ابن طاووس، علی بن موسی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'مي' به 'می')
    جز (جایگزینی متن - 'مهج الدعوات و منهج العبادات (ابن‌طاووس)' به 'مهج الدعوات و منهج العبادات (ابن‌ طاووس)')
    (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۶: خط ۶:
    |-
    |-
    |نام‌های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    | data-type="authorOtherNames" | اب‍ن‌‌طاوس‌، اب‍وال‍ق‍اس‍م‌ ع‍ل‍ی
    | data-type="authorOtherNames" | اب‍ن‌طاوس‌، اب‍وال‍ق‍اس‍م ع‍ل‍ی


    اب‍ن‌‌طاوس‌، رض‍ی‌ال‍دی‍ن‌ ع‍ل‍ی‌
    اب‍ن‌طاوس‌، رض‍ی‌ال‍دی‍ن ع‍ل‍ی‌


    س‍ی‍د ب‍ن‌ طاوس‌
    س‍ی‍د ب‍ن طاوس‌


    طاوس‌
    طاوس‌


    طاوس‌ آل‌طاوس‌
    طاوس آل‌طاوس‌


    اب‍ن‌طاووس‌، رض‍ی‌ال‍دی‍ن‌ ع‍ل‍ی‌
    اب‍ن‌طاووس‌، رض‍ی‌ال‍دی‍ن ع‍ل‍ی‌
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    خط ۴۵: خط ۴۵:
    |- class="articleCode"
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    |کد مؤلف
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE894AUTHORCODE
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00894AUTHORCODE
    |}
    |}
    </div>{{کاربردهای دیگر|ابن طاووس (ابهام زدایی)}}
    </div>
     
    {{کاربردهای دیگر|ابن طاووس (ابهام زدایی)}}
    '''سيد‌‎رضى‌الدين، على بن موسى بن جعفر بن طاووس''' (589-664ق)، عالم بزرگ شیعه، از نوادگان امام حسن مجتبى و [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]] عليهما‌السلام، صاحب کتاب [[اللهوف علی قتلي الطفوف]] و [[كشف المحجة لثمرة المهجة]].
    '''سيد‌ ‎رضى‌الدين، على بن موسى بن جعفر بن طاووس''' (589-664ق)، عالم بزرگ شیعه، از نوادگان امام حسن مجتبى و [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم|امام سجاد]] عليهما‌السلام، صاحب کتاب [[اللهوف علی قتلي الطفوف]] و [[كشف المحجة لثمرة المهجة]].


    ==ولادت==
    ==ولادت==
    خط ۶۱: خط ۶۱:
    پدر او، موسى بن جعفر نيز، از روات بزرگ حديث است كه روايات خود را در اوراقى نوشته بود و بعد از او فرزندش آنها را جمع‌آورى نموده و با نام «فرقة الناظر و بهجة الخاطر مما رواه والدي موسى بن جعفر» آن را منتشر نمود.
    پدر او، موسى بن جعفر نيز، از روات بزرگ حديث است كه روايات خود را در اوراقى نوشته بود و بعد از او فرزندش آنها را جمع‌آورى نموده و با نام «فرقة الناظر و بهجة الخاطر مما رواه والدي موسى بن جعفر» آن را منتشر نمود.


    مادر او نيز دختر ورام بن ابى فراس، از بزرگان علماى امامیه بود. مادر پدرش نيز نوه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] مى‌باشد و به همین خاطر سيد‌‎گاهى مى‌گوید: «جدي ورام بن أبيفراس» و گاهى مى‌گوید: «جدي الشيخ الطوسي».
    مادر او نيز دختر ورام بن ابى فراس، از بزرگان علماى امامیه بود. مادر پدرش نيز نوه [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] مى‌باشد و به همین خاطر سيد‌ ‎گاهى مى‌گوید: «جدي ورام بن أبيفراس» و گاهى مى‌گوید: «جدي الشيخ الطوسي».


    برادرها و برادرزاده‌ها و فرزندان او نيز از علماى بزرگوار شيعه بوده‌اند.
    برادرها و برادرزاده‌ها و فرزندان او نيز از علماى بزرگوار شيعه بوده‌اند.
    خط ۶۷: خط ۶۷:
    ==تحصیلات==
    ==تحصیلات==


    ابتداى تحصيلات سيد‌‎ابن طاووس در شهر حله بود كه از محضر پدر و جد خود، ورام بن ابى فراس علوم مقدماتى را آموخت.
    ابتداى تحصيلات سيد‌ ‎ابن طاووس در شهر حله بود كه از محضر پدر و جد خود، ورام بن ابى فراس علوم مقدماتى را آموخت.


