۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '==ساختار== ' به '==ساختار== ') |
جز (جایگزینی متن - 'وي' به 'وی') |
||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
اخلاق و آداب زندگی در شریعت اسلامی | اخلاق و آداب زندگی در شریعت اسلامی | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[مامقانی، عبدالله]] ( | [[مامقانی، عبدالله]] (نویسنده) | ||
[[فضلی، علی]] (محقق) | [[فضلی، علی]] (محقق) | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
}} | }} | ||
'''سراج الشيعة في آداب الشريعة''' يا '''اخلاق و آداب زندگى در شريعت اسلامى'''، اثر آيتالله [[مامقانی، عبدالله|عبدالله مامقانى]]، با تحقيق و | '''سراج الشيعة في آداب الشريعة''' يا '''اخلاق و آداب زندگى در شريعت اسلامى'''، اثر آيتالله [[مامقانی، عبدالله|عبدالله مامقانى]]، با تحقيق و ویرايش على فضلى، پيرامون آداب و احكام دين مبين اسلام از ولادت تا مرگ بوده كه به زبان فارسى و قبل از سال 1351ق، نوشته شده است. | ||
مؤلف، معتقد است كه ادب، از جمله امور مهم زندگى آدمى بوده و بهوسيله اين امر است كه انسان از ساير حيوانات تميز داده مىشود، ولى فقها غالبا همت خود را بهسوى بيان واجبات و محرمات مصروف داشته و آداب و سنن را استيفاء نفرمودهاند؛ تا آنجا كه پارهاى از آنها فراموش شده است و حال آنكه اين آداب، در شريعت، مستند مىباشند. انگيزه وى از نوشتن اين اثر، نشان دادن اين آداب و استنادات آنها مىباشد. | مؤلف، معتقد است كه ادب، از جمله امور مهم زندگى آدمى بوده و بهوسيله اين امر است كه انسان از ساير حيوانات تميز داده مىشود، ولى فقها غالبا همت خود را بهسوى بيان واجبات و محرمات مصروف داشته و آداب و سنن را استيفاء نفرمودهاند؛ تا آنجا كه پارهاى از آنها فراموش شده است و حال آنكه اين آداب، در شريعت، مستند مىباشند. انگيزه وى از نوشتن اين اثر، نشان دادن اين آداب و استنادات آنها مىباشد. | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
کتاب، با سه مقدمه از آقاى عباسزاده، محقق و مؤلف آغاز و مطالب در دوازده فصل و يك خاتمه و هر فصل، در چندين مقام، درباره آداب ولادت، لباس، مسكن، خوردن و آشاميدن، خوابيدن و بيدار شدن، طهارت و نماز، نظافت و زينت، ازدواج، كسب روزى و طلب رزق، معاشرت و مصاحبت، قرائت قرآن، ذكر، دعا و زيارت، حفظ صحت و سلامت، دفع مرض و وصف احتضار، مردن، غسل دادن، كفن كردن، دفن نمودن، تعزيه گذاردن و... به تفصيل ارائه شده است. | کتاب، با سه مقدمه از آقاى عباسزاده، محقق و مؤلف آغاز و مطالب در دوازده فصل و يك خاتمه و هر فصل، در چندين مقام، درباره آداب ولادت، لباس، مسكن، خوردن و آشاميدن، خوابيدن و بيدار شدن، طهارت و نماز، نظافت و زينت، ازدواج، كسب روزى و طلب رزق، معاشرت و مصاحبت، قرائت قرآن، ذكر، دعا و زيارت، حفظ صحت و سلامت، دفع مرض و وصف احتضار، مردن، غسل دادن، كفن كردن، دفن نمودن، تعزيه گذاردن و... به تفصيل ارائه شده است. | ||
از آنجايى كه انسان يك موجود اجتماعى است و بخش عمدهاى از زندگى وى در ميان جمع مىگذرد و زندگى مدنى براى خود، آداب و احكام | از آنجايى كه انسان يك موجود اجتماعى است و بخش عمدهاى از زندگى وى در ميان جمع مىگذرد و زندگى مدنى براى خود، آداب و احكام ویژهاى دارد كه حق الناس ناميده مىشود، مؤلف در اين اثر بيشتر به بيان آداب معاشرت پرداخته و از نرمخویى و نرمگویى شروع كرده و تمامى مباحث اخلاق فردى و اجتماعى و فهرستى از فضايل و رذايل اخلاقى را در بخش مربوطه، مفصلتر از ساير بخشها آورده است. | ||
کتاب، با سخنان ژرفناك و زيباى ائمه(ع) شكل گرفته است و فطرت خفته آدمى را با موسيقى جانفزاى اين سخنان تعالىبخش، به | کتاب، با سخنان ژرفناك و زيباى ائمه(ع) شكل گرفته است و فطرت خفته آدمى را با موسيقى جانفزاى اين سخنان تعالىبخش، به نيكویى بيدار مىكند. | ||
