref>

==ساختار==
كتاب، مشتمل بر سه مقدمه از ناشر، محمد زاهد الكوثرى و مؤلف و متن اثر در سه جزء و يازده قسم بدين ترتيب است: جزء اول و دوم هركدام در پنج قسم و جزء سوم هم در یک قسم. هر قسم نيز به ترتيب حروف الفبا منظم شده است. البته مؤلف در مقدمه، كتاب را پنج جزء دانسته.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7686/1/11 ص11]</ref>، اما محمد زاهد الكوثر در مقدمه‌اش.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7686/1/7 ص8-7]</ref>به همين يازده قسم اشاره كرده كه مطابق مباحث كتاب است.

منابع نویسنده اعم از كتب، فرهنگ‌نامه‌ها، نشريات و مجلات بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7686/1/8 مقدمه چاپ اول، ص8]</ref>

==گزارش محتوا==
كتاب حاضر، در شرح حال اعلام و شخصيت‌هاى شرقى قرن چهاردهم در سرزمين‌هاى مختلف با عقايد، اديان، عادات، فرهنگ‌ها و تحصيلات متفاوت مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7686/1/10 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص10]</ref>

حسن جاد حسن، در مقاله‌اش به «[[الدرر الكامنة في أعيان المائة الثامنة|الدرر الكامنة للمائة الثامنة]]» [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر]]، «[[الضوء اللامع لأهل القرن التاسع|الضوء اللامع للقرن التاسع]]» سخاوى، «الكواكب السائرة للمائة العاشرة» نجم الغزى، «خلاصة الأثر للقرن الحادي عشر» محبى، «سلك الدرر للقرن الثاني عشر» مرادى، «حلية البشر في القرن الثالث عشر» به‌عنوان پيشينه كتب اعلام اشاره كرده و كتاب [[مجاهد، زکی محمد|زكى محمد مجاهد]] را اتصال بين قرون گذشته و قرن حاضر دانسته است كه اين فاصله خالى در كتابخانه عربى را پر كرده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/23441/622 ر.ک: جاد حسن، حسن، ص622]</ref>

نویسنده در مقدمه توضيح داده كه هدف از نگارش اين اثر شرح حال كاملى از تمام شخصيت‌هاى ذكرشده در كتاب نبوده؛ چراكه ذكر آن طولانى مى‌شد و نيازمند زمان وسيع‌تر و اطلاعات و ابزار بيشترى بود و اين قدرت و شناخت برای وى ميسر نبود... لذا به ذكر زمان ولادت و وفات و در بيشتر موارد ذكر سال، اماكن ولادت و رشد و نمو، محل تعليم و تربيت و اماكنى كه سفر كرده و وفات يافته و دفن شده، مناصبى كه گرفته يا عوض كرده، مهم‌ترين اتفاقاتى كه برایش افتاده يا ايجاد كرده، مهم‌ترين صفات و عادات، اخلاق و آداب مورد اهتمام او و مهم‌ترين آثار و تأليفات و غالباً ً چاپ‌شده از آنها، اكتفا كرده است. همچنين در ذيل هر ترجمه، مصادر مطالب برگرفته را ذكر كرده تا محققینى كه قصد انديشه، بررسى و يا توسعه مطلب را دارند، به آنها مراجعه كنند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7686/1/11 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص11]</ref>

اعلام قسمت‌هاى مختلف كتاب به ترتيب زير دسته‌بندى شده است: ملوك و امرا، وزرا و سفرا، زعماى جنبش‌هاى قوميتى، اعلام لشكرهاى خشكى و دريايى، علماى اسلام، قضات، طوايف صوفيه، مشاهير فرقه‌هاى غير اسلامى، ادبا، مورخين و سفرنامه‌نويس‌ها، اصحاب جرايد و روزنامه‌نگاران.

ارمنستان، افغانستان، آلبانى، اندونزى، ایران، پاکستان، بحرين، تركيه، تونس، روسيه، عربستان، سودان، سوريه، چين، عراق، لبنان، مصر و هند از جمله كشورهایى هستند كه به برخى از شخصيت‌هاى آنها پرداخته شده است. در برخى از كشورها چون مصر تعداد فراوانى از اعلام آن معرفى و در برخى چون يونان يا آلبانى يا اندونزى تنها یک شخصيت ذكر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/7688/1/1237 ر.ک: فهرست اعلام كشورها، ج3، ص1286-1237]</ref>

== وضعيت كتاب ==
در انتهاى جلد سوم، مطالب، اشعار و نامه‌هایى كه علما، شعرا، ادبا و مورخين مصرى و ساير كشورهاى شرقى و غربى درباره نویسنده و كتاب او نوشته‌اند درج شده است. سپس تصاوير اعلام و شخصيت‌ها گردآورى شده است.

در ادامه، فهرست مطالب، فهرست اعلام، فهرست اعلام به حسب كشور و در آخر مصادر و منابع به ترتيب حروف الفبا ذكر شده است.

==پانويس ==
<references/>

==منابع مقاله==
#مقدمه و متن كتاب.
#[[:noormags:446048|حسن جاد حسن، «الكتب: الأعلام الشرقية (تأليف زكى مجاهد)»، آدرس مقاله در پايگاه مجلات تخصصى نور: مجله الازهر، السنة الخامسة و الثلاثون، رجب 1383، الجزء 5، ص622 تا 625]].

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب (کلیات)، نویسندگی، نسخه‌شناسی، صنایع کتاب و تجارت، کتابخانه‌ها]]