    سيد‌‎با دركى قوى و هوشى سرشار قدم در راه علم نهاد و در اندك زمانى از تمام هم شاگرديهاى خود سبقت گرفت. وى در كشف المحجة مى‌گوید:
    سيد‌ ‎با دركى قوى و هوشى سرشار قدم در راه علم نهاد و در اندك زمانى از تمام هم شاگرديهاى خود سبقت گرفت. وى در كشف المحجة مى‌گوید:


    «وقتى من وارد كلاس شدم آنچه را ديگران در طول چند سال آموخته بودند، در یک سال آموختم و از آنان پيشى گرفتم.»
    «وقتى من وارد كلاس شدم آنچه را ديگران در طول چند سال آموخته بودند، در یک سال آموختم و از آنان پيشى گرفتم.»


    او مدت دو سال و نيم به تحصيل فقه پرداخت و پس از آن خود را از استاد بى‌نياز ديد و بقيه كتب فقهى عصر خویش را به تنهايى مطالعه نمود.
    او مدت دو سال و نيم به تحصيل فقه پرداخت و پس از آن خود را از استاد بى‌نياز ديد و بقيه كتب فقهى عصر خویش را به تنهایى مطالعه نمود.


    ==شخصيت اجتماعى==
    ==شخصيت اجتماعى==




    سيد‌‎ابن طاووس در بين علما و مردم زمان خویش از احترام خاصى برخوردار بود. او علاوه بر اينكه فقيهى نام آور بود اديبى گرانقدر و شاعرى توانا شمرده مى‌شد، گرچه شهرت اصلى او در زهد و تقوى و عرفان اوست و اكثر تأليفات او در موضوع ادعيه و زيارات مى‌باشد.
    سيد‌ ‎ابن طاووس در بين علما و مردم زمان خویش از احترام خاصى برخوردار بود. او علاوه بر اينكه فقيهى نام آور بود اديبى گرانقدر و شاعرى توانا شمرده مى‌شد، گرچه شهرت اصلى او در زهد و تقوى و عرفان اوست و اكثر تأليفات او در موضوع ادعيه و زيارات مى‌باشد.


    سيد‌‎کتابخانه بزرگ و بى‌نظيرى داشت كه از جدش به ارث برده بود و او به گفته خودش تمام آن کتاب‌ها را مطالعه كرده يا درس گرفته بود.
    سيد‌ ‎کتابخانه بزرگ و بى‌نظيرى داشت كه از جدش به ارث برده بود و او به گفته خودش تمام آن کتاب‌ها را مطالعه كرده يا درس گرفته بود.


    ==سفرهاى علمى==
    ==سفرهاى علمى==
    خط ۸۷: خط ۸۷:
    ابن طاووس كه از محضر اساتيد حله استفاده كافى و لازم را برده بود برای استفاده از علماى ديگر شهرها عزم سفر نمود.
    ابن طاووس كه از محضر اساتيد حله استفاده كافى و لازم را برده بود برای استفاده از علماى ديگر شهرها عزم سفر نمود.


    او ابتدا به كاظمین رفت. پس از مدتى ازدواج نمود و ساكن بغداد شد. مدت 15 سال در شهر بغداد به تربيت شاگردان و تدريس علوم مختلف پرداخت. ورود سيد‌‎به بغداد سال 625 هجرى بوده است.
    او ابتدا به كاظمین رفت. پس از مدتى ازدواج نمود و ساكن بغداد شد. مدت 15 سال در شهر بغداد به تربيت شاگردان و تدريس علوم مختلف پرداخت. ورود سيد‌ ‎به بغداد سال 625 هجرى بوده است.


    سيد‌‎كه تحت فشار دولت عباسى برای پذيرش پستهاى حكومتى قرار گرفته بود از بغداد به حله، زادگاه خویش، مراجعت كرد.
    سيد‌ ‎كه تحت فشار دولت عباسى برای پذيرش پستهاى حكومتى قرار گرفته بود از بغداد به حله، زادگاه خویش، مراجعت كرد.


    رضى‌الدين مدت سه سال نيز در جوار امام هشتم‌ عليه‌السلام به سر برد. سپس به نجف و كربلا هجرت كرده و در هر كدام حدود 3 سال مقيم شد. در این زمان علاوه بر تربيت شاگردان و تدريس علوم مختلف، همّت اصلى خویش را بر سير و سلوك و كسب معنویات قرار داد.
    رضى‌الدين مدت سه سال نيز در جوار امام هشتم عليه‌السلام به سر برد. سپس به نجف و كربلا هجرت كرده و در هر كدام حدود 3 سال مقيم شد. در این زمان علاوه بر تربيت شاگردان و تدريس علوم مختلف، همّت اصلى خویش را بر سير و سلوك و كسب معنویات قرار داد.


