أمثلة الأبنية في كتاب سيبويه
| أمثلة الأبنية في كتاب سيبويه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زبیدی، محمد بن حسن (نويسنده)
سیبویه، عمرو بن عثمان (نویسنده) دناع، محمد خلیفة ( محقق) |
| ناشر | دار النهضة العربية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1996م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أمثلة الأبنية في كتاب سيبويه، از آثار لغت شناس، شاعر، راوى، نحوى، و فقيه مشهور اندلسى قرن چهارم هجری قمری، ابوبکر محمد بن حسن اشبیلی زُبَيدى (متوفی 379ق)، است که به تفسیر و شرح معانی مثالهای ابنیه واژگان موجود در الكتاب تألیف ادیب و نحوى مشهور ایرانى و پیشواى ممتاز مکتب نحوى بصره عمرو بن عثمان بن قنبر، مشهور به سیبویه (140-180ق)، میپردازد. پژوهشگر معاصر و استاد نحو عربی دانشگاه قاريونس (بنغازی لیبی)، محمد خلیفة دَنّاع این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار ابوبکر زبيدى و همچنین ویژگیها و روش اثر حاضر را معرفی کرده است.
هدف و روش
- محقق نوشته است: یک سال پیشازاین، کتابی درباره سیبویه در اندلس آماده کردم و در آن، نسخههای خطی اندلسی را گردآوردم که به شرح، تعلیق و تفسیر الكتاب پرداختهاند و کتاب «الاستدراک علی أبنیة سیبویه» تألیف ابوبکر زبيدى نیز یکی از این آثار است و زبيدى، بر تفسیر بناهای کلماتی تمرکز دارد که سیبویه آورده است و واژگان ناآشنای آن را توضیح میدهد. [۱]
- محمد خلیفة دناع این کتاب را ملحق به کتاب خودش؛ سیبویه في أندلس شمرده است. [۲] البته منظور او از الحاق، تناسب موضوعی و محوریت معرفی کردن دیدگاههای سیبویه است.
- محقق مذکور، تأکید کرده است: توضیحات، تعلیقات و اضافاتی بر اساس الجمهرة تألیف ابن درید و لسان العرب نوشته ابن منظور و سایر کتابهای اندیشوران اندلسی، بر اثر حاضر افزودم و کلام زبیدی را در بالای صفحه و تعلیقات را در ذیل آن ثبت کردم. [۳]
ساختار و محتوا
- ابوبکر زبيدى در این اثر مختصر، به مباحث صرفی متعددی پرداخته است از جمله: مثالهای بابهای ثلاثی مجرد، ثلاثی مزید (با اضافه الف، یاء، نون، تاء، میم و واو)، تضعیف در ثلاثی، تضعیف در موضع عین و لام، رباعی مجرد، رباعی مزید (با اضافه واو، یاء، الف، نون)، تضعیف در رباعی، خماسی و الحاق زواند به خماسی.
نمونه مباحث
- رباعی مجرد و بیان معنای واژگان ناآشنای این باب: ابوبکر زبيدى گوید: «جَعفر» نهری کوچک است و «سَلهب»، «خَلجَم» و «شَجعَم» هر سه، بلندقامت. [۴]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.