اين اثر، ترجمه همراه با تلخيص «مرآة الكمال لمن رام درك مصالح الاعمال» مىباشد، اما از آنجا كه اصل کتاب به زبان عربى بوده و عامه مردم توان استفاده از آن را نداشتهاند، مؤلف خود اقدام به ترجمه کتاب به زبان فارسى نموده است. | اين اثر، ترجمه همراه با تلخيص «مرآة الكمال لمن رام درك مصالح الاعمال» مىباشد، اما از آنجا كه اصل کتاب به زبان عربى بوده و عامه مردم توان استفاده از آن را نداشتهاند، مؤلف خود اقدام به ترجمه کتاب به زبان فارسى نموده است. | ||
در تصحيح اين اثر، از کتاب «مرآة الكمال» استفاده شده و برخى از نكات بسيار مهمى كه به عللى از از «مرآة الكمال» به اين کتاب منتقل نشده و براى محقق ارزش فراوانى دارد، در پاورقى و يا در متن کتاب، بين [] آمده است و گاهى در کتاب | در تصحيح اين اثر، از کتاب «مرآة الكمال» استفاده شده و برخى از نكات بسيار مهمى كه به عللى از از «مرآة الكمال» به اين کتاب منتقل نشده و براى محقق ارزش فراوانى دارد، در پاورقى و يا در متن کتاب، بين [] آمده است و گاهى در کتاب عناوینى افزوده شده تا اينكه روشن شود مطالبى كه در پيش روست، حول چه موضوعى است. اين مطالب نيز بين [] آمده است. | ||
نوع نگارش کتاب، نمايانگر ادبيات قرن پيشين است، لذا ارزش ادبى نيز دارد و مصحح تلاش نموده تا اسلوب نگارش متن را تغيير نداده و امانتدار خوبى براى کتاب باشد و براى فهم آسانتر فرمايشات مصنف و براى وضوح معناى كلمات غريب کتاب، بين [] به روشنگرى مطالب پرداخته است. | نوع نگارش کتاب، نمايانگر ادبيات قرن پيشين است، لذا ارزش ادبى نيز دارد و مصحح تلاش نموده تا اسلوب نگارش متن را تغيير نداده و امانتدار خوبى براى کتاب باشد و براى فهم آسانتر فرمايشات مصنف و براى وضوح معناى كلمات غريب کتاب، بين [] به روشنگرى مطالب پرداخته است. | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه آقاى عباسزاده، به اين نكته اشاره شده است كه يكى از | در مقدمه آقاى عباسزاده، به اين نكته اشاره شده است كه يكى از ویژگىهاى مهم اسلام، در كنار جاودانگى و جهانى بودن آن، جامعيت آن است كه براى جسم، روح، عقل و همچنين براى فرد، خانواده، جامعه و همينطور براى دنيا و آخرت انسان برنامهى سعادتبخش دارد. | ||
در مقدمه محقق و مؤلف، نكاتى پيرامون کتاب بيان شده است. | در مقدمه محقق و مؤلف، نكاتى پيرامون کتاب بيان شده است. | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
آ | آ | ||
# داب خود لباس؛ از جمله: حرمت حرير و طلا بر مردان، پاك و مباح بودن لباس، استحباب زينت كردن مسلمان براى برادر مسلمان و... | # داب خود لباس؛ از جمله: حرمت حرير و طلا بر مردان، پاك و مباح بودن لباس، استحباب زينت كردن مسلمان براى برادر مسلمان و... | ||
# عمامه، كلاه، كفش و خلخال: | # عمامه، كلاه، كفش و خلخال: نویسنده معتقد است كه پوشيدن عمامه، مستحب بوده و علاوه بر آنكه حلم را زياد مىكند، تاج ملائكه و عرب بوده و هر وقت عرب عمامه را ترك كنند، عزتشان مىرود. | ||
# نگشتر: در روايتى به نقل از «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]»، چنين آمده است كه جبرئيل(ع) به پيامبر(ص) عرض نمود كه: هركس به جهت متابعت سنت تو در دست راست خود انگشتر كند و او را روز قيامت متحير يابم، دست او را گرفته و او را به تو و به [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] مىرسانم. | # نگشتر: در روايتى به نقل از «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]»، چنين آمده است كه جبرئيل(ع) به پيامبر(ص) عرض نمود كه: هركس به جهت متابعت سنت تو در دست راست خود انگشتر كند و او را روز قيامت متحير يابم، دست او را گرفته و او را به تو و به [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين(ع)]] مىرسانم. | ||
# لباس نماز: در اين بخش، احكام لباس نمازگزار، از جمله مكروه بودن لباس سياه، امامت بدون رداء، همراه داشتن آهن شكار و... بيان شده است. | # لباس نماز: در اين بخش، احكام لباس نمازگزار، از جمله مكروه بودن لباس سياه، امامت بدون رداء، همراه داشتن آهن شكار و... بيان شده است. | ||
خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
