دو پلانول، گزاویه
| نام | پلانول، گزاویه دو |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | سوم فوريه 1926م |
| محل تولد | پاریس فرانسه |
| رحلت | 17 می 2016م |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00539AUTHORCODE |
گزاويه دوپلانول (1926-2016م)، استاد دانشگاه پاریس و سوربن، جغرافی‌دان
ولادت
در سوم فوريه 1926 در پاريس به دنيا آمد.
تحصیلات
وی در 1941 موفق به دريافت ديپلم در ادبيات و علوم و ليسانس علوم انسانى و در 1946 اگرژه جغرافيا شد. در 1956، با ارائه پايان‌نامه‌اى با عنوان «از دشت پامفوليا تا درياچه‌هاى پيسيديا»، به اخذ درجه‌ى دكترى علوم انسانى نايل آمد. وى به زبان‌هاى انگليسى، آلمانى، پرتغالى، اسپانيايى، تركى و عربى مسلط بوده و از متون فارسى بهره لازم را مى‌برد.
در زمينه‌ى جغرافياى كشورهاى اسلامى، به‌ويژه شرق ميانه و ايران، تحقيقاتى انجام داده است. محققین بسيارى از كشورهاى مختلف از شاگردان او بوده‌اند. در 1951 تا 1954، استاديار جغرافيا، در 1954 دانشيار و در 1956 استاد مسئول كنفرانس‌ها و پس از آن استاد جغرافيا در دانشگاه سوربن بود. در 1960 استاد جغرافيا در دانشكده‌ى ادبيات و علوم انسانى نانسى و از 1957 تا 1969 مدير مطالعات جغرافيايى آن دانشكده بود.
از 1969 استاد كرسى جغرافياى آفريقاى شمالى و صحرا، از 1977 تا 1981 مدير گروه جغرافياى دانشگاه سوربن و از 1969 تا بازنشستگى استاد كرسى دروس جغرافيايى كشورهاى اسلامى افريقاى شمالى و خاورميانه در انستيتوى ملى زبان‌ها و تمدن‌هاى مشرق‌زمين بود.
او همچنين عضو آكادمى اروپا و استاد ممتاز دانشگاه سوربن كه از 1960 عضو شوراى انستيتوى مطالعات ترك در دانشگاه پاريس، از 1971 به بعد، دبير كل كنفرانس دايمى اروپايى در زمينه مطالعات ترك در دانشگاه پاريس، از 1971 به بعد، دبير كل كنفرانس دايمى اروپايى در زمينه مطالعات روستایى، از 1973 تا 1975 و از 1977 به بعد، عضو كميته‌ى مشورتى دانشگاه‌ها، از 1974 عضو مكاتبه‌اى جامعه‌ى جغرافى‌دانان ايتاليا، از 1976 رئيس كميسيون جغرافياى تاريخى در كميته‌ى ملى جغرافيا و از 1977 عضو همان كميته بوده است.
از 1961 عضو هيئت تحريريه مجله جغرافياى شرق بود و از 1965 تا 1972 مديريت همان نشريه را به عهده داشت. از 1969 با مجله‌ى تورسيا، از 1970 با روزنامه مناطق در حال توسعه دانشگاه ايلينويز غربى و مجله اكتاژئوگرافيكا، از 1976 با مجله‌ى جغرافيا (تهران) و از 1365 با فصلنامه تحقيقات جغرافيايى ايران همكارى داشت.
