الأسس المنهجية في نقد الأصول الرجالية حتى نهاية القرن الخامس الهجري

الأسس المنهجية في نقد الأصول الرجالية حتی نهاية القرن الخامس الهجري، اثر حسن کریم ماجد ربیعی، پژوهشی است پیرامون روش‌های معمول نقد در علم رجال تا انتهای قرن پنجم هجری.

الأسس المنهجية في نقد الأصول الرجالية حتى نهاية القرن الخامس الهجري
الأسس المنهجية في نقد الأصول الرجالية حتى نهاية القرن الخامس الهجري
پدیدآورانماجد، حسن کریم (نويسنده)
سال نشر2012م
چاپ1
موضوعحدیث‌ -- علم‌ الرجا‌ل‌,احا‌دیث‌ -- ما‌خذ
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
BP 106/۷/ر۲الف۵
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

مطالب و مباحث کتاب، حول محور بررسی مبانی عمل نقد در فرهنگ اسلامی و میزان تأثیر آن بر فرهنگ مسلمانان در گذشته و حال می‌چرخد و به بررسی آن در طول پنج قرن هجرت، محدود شده و از این محدوده تاریخ، مگر در صورت ضرورت، تجاوز نشده است[۱].

می‌توان گفت که این کتاب، در واقع به بررسی مبانی روش‌شناختی علمای پیشین (متقدمین) اهل حدیث (آن‌گونه که این اصطلاح (متقدمین) بر آنان اطلاق شده ‌است)، می‌پردازد؛ گرچه در مورد پایان عصر آنان و آغاز عصر متأخران، اختلاف شده است. مسئله پژوهش در این اثر، حول محور کاوش در این مبانی و رویکرد آنها و سپس، نقد آنها یا پی بردن به میزان انطباق آنها با گرایش‌های علمی بر اساس رویکردهای معاصر است[۲].

کتاب با مقدمه نویسنده در اشاره به موضوع، اهمیت و محتوای آن آغاز و مطالب، در یک تمهید و چهار فصل، تنظیم شده است. در تمهید ابتدا به بررسی لغوی و اصطلاحی مفردات بحث مانند «المنهج» و «النقد» پرداخته شده و سپس، مهم‌ترین آثاری که تا انتهای قرن پنجم هجری، پیرامون علم رجال تصنیف شده و به‌عنوان مصادر اصلی این علم شناخته می‌شوند، معرفی شده است که برخی از آنها عبارتند از: «التاريخ الكبير» بخاری، «كتاب الجرح و التعديل» ابن ابی‌حاتم، «كتاب الثقات» ابن حبان، «الفهرست» و «الرجال» شیخ طوسی[۳].

نویسنده در فصل نخست، تاریخ اندیشه انتقادی و توسعه آن را در میان محققان جدید بررسی نموده و با پالایش معرفت‌شناختی، مبانی نقد و ادله آن را از قرآن، سنت نبوی، اقوال صحابه و ائمه، مرور کرده و سپس، اسامی منتقدان را با توجه به قرون و اعصار، از قرن اول تا پنجم هجری، ذکر کرده است[۴].

در فصل دوم، به اصول و رویکردهای انتقادی علم رجال از جمله رویکرد متنی و رویکرد روایی پرداخته شده و درجات این رویکردها بین سختگیرانه، متساهل و معتدل، نشان داده شده است[۵]. در فصل سوم، مبانی انتقادی و تأثیر رویکردها در علم رجال مورد بحث قرار گرفته و در فصل چهارم، اساس هدف و غایت نویسنده از این پژوهش که مقارباتی در نظریه نقد النقد در نزد محدثان است، بیان شده است[۶].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ص13
  2. ر.ک: همان
  3. ر.ک: متن کتاب، ص27-67
  4. ر.ک: مقدمه، ص19
  5. ر.ک: همان، ص19-20
  6. ر.ک: همان

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها