عماد فقیه کرمانی، علی بن محمود

عمادالدین علی بن محمود فقیه کرمانی، (احتمالا 690- 773ق)، متخلص به عماد و معروف به عماد فقیه کرمانی، از شاعران و عارفان معروف و معاصر حافظ و از شاگردان شیخ زین‌الدین کاموئی و صاحب «پنج گنج» است.

عماد فقیه کرمانی، علی بن محمود
NUR85753.jpg
نام کاملعمادالدین علی بن محمود فقیه کرمانی
تخلصعماد
نام پدرمحمود
ولادتاحتمالا 690
اطلاعات علمی
علایق پژوهشیشعر و عرفان
اساتیدشیخ زین‌الدین کاموئی
برخی آثارپنج گنج

ولادت

درباره مدت زندگی و یا سال زادروز او، در هیچ کتابی، اشاره‌ای نشده و فقط با استنتاج، استدراک و استنباط از آثار خود وی، می‌توان به سال تقریبی تولد او، نزدیک شد[۱]. از آثار وی، چنین برمی‌آید که او و برادرش در سال 705ق، امور خانقاه را اداره می‌کردند و لذا معقول به‌نظر می‌رسد که تصور کنیم او در این سال، حداقل پانزده سال داشته باشد. بنابراین، می‌توان حدس زد که سال تولد وی، 690ق باشد[۲].


اساتید

وی همچنان‌که در آثارش منعکس است، از کودکی تحت تعلیم پدر در خانقاه مرادش شیخ نظام‌الدین محمود در طریقه عارفان گام می‌زده و با واسطه شیخ نظام‌الدین محمود، به استناد آنچه در «صفانامه» آورده، سلسله ارادتش به شیخ زین‌الدین کاموئی، می‌رسیده است[۳].

خصوصیات

خواجه عماد در اثر پرهیز از شکم‌خوارگی، چنانکه بارها به این موضوع در آثارش اشارت دارد، مردی ضعیف‌الجثه و بسیار لاغر اندام بوده است[۴].

آنچه از فحوای سخنان خواجه عماد استنباط و استدراک می‌گردد، این است که از محیط کرمان، خاصه محیط اجتماعی آن و هم‌چنین از همنشینان، رنجیده خاطر بوده است[۵].

مذهب

در اشعار خواجه عماد، آثاری دیده می‌شود که با معتقدات اهل تشیع، سازگار است و از آنها، شمیم شیعی بودن وی، استشمام می‌گردد:

  • خداوندا چه باشد گر در این عهد برون آید زفضلت مهدی از مهد
    که شرع از نصرتش قوت پذیرد چراغ دین زرایش نور گیرد
    براندازد رسوم اهل بدعت کشد خط برجبین اهل شنعت [۶]
  • ممدوحین

    افرادی که خواجه عماد فقیه با آنان معاصر بوده و آنان را ستوده است، عبارتند از:

    1. شاه شیخ ابواسحاق اینجو پادشاه فارس؛
    2. امیرمبارزالدین محمد مظفر؛
    3. جلال‌الدین ابوالفوارس شاه شجاع؛
    4. خواجه قوام‌الدین محمد بن علی صاحب عیار؛
    5. خواجه احمد بن محمد بن علی عراقی، معروف به تاج‌الدین عراقی و...[۷].

    وفات

    وی در سال 773ق. درگذشته است[۸].

    آثار

    وی صاحب کتابی است تحت عنوان «پنج گنج» که مشتمل بر پنج مثنوی «صحبت‌نامه»، «محبت‌نامه»، «ده‌نامه»، «صفانامه» یا «مونس الابرار»‌ و «طریقت‌‌نامه» می‌باشد.

    پانویس

    1. فقیه کرمانی، عمادالدین علی، ص4- 5
    2. ر.ک: همان، ص6
    3. همان، ص10
    4. همان، ص35
    5. همان، ص37
    6. همان، ص43-44
    7. همان، ص44-54
    8. همان، ص74

    منابع مقاله

    فقیه کرمانی، عمادالدین علی، «پنج گنج»، به اهتمام رکن‌الدین همایون فرخ، بی‌تا، بی‌جا.

    وابسته‌ها