    در زمان اقامت در كربلا کتاب شريف «كشف المحجة» را به عنوان وصيتى برای فرزندانش كه در آن زمان كودك بودند نوشت.
    در زمان اقامت در كربلا کتاب شريف «كشف المحجة» را به عنوان وصيتى برای فرزندانش كه در آن زمان كودك بودند نوشت.


    آخرين سفر ابن طاووس در سال 652 هجرى به بغداد بود. وى در بغداد منصب نقابت را پذيرفت و تا پایان عمر خویش در همانجا سكنى گزيد. زمانیکه مغولها به بغداد حمله كرده و آن را اشغال نمودند، سيد‌‎نيز در بغداد بود.
    آخرين سفر ابن طاووس در سال 652 هجرى به بغداد بود. وى در بغداد منصب نقابت را پذيرفت و تا پایان عمر خویش در همانجا سكنى گزيد. زمانیکه مغولها به بغداد حمله كرده و آن را اشغال نمودند، سيد‌ ‎نيز در بغداد بود.


    ==نقابت سادات==
    ==نقابت سادات==




    در دوران اقامت ابن طاووس در بغداد از سوى خليفه عباسى، المستنصر، پيشنهادهايى مانند وزارت، سفارت و... به او شد؛ اما سيد‌‎هيچیک را نپذيرفت و استدلالش برای خليفه چنين بود كه: «اگر من طبق مصلحت شما عمل كنم رابطه خویش را با خداوند قطع مى‌نمايم و اگر طبق اوامر الهى و عدل و انصاف حركت كنم خاندان تو و بقيه وزرا و سفرا و فرماندهان تو آن را تحمل نخواهند كرد و چنين خواهند گفت كه على بن طاووس با این رویه مى‌خواهد بگوید اگر حكومت به ما برسد اينچنين عمل مى‌كنيم و این روشى است بر خلاف سيره حكمرانان قبل از تو و مردود دانستن حكومتهاى آنهاست.»
    در دوران اقامت ابن طاووس در بغداد از سوى خليفه عباسى، المستنصر، پيشنهادهایى مانند وزارت، سفارت و... به او شد؛ اما سيد‌ ‎هيچیک را نپذيرفت و استدلالش برای خليفه چنين بود كه: «اگر من طبق مصلحت شما عمل كنم رابطه خویش را با خداوند قطع مى‌نمايم و اگر طبق اوامر الهى و عدل و انصاف حركت كنم خاندان تو و بقيه وزرا و سفرا و فرماندهان تو آن را تحمل نخواهند كرد و چنين خواهند گفت كه على بن طاووس با این رویه مى‌خواهد بگوید اگر حكومت به ما برسد اينچنين عمل مى‌كنيم و این روشى است بر خلاف سيره حكمرانان قبل از تو و مردود دانستن حكومتهاى آنهاست.»


    سيد‌‎در سال 661 هجرى نقابت علویان را پذيرفت. نقيب بزرگترين شخصيت علمى و دينى سادات بود كه كليه امور مربوط به سادات را عهده‌دار مى‌شد. این وظايف شامل قضاوت مشاجرات، رسيدگى به مساكين و مستمندان، سرپرستى ايتام و... مى‌شد.
    سيد‌ ‎در سال 661 هجرى نقابت علویان را پذيرفت. نقيب بزرگترين شخصيت علمى و دينى سادات بود كه كليه امور مربوط به سادات را عهده‌دار مى‌شد. این وظايف شامل قضاوت مشاجرات، رسيدگى به مساكين و مستمندان، سرپرستى ايتام و... مى‌شد.


