۱۴۴٬۷۴۵
ویرایش
تاریخ کامل بزرگ اسلام و ایران (وقایع قبل و بعد از اسلام) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۸
، ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'ابنا' به 'ابن ا'
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابنا' به 'ابن ا') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''كتاب تاريخ كامل بزرگ اسلام و ایران'''، ترجمه [[الكامل في التاريخ]] يا كامل التواريخ شامل وقايع از آغاز خلقت تا سال 628 هجرى قمرى است كه ابوالحسن عزالدين | '''كتاب تاريخ كامل بزرگ اسلام و ایران'''، ترجمه [[الكامل في التاريخ]] يا كامل التواريخ شامل وقايع از آغاز خلقت تا سال 628 هجرى قمرى است كه ابوالحسن عزالدين ابن اثير مورخ بزرگ اسلامى در قرن ششم نوشته است. اين كتاب توسط عباس خليلى و [[حالت، ابوالقاسم|ابوالقاسم حالت]] به فارسی با عنوان تاريخ كامل بزرگ اسلام و ایران ترجمه شده است. | ||
اثر مهم [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]]، چنانكه گفتيم، تاريخ بزرگ او به نام «الكامل في التاريخ» است كه به كامل [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] معروف است. | اثر مهم [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]]، چنانكه گفتيم، تاريخ بزرگ او به نام «الكامل في التاريخ» است كه به كامل [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] معروف است. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
متن عربى تاريخ «كامل» | متن عربى تاريخ «كامل» ابن اثير سيزده مجلد قطور است كه آخرين مجلد آن به اعلام تخصيص يافته است. هر مجلد از اين تاريخ در حدود هفتصد صفحه دارد و هر صفحه آن كه به فارسی برگردد، تقريبا شامل سه صفحه از صفحاتى مىشود كه در اين كتاب ملاحظه مىفرماييد. | ||
از اين جا مىتوان پى برد كه تاريخ | از اين جا مىتوان پى برد كه تاريخ ابن اثير تا چه اندازه بزرگ و مفصل است و چرا ترجمه يازده مجلد آن در فارسی بيست و هفت مجلد شده كه هر مجلد نزدیک به چهارصد صفحه دارد. | ||
چون مرحوم خليلى كار خود را از مجلد دوم شروع كرده، نخستين مجلد ترجمه فارسی آن به عنوان «جلد اول» از چاپ در آمده و همين طور به ترتيب ادامه يافته تا جلد بيست و هفتم كه آخرين قسمت از تاريخ | چون مرحوم خليلى كار خود را از مجلد دوم شروع كرده، نخستين مجلد ترجمه فارسی آن به عنوان «جلد اول» از چاپ در آمده و همين طور به ترتيب ادامه يافته تا جلد بيست و هفتم كه آخرين قسمت از تاريخ ابن اثير است و ترجمه تا پايان كتاب مىباشد. | ||
بنابراین، چارهاى نبود جز اين كه ترجمه فارسی مجلد اول كتاب، به عنوان «قسمت قبل از اسلام» چاپ شود و مجلدات فارسی آن - هر چند جلد كه مىشود - مجددا از يك به بعد شماره بخورد. | بنابراین، چارهاى نبود جز اين كه ترجمه فارسی مجلد اول كتاب، به عنوان «قسمت قبل از اسلام» چاپ شود و مجلدات فارسی آن - هر چند جلد كه مىشود - مجددا از يك به بعد شماره بخورد. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
تاريخ «كامل»، چنان كه از نامش برمىآيد، تاريخى جامع و كامل است كه مؤلف آن وقايع كليه كشورهاى اسلامى و برخى از كشورهاى غير اسلامى را تا سال 628 هجرى قمرى ضبط كرده است. | تاريخ «كامل»، چنان كه از نامش برمىآيد، تاريخى جامع و كامل است كه مؤلف آن وقايع كليه كشورهاى اسلامى و برخى از كشورهاى غير اسلامى را تا سال 628 هجرى قمرى ضبط كرده است. | ||
در اين تاريخ زندگانى پيامبران، به ويژه پيامبر اسلام و حوادث دوران پادشاهان ایران، از پيشداديان، كيانيان، اشكانيان و ساسانيان گرفته تا سلسلههاى بعد از اسلام و كارهاى همه خلفا و سلاطين سرزمينهاى بين النهرين، عربستان، شام، روم شرقى (تركيه فعلى)، نواحى شمال افريقا، اسپانيا، احوال فرمانروايان نواحى شرق، شمال شرق و شمال غرب ایران؛ مانند ماوراءالنهر، تركستان، گرجستان، ارمنستان و غيره، همه به تفصيل ذكر شده و اگر تاريخى وجود داشت كه رويدادهاى تمام نقاط مذكور را تا اين روزگار به همان تفصيل ضبط كرده بود، امروز علاقمندان به تاريخ شايد نيازى به تهيه تاريخهاى ديگر نداشتند. اگر چه ناگفته نبايد گذاشت كه شيوه تاريخنگارى | در اين تاريخ زندگانى پيامبران، به ويژه پيامبر اسلام و حوادث دوران پادشاهان ایران، از پيشداديان، كيانيان، اشكانيان و ساسانيان گرفته تا سلسلههاى بعد از اسلام و كارهاى همه خلفا و سلاطين سرزمينهاى بين النهرين، عربستان، شام، روم شرقى (تركيه فعلى)، نواحى شمال افريقا، اسپانيا، احوال فرمانروايان نواحى شرق، شمال شرق و شمال غرب ایران؛ مانند ماوراءالنهر، تركستان، گرجستان، ارمنستان و غيره، همه به تفصيل ذكر شده و اگر تاريخى وجود داشت كه رويدادهاى تمام نقاط مذكور را تا اين روزگار به همان تفصيل ضبط كرده بود، امروز علاقمندان به تاريخ شايد نيازى به تهيه تاريخهاى ديگر نداشتند. اگر چه ناگفته نبايد گذاشت كه شيوه تاريخنگارى ابن اثير شيوه يك مورخ امروزى نيست و او در بسيارى از موارد، طورى پيشامدهاى تاريخى تعليل و توجيه مىكند كه امروز قابل قبول نمىباشد. | ||
اما تفصيلى كه او در شرح وقايع قائل شده از آن گونه تفصيلاتى نيست كه درازگويىهاى خسته كننده به شمار آيد و خواننده را ملول كند. بر عكس، در اين كتاب شرح هر پيشامدى با جزئيات جالب، نكات، لطائف و ظرائف دلپسندى همراه است و اينها است كه تاريخ را شيرين و خواندن آن را لذتآور مىسازد. | اما تفصيلى كه او در شرح وقايع قائل شده از آن گونه تفصيلاتى نيست كه درازگويىهاى خسته كننده به شمار آيد و خواننده را ملول كند. بر عكس، در اين كتاب شرح هر پيشامدى با جزئيات جالب، نكات، لطائف و ظرائف دلپسندى همراه است و اينها است كه تاريخ را شيرين و خواندن آن را لذتآور مىسازد. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
مترجمين محترم در ترجمه كتاب، تا آنجا كه امكان داشته، نهایت دقت را بكار بردهاند. | مترجمين محترم در ترجمه كتاب، تا آنجا كه امكان داشته، نهایت دقت را بكار بردهاند. | ||
در زمستان سال 1352، هنگامى كه ترجمه بقيه تاريخ | در زمستان سال 1352، هنگامى كه ترجمه بقيه تاريخ ابن اثير - يعنى ترجمه وقايعى كه از سال 500 هجرى قمرى به بعد روى داده - به آقاى هاشمى واگذار شد، پيشگفتار كوتاهى زير عنوان «احوالات برادران ابن اثير و سخنى چند درباره ترجمه الكامل في التاريخ» نوشت كه در آغاز مجلد هيجدهم دوره فارسی آن چاپ شد. | ||
در آن جا پس از سخنى كوتاه درباره سه برادرى كه مشهور به | در آن جا پس از سخنى كوتاه درباره سه برادرى كه مشهور به «ابن اثير» هستند، و معرفى عزالدين [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] و تاريخ كامل او شرح مختصرى نيز راجع به جريان ترجمه اين كتاب مهم و مفصل نگاشته است. | ||
متن عربى [[الكامل في التاريخ|تاريخ الكامل]]، كه در بيروت چاپ شده، دوازده جلد است و جا داشت كه از جلد اول آن ترجمه شود؛ ولى شادروان عباس خليلى شايد جلد اول را كه شامل احوالات پيامبران و پادشاهان ایرانى قبل از اسلام است، ضرورى نديده و از ترجمه آنها صرف نظر كرده است. | متن عربى [[الكامل في التاريخ|تاريخ الكامل]]، كه در بيروت چاپ شده، دوازده جلد است و جا داشت كه از جلد اول آن ترجمه شود؛ ولى شادروان عباس خليلى شايد جلد اول را كه شامل احوالات پيامبران و پادشاهان ایرانى قبل از اسلام است، ضرورى نديده و از ترجمه آنها صرف نظر كرده است. | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
بعضى از اين توضيحات قدرى مفصل است؛ ولى چون فكر مىكرده كه اين تفصيل نيز ممكن است براى برخى از خوانندگان قابل استفاده باشد. | بعضى از اين توضيحات قدرى مفصل است؛ ولى چون فكر مىكرده كه اين تفصيل نيز ممكن است براى برخى از خوانندگان قابل استفاده باشد. | ||
پيشگفتارى هم مؤسسات ناشر اين تاريخ - كه در بيروت چاپ شده - راجع به طرز تصحيح و تنقيح متن و آرايش و پيرايش چاپ آن نوشته و به آغاز كتاب افزودهاند. پس از آن شرحى تحت عنوان «عزالدين | پيشگفتارى هم مؤسسات ناشر اين تاريخ - كه در بيروت چاپ شده - راجع به طرز تصحيح و تنقيح متن و آرايش و پيرايش چاپ آن نوشته و به آغاز كتاب افزودهاند. پس از آن شرحى تحت عنوان «عزالدين ابن اثير» درباره زندگى او و كتاب او - الكامل في التاريخ - نگاشتهاند. مترجم محترم اين دو مقاله را نيز ترجمه كرده است. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||