در فصل سوم، در سه مقام زير، به آداب مسكن اشاره شده است: | در فصل سوم، در سه مقام زير، به آداب مسكن اشاره شده است: | ||
# آداب مسكن و همسايهدارى: | # آداب مسكن و همسايهدارى: نویسنده معتقد است كه خوشرفتارى با همسايه، رزق را زياد، عمر را دراز و خانه را معمور مىنمايد. در روايات نيز چنين آمده است كه: «خوشرفتارى با همسايه، عبارت نيست از اينكه به او ظلم نكنى، بلكه خوشرفتارى با او، آن است كه بر اذيت او صبر نمايى». | ||
# اشاره به مكانهايى كه نماز خواندن در آنها مكروه است كه عبارتند از: حمام، مستراح، | # اشاره به مكانهايى كه نماز خواندن در آنها مكروه است كه عبارتند از: حمام، مستراح، طویله شتر، جاهايى كه در آنها سوراخ مورچه است، زمين بابل كه زمين ملعونى است و... | ||
# فضيلت مسجد و آداب آن: در اين بخش، مستحبات و مكروهات مسجد، استحباب نماز در مسجد و فضيلت مساجد بيان شده است. | # فضيلت مسجد و آداب آن: در اين بخش، مستحبات و مكروهات مسجد، استحباب نماز در مسجد و فضيلت مساجد بيان شده است. | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
# آشاميدن كه از جمله آداب آن عبارت است از: استحباب خوردن آب بارانى كه به زمين نرسيده، با دست راست آب خوردن، ذكر سيد الشهدا(ع) و لعن قاتلان آن حضرت و... | # آشاميدن كه از جمله آداب آن عبارت است از: استحباب خوردن آب بارانى كه به زمين نرسيده، با دست راست آب خوردن، ذكر سيد الشهدا(ع) و لعن قاتلان آن حضرت و... | ||
# حبوبات: در اين بخش، احكامى پيرامون گندم، جو، برنج، نخود و ساير حبوبات بيان شده است. | # حبوبات: در اين بخش، احكامى پيرامون گندم، جو، برنج، نخود و ساير حبوبات بيان شده است. | ||
# گوشت، روغن و شير: | # گوشت، روغن و شير: نویسنده با استناد به روايات، معتقد است كه هركس خوردن گوشت را چند روز ترك كند، عقلش فاسد شده و هركس چهل روز گوشت نخورد، بدخلق شود. | ||
# سبزىها و ميوهها: مستحب است حاضر كردن سبزى در سفره و خوردن از آن. در اين قسمت، | # سبزىها و ميوهها: مستحب است حاضر كردن سبزى در سفره و خوردن از آن. در اين قسمت، نویسنده با استناد به روايات، به مستحب بودن خوردن برخى از سبزىها و ميوهها اشاره كرده است؛ از جمله: كاسنى، بادرنجبویه، تره، كرفس، كاهو، پياز، ترب، شلغم، هویج، كدو، خيار، خربزه، خرما، انگور، انار، انجير، زيتون و... | ||
# خوراكهاى متفرقه مانند تخم مرغ، سركه، شكر، كاچى، حلوا، فالوده، سياهدانه و... | # خوراكهاى متفرقه مانند تخم مرغ، سركه، شكر، كاچى، حلوا، فالوده، سياهدانه و... | ||
# وليمه، مهمانى و مهمان: | # وليمه، مهمانى و مهمان: نویسنده وليمه دادن در چند مورد را بسيار نيكو دانسته است؛ از جمله: عروسى، عقيقه، ختنه، برگشتن از حج يا زيارت، خريد خانه، فارغ شدن از بنايى خانه، انتقال به خانه تازه و... | ||
در فصول بعدى، به ترتيب، آداب زير بيان شده است: خوابيدن و بيدار شدن، طهارت و نماز، تنظيفات و تزيينات، نكاح، كسب و طلب رزق، معاشرت، خواندن قرآن و دعا، اسباب حفظ صحت، آداب مرض و متعلقات آن، احتضار، مردن، غسل دادن، كفن كردن، دفن نمودن و تعزيه گذاردن. | در فصول بعدى، به ترتيب، آداب زير بيان شده است: خوابيدن و بيدار شدن، طهارت و نماز، تنظيفات و تزيينات، نكاح، كسب و طلب رزق، معاشرت، خواندن قرآن و دعا، اسباب حفظ صحت، آداب مرض و متعلقات آن، احتضار، مردن، غسل دادن، كفن كردن، دفن نمودن و تعزيه گذاردن. |
ویرایش