    البته ايشان تأكيد دارد كه تنها بخاطر حفظ جان دوستان و شیعیان ى كه در معرض قتل و غارت مغول قرار داشتند این منصب را پذيرفته است.
    البته ايشان تأكيد دارد كه تنها بخاطر حفظ جان دوستان و شیعیان ى كه در معرض قتل و غارت مغول قرار داشتند این منصب را پذيرفته است.
    خط ۱۰۹: خط ۱۰۹:




    سيد‌‎در محضر بزرگان عصر خویش به كسب علم و ادب و معنویت پرداخت. از جمله اساتيد اویند:
    سيد‌ ‎در محضر بزرگان عصر خویش به كسب علم و ادب و معنویت پرداخت. از جمله اساتيد اویند:


    # پدر بزرگوارش موسى بن جعفر
    # پدر بزرگوارش موسى بن جعفر
    خط ۱۱۹: خط ۱۱۹:




    از جمله پرورش يافتگان مكتب سيد‌‎ابن طاووس مى‌توان به:
    از جمله پرورش يافتگان مكتب سيد‌ ‎ابن طاووس مى‌توان به:


    # سديد‌الدين حلى، پدر [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]
    # سديد‌الدين حلى، پدر [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]
    خط ۱۲۷: خط ۱۲۷:
    # [[اربلی، علی بن عیسی|على بن عيسى إربلى]] و... اشاره نمود.
    # [[اربلی، علی بن عیسی|على بن عيسى إربلى]] و... اشاره نمود.


    ==تأليفات==
    ==وفات==
     
     
    سيد‌ ‎على بن طاووس در سال 664 هجرى در سن 75 سالگى و در شهر بغداد وفات نمود. بدن شريفش را به نجف اشرف منتقل نموده و در حرم امیرالمؤمنين عليه‌السلام به خاک سپردند.


    ==آثار==


    ابن طاووس حدود 50 تأليف دارد كه بسيارى از آنها در موضوعات ادعيه و زيارات است.
    ابن طاووس حدود 50 تأليف دارد كه بسيارى از آنها در موضوعات ادعيه و زيارات است.


    سيد‌‎کتابخانه‌اى غنى داشته كه حدود 1500 کتاب در آن وجود داشته و در تأليف کتاب‌هاى خویش از آنها استفاده مى‌برده است. بسيارى از كتب مرجع سيد‌‎در طول زمان از بين رفته و تنها منبع اطلاع ما از آنها، نوشته‌هاى امثال سيد‌‎ابن طاووس است و این نكته ارزش تأليفات سيد‌‎را دوچندان مى‌كند.
    سيد‌ ‎کتابخانه‌اى غنى داشته كه حدود 1500 کتاب در آن وجود داشته و در تأليف کتاب‌هاى خویش از آنها استفاده مى‌برده است. بسيارى از كتب مرجع سيد‌ ‎در طول زمان از بين رفته و تنها منبع اطلاع ما از آنها، نوشته‌هاى امثال سيد‌ ‎ابن طاووس است و این نكته ارزش تأليفات سيد‌ ‎را دوچندان مى‌كند.


    از جمله تأليفات سيد‌‎است:
    از جمله تأليفات سيد‌ ‎است:


    # ده جلد کتاب «المهمات و التتمات» كه هر یک با عنوان مستقل چاپ شده است از جمله: فلاح السائل، زهرة الربيع، جمال الأسبوع، إقبال الأعمال و...
    # ده جلد کتاب «المهمات و التتمات» كه هر یک با عنوان مستقل چاپ شده است از جمله: فلاح السائل، زهرة الربيع، جمال الأسبوع، إقبال الأعمال و...
    #:سيد‌‎اين كتب را به عنوان تتمه [[مصباح المتهجد]] [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نوشته است.
    #:سيد‌ ‎اين كتب را به عنوان تتمه [[مصباح المتهجد]] [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نوشته است.
    # كشف المحجة لثمرة المهجة، کتابى اخلاقى است و شامل وصيتهاى سيد‌‎به فرزندانش مى‌باشد و مراحل مختلف زندگى خویش را هم در آن ذكر كرده است.
    # كشف المحجة لثمرة المهجة، کتابى اخلاقى است و شامل وصيتهاى سيد‌ ‎به فرزندانش مى‌باشد و مراحل مختلف زندگى خویش را هم در آن ذكر كرده است.
    # مصباح الزائر و جناح المسافر
    # مصباح الزائر و جناح المسافر
    # الملهوف على قتلى الطفوف
    # الملهوف على قتلى الطفوف
    # مهج الدعوات و منهج العنايات و...
    # مهج الدعوات و منهج العنايات و...


    ==وفات==
    {{ابن طاوس حلی}}
     
     
    سيد‌‎على بن طاووس در سال 664 هجرى در سن 75 سالگى و در شهر بغداد وفات نمود. بدن شريفش را به نجف اشرف منتقل نموده و در حرم امیرالمؤمنين‌ عليه‌السلام به خاک سپردند.
     
