نصر بن مزاحم
ابوالفضل، نصر بن مزاحم بن سيار منقرى تمیمی کوفی (متوفای 212ق)، از مورخان بزرگ شيعه در قرن دوم هجری، شیخ طوسی او را از اصحاب امام باقر علیه‌السلام دانسته است.
| نام | نصر بن مزاحم |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن س‍ی‍ار ال‍م‍ن‍ق‍ری، نصر بن مزاحم
ابوالفضل نصر بن مزاحم ع‍طار، نصر بن مزاحم م‍ن‍ق‍ری، نصر بن مزاحم |
| نام پدر | مزاحم |
| متولد | |
| محل تولد | کوفه |
| رحلت | ذی‌حجه 212ق |
| اساتید | شعبة بن حجاج |
| برخی آثار | پیکار صفین |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02373AUTHORCODE |
ولادت
در كوفه به دنيا آمد، ولى تاريخ درباره زمان تولد او ساكت است.
برخى او را از طبقه ابومِخنف مى‌دانند و با توجه به اينكه نصر، عمرى طولانى داشته و ابومخنف قبل از سال 170 هجرى فوت كرده احتمال مى‌رود كه نصر متولد حدود سال 120 هجرى باشد.
محل زندگى
نصر بن مزاحم بيشتر عمر خود را در بغداد به سر برده است. بغداد در آن زمان شهرى نو بنيان بوده ولى به دليل اينكه پايتخت و مركز خلافت بود چهره‌هاى سرشناس و مشهور علمى فراوانى را به سوى خود جذب كرده بود.
خطیب بغدادى در كتاب تاريخ بغداد، وى را به عنوان يكى از شخصيت‌هاى علمى بغداد نام برده است.
وثاقت و اعتبار
كتاب وقعة صفین تنها كتاب نصر بن مزاحم است كه به دست ما رسيده و شهرت وى نيز بيشتر به خاطر همين كتاب است. وى در كتاب خود هماهنگى و نظم خوبى را در بيان حوادث تاريخى به كار برده است.
تاريخ دانان در اعتبار نصر بن مزاحم اختلاف نظر دارند كه ظاهرا دليل اين اختلاف، شيعه بودن اوست.
ابن حبّان وى را جزء شخصيت‌هاى ثقه و مورد اطمينان ذكر كرده. ابن ابى‌الحديد درباره ايشان گفته است: «نصر بن مزاحم شخصيتى ثقه و مورد اطمينان و استوار است و گفته‌ها و نقل‌هايش صحيح مى‌باشد. وى از روى هوى و هوس و دروغ چيزى نگفته است. او از مردان راوى حديث به شمار مى‌آيد.»
اما عقيلى درباره او مى‌گويد: «نصر بن مزاحم شيعه است و در حديث و سخنان او اضطراب به چشم مى‌خورد، زيرا سخنانش با هم ناسازگار مى‌نمايد.»
ابوحاتم درباره او مى‌گويد: «احاديث نصر بن مزاحم انحراف دارد و به احاديث وى عمل نمى‌شود.»
اساتيد
وى در شهر بغداد از محضر درس سفيان ثورى و شعبة بن حجاج و حبيب بن حسان و عبدالعزيز بن سياه و يزيد بن ابراهيم شوشترى و ابوالجارود و زياد بن منذر بهره برده است.
شاگردان
از محضر درس وى شخصيت‌هايى همچون فرزندش حسين بن نصر و نوح بن حبيب قومسى و ابوالصلت هروى و ابوسعيد اشجع و على بن منذر طريقى و برخى شخصيت‌هاى كوفى بهره برده‌اند.
وفات
نصر بن مزاحم در ذی‌حجه 212ق چشم از اين جهان بست.
آثار
وى تأليفات متعددى دارد كه به برخى از آنها اشاره مى‌كنيم:
- وقعة صفين
- الجمل
- الغارات
- مقتل حجر بن عدى
- مقتل حسين بن علی عليه‌السلام
- عين الوردة
- اخبار المختار
- المناقب