در 1965 مديريت و ويراستارى بخش اعظم راهنماى تركيه را بر عهده گرفت. در 1966 با راهنماى ايران و راهنماى مصر و در 1973 با راهنماى الجزاير همكارى داشت. همچنين مديريت علمى انتشارات انستيتوى جغرافياى دانشكده ادبيات و علوم انسانى نانسى و انتشارات دپارتمان جغرافياى دانشگاه سوربن را بر عهده داشت. در 1959 مفتخر به دريافت مدال بزرگ از انجمن جغرافيا (جايزه ليدوكرك) و در 1960 موفق به اخذ مدال برنز از مركز ملى مطالعات علمى و جايزه لويى مارن گرديد. از 1968 با دايرةالمعارف جهانى پاريس همكارى داشت و مقالات «آسياى جنوبى»، «ايران»، «اسرائيل»، «تركيه» را نوشت و در تزاروس ايندكس آن، مدخل‌هاى «آبادان»، «آذربايجان»، «بلوچستان»، «شيراز»، «فارسى»، «گوبى»، «گرگان»، «گيلان»، «حيفا»، «اصفهان»، «بيت‌المقدس»، «خراسان»، «خوزستان»، «كردستان»، «تبريز»، «تهران»، «تل‌آويو»... را تأليف كرد. از 1970 نيز مقاله‌هاى آبادان، عدن، افغانستان، حلب، امان، آنكارا، عربستان و ده‌ها مدخل ديگر را براى دايرةالمعارف بزرگ لاروس تهيه كرد. همچنين مقاله‌هاى تركيه، عراق، ايران و... را در دايرةالمعارف آلفا به چاپ رسانيد.
وى، استاد ممتاز كرسى جغرافيا، بازنشسته دانشگاه سوربن، عضو آكادمى علوم ماوراء بحار و يكى از معدود جغرافى‌دانان بزرگ جهان است كه درباره جهان اسلام و ايران بسيار كار كرده است. در حقيقت مى‌توان او را بزرگ‌ترين جغرافى‌دان اروپايى كه درباره جهان اسلام كار كرده است معرفى نمود.
اين استاد برجسته، از سال 1944 تاكنون بيش از 55 سال است كه در راه شناساندن يكى از مهم‌ترين شاخه‌هاى دانش بشرى؛ يعنى جغرافيا، گام‌هاى بسيار ارزنده‌اى برداشته است. اهميت او براى جامعه جغرافيايى ايران دوچندان است. او در عين حال كه يكى از ميراث‌هاى گران‌بهاى جامعه جغرافيايى جهان است، يكى از ارزنده‌ترين جغرافى‌دانان پژوهشگر در زمينه جغرافياى ممالك اسلامى، به‌ويژه خاورميانه و ايران است.
وى ديدگاه‌هاى جامعه دانشگاهى و روشنفكرى غرب را در مقابل دنياى اسلام تحت تأثير قرار داده است. اين جغرافى‌دان برجسته و ممتاز، علاوه بر ده‌ها كتاب، بيش از 550 مقاله علمى در مجلات و دايرةالمعارف‌ها چاپ كرده است. پرفسور دوپلانول، ده‌ها شاگرد ممتاز پژوهشگر براى كشورهاى خاورميانه از مراكش تا پاکستان تربيت كرده است. بسيارى از شاگردان او در جهان اسلام منشأ خدمات ارزنده علمى و ادارى شده‌اند.
وفات
او در 17 می 2016 م در گذشت.
آثار
- بنيادهاى جغرافيايى تاريخ اسلام؛
- ملت‌هاى پيامبر (اين كتاب، يكى از ماندگارترين اثرهاى جغرافيايى درباره مسائل جغرافياى سياسى دنيا و اسلام خواهد بود. در اين اثر، بيش از 1350 رفرانس استفاده شده است كه در نوع خود بى‌نظير است)؛
- اقليت‌هاى مذهبى در اسلام؛
- آيين زمين‌دارى در ايران؛
- مطالعاتى درباره جغرافياى انسانى شمال ايران؛
- سگ چوپان، توسعه و مفهوم جغرافيايى يك شيوه شبانى؛
- انهدام پوشش جنگلى ايران؛
- مناطق حاره‌اى خشك و مناطق نزدیک به آن؛
- مديترانه شرقى و خاورميانه؛
- جغرافياى تاريخى فرانسه؛
- اقليت‌ها در اسلام، جغرافياى سياسى و اجتماعى.