     
    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    خط ۱۶۱: خط ۱۶۰:
    [[تسهیل السبیل بالحجة في إنتخاب كشف المحجة لثمرة المهجة]]  
    [[تسهیل السبیل بالحجة في إنتخاب كشف المحجة لثمرة المهجة]]  


    [[اليقين باختصاص مولانا علي(علیه‎السلام) بامرة المؤمنين]]  
    [[اليقين باختصاص مولانا علي عليه‌السلام بامرة المؤمنين]]  


    [[آداب سفر در فرهنگ نيايش]]  
    [[آداب سفر در فرهنگ نيايش]]  
    خط ۱۸۳: خط ۱۸۲:
    [[التشريف بالمنن في التعريف بالفتن]]  
    [[التشريف بالمنن في التعريف بالفتن]]  


    [[طرف من الأنباء و المناقب في شرف سید الأنبیاء و عترته الأطائب و طرف من تصریحه بالوصیة بالخلافة لعلي بن أبي‌طالب]]  
    [[طرف من الأنباء و المناقب في شرف سيد الأنبياء و عترته الأطائب و طرف من تصريحه بالوصية بالخلافة لعلي بن أبي‌طالب]]  


    [[ترجمه مهج الدعوات و منهج العبادات]]  
    [[ترجمه مهج الدعوات و منهج العبادات]]  
    خط ۱۹۳: خط ۱۹۲:
    [[مهج الدعوات و منهج العبادات]]  
    [[مهج الدعوات و منهج العبادات]]  


    [[مهج الدعوات و منهج العبادات]]  
    [[مهج الدعوات و منهج العبادات (ابن‌ طاووس)]]  


    [[إقبال الأعمال (طبع قديم)]]  
    [[إقبال الأعمال (طبع قديم)]]  
    خط ۲۰۲: خط ۲۰۱:


    [[سعد السعود]]  
    [[سعد السعود]]  
    [[سعد السعود (تحقیق صاحب‌علی محبی)]]


    [[الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف]]  
    [[الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف]]  


    [[فتح الأبواب بين ذوی الألباب و بين رب الأرباب في الاستخارات]]  
    [[فتح الأبواب بين ذوي الألباب و بين رب الأرباب في الاستخارات]]  


    [[فرج المهموم]]  
    [[فرج المهموم]]  
    خط ۲۱۹: خط ۲۲۰:
    [[نور هدایت]]  
    [[نور هدایت]]  


    [[نيايش هايی از سویدای دل]]  
    [[نيايش‌هایی از سویدای دل]]  


    [[ترجمه کامل إقبال الأعمال]]  
    [[ترجمه کامل إقبال الأعمال]]  
    خط ۲۴۵: خط ۲۴۶:
    [[مهج الدعوات و منهج العبادات]]  
    [[مهج الدعوات و منهج العبادات]]  


    [[مهج الدعوات، حرزهاي چهارده معصوم]]
    [[مهج الدعوات، حرزهای چهارده معصوم]]  
     
    [[سعد السعود للنفوس: منضود من کتب وقف علي بن موسی بن طاووس]]  


    [[لهوف سيد‌‎ابن طاووس (ترجمه کامل لهوف سيد‌‎بن طاووس)]]  
    [[لهوف سيد‌ ‎ابن طاووس (ترجمه کامل لهوف سيد‌ ‎بن طاووس)]]  


    [[لهوف سيد‌‎بن طاووس (ترجمه کامل با توضيح اصطلاحات و اعلام متن به ضمیمه فرجام قاتلان امام حسین(ع))]]  
    [[لهوف سيد‌ ‎بن طاووس (ترجمه کامل با توضيح اصطلاحات و اعلام متن به ضمیمه فرجام قاتلان امام حسین(ع))]]  


    [[سوگنامه کربلا (ترجمه لهوف ابن طاووس)]]  
    [[سوگنامه کربلا (ترجمه لهوف ابن طاووس)]]  


    [[متن کامل و ترجمه لهوف سيد‌‎ابن طاووس (همراه با کرامات امام حسین‌ عليه‌السلام و قمر بني هاشم‌ عليه‌السلام و عاقبت شوم قاتلان امام حسین‌ عليه‌السلام و ياران]]  
    [[متن کامل و ترجمه لهوف سيد‌ ‎ابن طاووس (همراه با کرامات امام حسین عليه‌السلام و قمر بنی هاشم عليه‌السلام و عاقبت شوم قاتلان امام حسین عليه‌السلام و ياران]]  


    [[زندگاني ابا عبدالله الحسين(ع) (ویرايش قديم)]]  
    [[زندگانی ابا عبدالله الحسين(ع) (ویرايش قديم)]]  


    [[ساحل خونين]]  
    [[ساحل خونين]]  


