قرب الإسناد (حمیری)
| نام کتاب | قرب الإسناد |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | الاشعثیات
قرب الإسناد و الاشعثیات |
| پدیدآورندگان | حمیری، عبدالله بن جعفر (نويسنده)
ابن اشعث، محمد بن محمد (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 128/7 /ح8ق4 1300 |
| موضوع | احادیث احکام - قرن 3ق.
احادیث شیعه - قرن 3ق. |
| ناشر | مکتبة نينوی الحديثة |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE1522AUTOMATIONCODE |
مؤلف
قرب الإسناد تألیف ابوالعباس، عبدالله بن جعفر حِميَرى از ياران امام حسن عسکری عليه‌السلام و از روات بزرگ شيعه در نيمه دوم قرن سوم هجرى.اين كتاب، مجموعه رواياتى است كه به معصوم‌عليه‌السلام نسبت داده شده و به دليل واسطه كم و راويان معدودى كه ميان امام‌عليه‌السلام و مؤلف كتاب واسطه شده‌اند آن را قرب الإسناد ناميده‌اند.
انگيزه نگارش
در زمان امام هادى و امام حسن عسكرى عليهما‌السلام ظلم و ستم حكومت عباسى به اوج خود رسيده بود و حكام ستمگر از ارتباط ميان شيعيان و اين دو امام بزرگوار بشدت جلوگيرى مى‌كردند.در چنين زمانى مؤلف اين كتاب - مانند بسيارى ديگر از روات بزرگ شيعه - به وسيله ارتباط با ديگر ياران نزديك ائمه عليهم‌السلام و ارتباط مخفى و مكاتبه‌اى و نامه نگارى با ائمه عليهم‌السلام، سخنان گهربار آن امامان بزرگوار را در مجموعه‌هاى روايى جمع آورى مى‌كرد تا آن را به آيندگان و نسلهاى آينده برساند.
مؤلف كتاب با امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشريف نيز مكاتباتى داشته‌است.
سخن شيخ آقا بزرگ
علامه شيخ آقا بزرگ تهرانى در كتاب ارزشمند خود، «الذريعة إلى تصانيف الشيعة» دربارۀ ارزش اين كتاب مى‌فرمايد:
اين كتاب در نزد قدماى فقهاى شيعه بسيار ارزشمند و گران‌قدر به شمار مى‌آمد و لذا از شهرهاى دور براى شنيدن و يا ديدن آن بار سفر مى‌بستند و رنج سفر را بر خود هموار مى‌كردند و چشمانشان با ديدن اين كتاب روشن مى‌گشت و به همين جهت اين كتاب را به عنوان كتابى مستقل به رشته تحرير در مى‌آوردند.
مؤلف اين كتاب شيخ بزرگ قم، ابوالعباس عبدالله بن جعفر حميرى مى‌باشد.وى در اين كتاب روايات هر امامى را مستقلا در يك بخش آورده، مانند: «قرب الإسناد إلى الصادق عليه‌السلام» و «قرب الإسناد إلى الرضاعليه‌السلام».
از ديگر نكات با ارزش اين كتاب آن است كه مؤلف سؤالات على بن جعفر از امام موسى كاظم‌عليه‌السلام را نيز در كتاب خود آورده و بدين ترتيب بر اعتبار كتاب على بن جعفر افزوده است.
اعتبار كتاب
اين كتاب از اصول چهارصدگانه اوليه شيعه به شمار مى‌آيد و از زمان نگارش تا حال در طول بيش از هزار سال پيوسته مورد توجه علما و بزرگان شيعه واقع شده و رواياتش در مجموعه‌هاى بزرگ روايى نقل شده است كه از جملۀ آنهاست: كتاب كافى شيخ كلينى، كتاب فقيه و خصال شيخ صدوق، تهذيب شيخ طوسى، بحار الانوار علامه مجلسى، وسائل الشيعه شيخ حر عاملى، و مستدرك الوسائل محدث نورى.
احاديث كتاب
قرب الإسناد شامل 1404 حديث مى‌باشد كه از امام جعفر صادق و امام موسى كاظم و امام رضا عليهم‌السلام روايت شده است.اين كتاب شامل احاديث فراوانى از ديگر ائمه معصومين عليهم‌السلام نيز بوده كه متأسفانه به دست ما نرسيده است.
بخشهاى كتاب
كتاب حاضر از سه بخش تشكيل شده است:
بخش اول رواياتى كه از امام جعفر صادق عليه‌السلام روايت شده است.
بخش دوم رواياتى كه از امام موسى كاظم‌عليه‌السلام روايت شده است.
بخش سوم رواياتى كه از امام رضاعليه‌السلام نقل گرديده است.
هر بخش از كتاب داراى يك سرى روايات متفرقه نيز مى‌باشد.
عناوين
برخى از مسائل مطرح شده در كتاب حاضر عبارتند از: رواياتى درباره دعا و شرايط آن، مسائل عقيدتى و ابواب فقهى مانند صلوة، طهارة، زكات، صوم، حج، نكاح، طلاق، حدود، معاملات، صيد، وصيت، شهادت و...
نسخۀ خطى كتاب
1 - نسخه‌اى در كتابخانه حضرت آیت‌الله بروجردى كه تاريخ نگارش آن 1359 هجرى است و به خط حسن مير خانى مى‌باشد.اين نسخه از نسخه‌اى تهيه شده كه از روى نسخه‌اى كه اجازه مؤلف آن، يعنى عبدالله بن جعفر حميرى در تاريخ 304 هجرى بر آن بوده، نوشته شده است.