مسائل الإمام أحمد بن حنبل

مسائل الإمام أحمد بن حنبل، مشتمل بر مسائل فقهی امام احمد بن حنبل (164-241ق) است که از طریق اسحاق بن ابراهیم بن هانی نیشابوری (متوفی 275ق) روایت شده و با تحقیق زهیر شاویش منتشر شده است.

مسائل الإمام أحمد بن حنبل
مسائل الإمام أحمد بن حنبل
پدیدآورانن‍ی‍ش‍اب‍وری‌، اس‍ح‍اق‌ ب‍ن‌ اب‍راه‍ی‍م‌ (نويسنده) شاویش، زهیر (محقق)
ناشرالمکتب الإسلامي
مکان نشرلبنان - بیروت
سال نشر13سده
چاپ1
موضوعاحادیث اهل سنت - قرن 3ق. - فقه حنبلی - قرن 3ق.
زبانعربی
تعداد جلد2
کد کنگره
BP۱۷۹/۲/الف۲م۵ ۱۳۷۸
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

مسائل فراوانی از طریق بسیاری از شاگردان امام احمد تدوین شده است؛ بااینکه خود وی از کتابت مسائل از او و دیگران کراهت داشته است. این موضوع را دلیل بر صداقت و ورع او دانسته‌اند. نگارش این مسائل از سوی شاگردان از جهت قلت و کثرت، ترتیب و تبویب و حسن و مناقشه در ایراد متفاوت است[۱]‏.

زهیر شاویش، محقق کتاب، در مقدمه تصریح کرده که در جمع و تدارک مسائل احمد حنبل، امام اهل سنت، بیش از سی سال کار کرده، سپس مسائل شاگرد احمد، اسحاق بن ابراهیم بن هانی را فراهم آورده است[۲]‏.

مباحث کتاب در دو جلد و 2394 شماره به‌ترتیب ابواب فقهی با باب طهارت آغاز شده و پس از کتب صلات، زکات، نکاح، طلاق و... به کتب دیات، جهاد و اطعمه ختم شده است؛ البته پس از آنها چند کتاب دیگر با نام کتاب فراغ، تاریخ، علل و باب قرائت حدیث نیز آمده است. در کتاب فراغ، مباحث اعتقادی مطرح شده است؛ به‌عنوان مثال در شماره 1858 از آن چنین آمده است: «و قرآن علمی از علم الهی است و کسی که گمان کند قرآن مخلوق است به الله تعالی کافر شده است»[۳]‏.

در کتاب تاریخ نیز از اسامی و کنیه روات و تعداد احادیث و وثاقت آنها سخن رفته است؛ به‌عنوان مثال در شماره 1061 چنین آمده: «ابوشوذب از اهل بلخ بود» و در شماره 2062 : «کنیه خالد بن ولید، ابوسلیمان است»[۴]‏.

پانویس

  1. ر.ک: مروزی، اسحاق بن منصور، ص7
  2. ر.ک: مقدمه، ج1، ص3
  3. ر.ک: متن کتاب، ج2، ص153
  4. ر.ک: همان، ص196-197

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. مروزی، اسحاق بن منصور، «مسائل الإمام أحمد بن حنبل و إسحاق بن راهويه برواية إسحاق بن منصور المروزي»، الجامعة الإسلامية بالمدينة المنورة، الطبعة الأولی، 1425ق/2004م.


وابسته‌ها