    [[مویه‌هاي غريبانه (ترجمه الملهوف علي قتلي الطفوف)]]  
    [[مویه‌های غريبانه (ترجمه الملهوف علي قتلي الطفوف)]]  


    [[الامان من اخطار الاسفار و الازمان]]  
    [[الامان من اخطار الاسفار و الازمان]]  
    خط ۲۷۹: خط ۲۷۸:


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:25 خرداد الی 24 تیر]]
    [[رده:عاشوراپژوهان]]

    نسخهٔ ‏۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۴

    ابن طاووس، علی بن موسی
    نام ابن طاووس، علی بن موسی
    نام‌های دیگر اب‍ن‌طاوس‌، اب‍وال‍ق‍اس‍م ع‍ل‍ی

    اب‍ن‌طاوس‌، رض‍ی‌ال‍دی‍ن ع‍ل‍ی‌

    س‍ی‍د ب‍ن طاوس‌

    طاوس‌

    طاوس آل‌طاوس‌

    اب‍ن‌طاووس‌، رض‍ی‌ال‍دی‍ن ع‍ل‍ی‌

    نام پدر موسی بن جعفر
    متولد 589ق
    محل تولد حله
    رحلت 664 ق
    اساتید ابن نما حلى

    ورام بن ابى فراس

    پدرش موسى بن جعفر

    برخی آثار اللهوف علی قتلی الطفوف

    آداب سفر در فرهنگ نيايش‏

    التشريف بالمنن في التعريف بالفتن

    کد مؤلف AUTHORCODE00894AUTHORCODE

    سيد‌ ‎رضى‌الدين، على بن موسى بن جعفر بن طاووس (589-664ق)، عالم بزرگ شیعه، از نوادگان امام حسن مجتبى و امام سجاد عليهما‌السلام، صاحب کتاب اللهوف علی قتلي الطفوف و كشف المحجة لثمرة المهجة.

    ولادت

    او در روز 15 محرم سال 589 هجرى در شهر حله به دنيا آمد.

    خاندان آل طاووس

    جد هفتم ايشان، محمد بن اسحاق، كه به خاطر زيبايى و ملاحتش به طاووس مشهور شده بود از سادات بزرگوار مدينه محسوب مى‌شد.

    پدر او، موسى بن جعفر نيز، از روات بزرگ حديث است كه روايات خود را در اوراقى نوشته بود و بعد از او فرزندش آنها را جمع‌آورى نموده و با نام «فرقة الناظر و بهجة الخاطر مما رواه والدي موسى بن جعفر» آن را منتشر نمود.

    مادر او نيز دختر ورام بن ابى فراس، از بزرگان علماى امامیه بود. مادر پدرش نيز نوه شيخ طوسى مى‌باشد و به همین خاطر سيد‌ ‎گاهى مى‌گوید: «جدي ورام بن أبيفراس» و گاهى مى‌گوید: «جدي الشيخ الطوسي».

    برادرها و برادرزاده‌ها و فرزندان او نيز از علماى بزرگوار شيعه بوده‌اند.

    تحصیلات

    ابتداى تحصيلات سيد‌ ‎ابن طاووس در شهر حله بود كه از محضر پدر و جد خود، ورام بن ابى فراس علوم مقدماتى را آموخت.

    سيد‌ ‎با دركى قوى و هوشى سرشار قدم در راه علم نهاد و در اندك زمانى از تمام هم شاگرديهاى خود سبقت گرفت. وى در كشف المحجة مى‌گوید:

    «وقتى من وارد كلاس شدم آنچه را ديگران در طول چند سال آموخته بودند، در یک سال آموختم و از آنان پيشى گرفتم.»

    او مدت دو سال و نيم به تحصيل فقه پرداخت و پس از آن خود را از استاد بى‌نياز ديد و بقيه كتب فقهى عصر خویش را به تنهایى مطالعه نمود.

    شخصيت اجتماعى

    سيد‌ ‎ابن طاووس در بين علما و مردم زمان خویش از احترام خاصى برخوردار بود. او علاوه بر اينكه فقيهى نام آور بود اديبى گرانقدر و شاعرى توانا شمرده مى‌شد، گرچه شهرت اصلى او در زهد و تقوى و عرفان اوست و اكثر تأليفات او در موضوع ادعيه و زيارات مى‌باشد.

    سيد‌ ‎کتابخانه بزرگ و بى‌نظيرى داشت كه از جدش به ارث برده بود و او به گفته خودش تمام آن کتاب‌ها را مطالعه كرده يا درس گرفته بود.

    سفرهاى علمى

    ابن طاووس كه از محضر اساتيد حله استفاده كافى و لازم را برده بود برای استفاده از علماى ديگر شهرها عزم سفر نمود.

    او ابتدا به كاظمین رفت. پس از مدتى ازدواج نمود و ساكن بغداد شد. مدت 15 سال در شهر بغداد به تربيت شاگردان و تدريس علوم مختلف پرداخت. ورود سيد‌ ‎به بغداد سال 625 هجرى بوده است.

    سيد‌ ‎كه تحت فشار دولت عباسى برای پذيرش پستهاى حكومتى قرار گرفته بود از بغداد به حله، زادگاه خویش، مراجعت كرد.

    رضى‌الدين مدت سه سال نيز در جوار امام هشتم عليه‌السلام به سر برد. سپس به نجف و كربلا هجرت كرده و در هر كدام حدود 3 سال مقيم شد. در این زمان علاوه بر تربيت شاگردان و تدريس علوم مختلف، همّت اصلى خویش را بر سير و سلوك و كسب معنویات قرار داد.

    در زمان اقامت در كربلا کتاب شريف «كشف المحجة» را به عنوان وصيتى برای فرزندانش كه در آن زمان كودك بودند نوشت.

    آخرين سفر ابن طاووس در سال 652 هجرى به بغداد بود. وى در بغداد منصب نقابت را پذيرفت و تا پایان عمر خویش در همانجا سكنى گزيد. زمانیکه مغولها به بغداد حمله كرده و آن را اشغال نمودند، سيد‌ ‎نيز در بغداد بود.

    نقابت سادات

    در دوران اقامت ابن طاووس در بغداد از سوى خليفه عباسى، المستنصر، پيشنهادهایى مانند وزارت، سفارت و... به او شد؛ اما سيد‌ ‎هيچیک را نپذيرفت و استدلالش برای خليفه چنين بود كه: «اگر من طبق مصلحت شما عمل كنم رابطه خویش را با خداوند قطع مى‌نمايم و اگر طبق اوامر الهى و عدل و انصاف حركت كنم خاندان تو و بقيه وزرا و سفرا و فرماندهان تو آن را تحمل نخواهند كرد و چنين خواهند گفت كه على بن طاووس با این رویه مى‌خواهد بگوید اگر حكومت به ما برسد اينچنين عمل مى‌كنيم و این روشى است بر خلاف سيره حكمرانان قبل از تو و مردود دانستن حكومتهاى آنهاست.»

    سيد‌ ‎در سال 661 هجرى نقابت علویان را پذيرفت. نقيب بزرگترين شخصيت علمى و دينى سادات بود كه كليه امور مربوط به سادات را عهده‌دار مى‌شد. این وظايف شامل قضاوت مشاجرات، رسيدگى به مساكين و مستمندان، سرپرستى ايتام و... مى‌شد.

    البته ايشان تأكيد دارد كه تنها بخاطر حفظ جان دوستان و شیعیان ى كه در معرض قتل و غارت مغول قرار داشتند این منصب را پذيرفته است.

    اساتيد

    سيد‌ ‎در محضر بزرگان عصر خویش به كسب علم و ادب و معنویت پرداخت. از جمله اساتيد اویند:

    1. پدر بزرگوارش موسى بن جعفر
    2. جدش ورام بن ابى فراس
    3. ابن نما حلى
    4. فخار بن معد موسوى

    شاگردان

    از جمله پرورش يافتگان مكتب سيد‌ ‎ابن طاووس مى‌توان به:

    1. سديد‌الدين حلى، پدر علامه حلى
    2. علامه حلى
    3. حسن بن داود حلى صاحب رجال
    4. عبدالكريم بن احمد بن طاووس، برادر زاده او
    5. على بن عيسى إربلى و... اشاره نمود.

    وفات

    سيد‌ ‎على بن طاووس در سال 664 هجرى در سن 75 سالگى و در شهر بغداد وفات نمود. بدن شريفش را به نجف اشرف منتقل نموده و در حرم امیرالمؤمنين عليه‌السلام به خاک سپردند.

    آثار

    ابن طاووس حدود 50 تأليف دارد كه بسيارى از آنها در موضوعات ادعيه و زيارات است.

    سيد‌ ‎کتابخانه‌اى غنى داشته كه حدود 1500 کتاب در آن وجود داشته و در تأليف کتاب‌هاى خویش از آنها استفاده مى‌برده است. بسيارى از كتب مرجع سيد‌ ‎در طول زمان از بين رفته و تنها منبع اطلاع ما از آنها، نوشته‌هاى امثال سيد‌ ‎ابن طاووس است و این نكته ارزش تأليفات سيد‌ ‎را دوچندان مى‌كند.

    از جمله تأليفات سيد‌ ‎است:

    1. ده جلد کتاب «المهمات و التتمات» كه هر یک با عنوان مستقل چاپ شده است از جمله: فلاح السائل، زهرة الربيع، جمال الأسبوع، إقبال الأعمال و...
      سيد‌ ‎اين كتب را به عنوان تتمه مصباح المتهجد شيخ طوسى نوشته است.
    2. كشف المحجة لثمرة المهجة، کتابى اخلاقى است و شامل وصيتهاى سيد‌ ‎به فرزندانش مى‌باشد و مراحل مختلف زندگى خویش را هم در آن ذكر كرده است.
    3. مصباح الزائر و جناح المسافر
    4. الملهوف على قتلى الطفوف
    5. مهج الدعوات و منهج العنايات و...

    وابسته‌ها


    رسالة المواسعة و المضايقة

    اللهوف علی قتلی الطفوف

    ادب حضور

    تسهیل السبیل بالحجة في إنتخاب كشف المحجة لثمرة المهجة

    اليقين باختصاص مولانا علي عليه‌السلام بامرة المؤمنين

    آداب سفر در فرهنگ نيايش

    طرائف

    برنامه سعادت

    کشف المحجة يا فانوس

    ترجمه لهوف

    غم نامه کربلا

    محاسبه نفس، یا، روش پیشگیری از وقوع جرم

    الملاحم و الفتن في ظهور الغایب المنتظر (عجل الله فرجه)

    الملاحم و الفتن

    التشريف بالمنن في التعريف بالفتن

    طرف من الأنباء و المناقب في شرف سيد الأنبياء و عترته الأطائب و طرف من تصريحه بالوصية بالخلافة لعلي بن أبي‌طالب

    ترجمه مهج الدعوات و منهج العبادات

    الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة في السنة

    فلاح السائل

    مهج الدعوات و منهج العبادات

    مهج الدعوات و منهج العبادات (ابن‌ طاووس)

    إقبال الأعمال (طبع قديم)

    الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان

    جمال الأسبوع بكمال العمل المشروع

    سعد السعود

    سعد السعود (تحقیق صاحب‌علی محبی)

    الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف

    فتح الأبواب بين ذوي الألباب و بين رب الأرباب في الاستخارات

    فرج المهموم

    محاسبة النفس

    الدروع الواقية

    كشف المحجة لثمرة المهجة

    نزهة الناظر و تنبیه الخاطر

    نور هدایت

    نيايش‌هایی از سویدای دل

    ترجمه کامل إقبال الأعمال

    نشانه‌های ظهور امام زمان(عج)

    مهج الدعوات و منهج العنایات (ترجمه فلسفی)

    مهج الدعوات و منهج العنایات (قیومی)

    زندگانی اباعبدالله الحسین(ع)

    فلاح السائل (سائل رستگار)

    محاسبة النفس (ترجمه)

    مصباح الزائر

    مقتل الحسين(ع) المسمی باللهوف في قتلي الطفوف

    الأمان من أخطار الأسفار و الأزمان

    الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف

    مهج الدعوات و منهج العبادات

    مهج الدعوات، حرزهای چهارده معصوم

    لهوف سيد‌ ‎ابن طاووس (ترجمه کامل لهوف سيد‌ ‎بن طاووس)

    لهوف سيد‌ ‎بن طاووس (ترجمه کامل با توضيح اصطلاحات و اعلام متن به ضمیمه فرجام قاتلان امام حسین(ع))

    سوگنامه کربلا (ترجمه لهوف ابن طاووس)

    [[متن کامل و ترجمه لهوف سيد‌ ‎ابن طاووس (همراه با کرامات امام حسین عليه‌السلام و قمر بنی هاشم عليه‌السلام و عاقبت شوم قاتلان امام حسین عليه‌السلام و ياران]]

    زندگانی ابا عبدالله الحسين(ع) (ویرايش قديم)

    ساحل خونين

    مویه‌های غريبانه (ترجمه الملهوف علي قتلي الطفوف)

    الامان من اخطار الاسفار و الازمان

    پس از شهیدان کربلا

    ترجمه و متن کامل لهوف سید ابن طاووس: همراه فرجام قاتلان امام حسین(ع)

    الدروع الواقية

    محاسبة النفس

    الطرائف في معرفة مذاهب الطوائف

    اللهوف علی قتلی الطفوف