شرح نهج‌البلاغة (ابن ابی‌الحديد): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابى الحديد' به 'ابى‌الحديد'
جز (جایگزینی متن - 'نهج البلاغة' به 'نهج‌البلاغة')
جز (جایگزینی متن - 'ابى الحديد' به 'ابى‌الحديد')
خط ۴۹: خط ۴۹:


== معرفى اجمالى ==
== معرفى اجمالى ==
'''شرح نهج‌البلاغة لابن ابى الحديد'''، به زبان عربى، نوشته [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابوحامد، عبدالحميد بن هبة الله بن ابى الحديد معتزلى]] ، متوفاى 656ق، مفصل‌ترين شرحى است كه بر نهج‌البلاغه نوشته شده و مورد قبول مسلمين هم واقع گشته است.
'''شرح نهج‌البلاغة لابن ابى‌الحديد'''، به زبان عربى، نوشته [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابوحامد، عبدالحميد بن هبة الله بن ابى‌الحديد معتزلى]] ، متوفاى 656ق، مفصل‌ترين شرحى است كه بر نهج‌البلاغه نوشته شده و مورد قبول مسلمين هم واقع گشته است.


ابن ابى الحديد، شرح خود را در سال 644ق، شروع كرده و در سال 649ق، به اتمام رسانده. وى، كتاب خود را براى مؤيد الدين بن علقمى، وزير عباسيان نگاشت كه بسيار مورد عنايت و توجه اين وزير شيعى واقع شد و هداياى فراوانى به او داد.
ابن ابى‌الحديد، شرح خود را در سال 644ق، شروع كرده و در سال 649ق، به اتمام رسانده. وى، كتاب خود را براى مؤيد الدين بن علقمى، وزير عباسيان نگاشت كه بسيار مورد عنايت و توجه اين وزير شيعى واقع شد و هداياى فراوانى به او داد.


با توجه به تاريخ وفات ابن ابى الحديد كه سال 656ق، است، وى، شرح خود را 7 سال قبل از وفات؛ يعنى در اواخر عمر، به پايان رسانده است.
با توجه به تاريخ وفات ابن ابى‌الحديد كه سال 656ق، است، وى، شرح خود را 7 سال قبل از وفات؛ يعنى در اواخر عمر، به پايان رسانده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۶۳: خط ۶۳:




از ميان بيش از 50 شرح معتبر كه بر نهج‌البلاغة نوشته شده و اولين آنها در زمان حيات [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، توسط على بن ناصر نوشته شده است، مفصل‌ترين شرح، شرح ابن ابى الحديد است.
از ميان بيش از 50 شرح معتبر كه بر نهج‌البلاغة نوشته شده و اولين آنها در زمان حيات [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]، توسط على بن ناصر نوشته شده است، مفصل‌ترين شرح، شرح ابن ابى‌الحديد است.


ترتيب اين شرح، بر طبق نهج‌البلاغه است كه ابتدا خطبه‌ها، بعد نامه‌ها و به دنبال آن، كلمات قصار آمده است.
ترتيب اين شرح، بر طبق نهج‌البلاغه است كه ابتدا خطبه‌ها، بعد نامه‌ها و به دنبال آن، كلمات قصار آمده است.


ابن ابى الحديد، هر خطبه را به چند فصل تقسيم كرده و در هر فصل بحث را بدين ترتيب پى‌گيرى كرده است:
ابن ابى‌الحديد، هر خطبه را به چند فصل تقسيم كرده و در هر فصل بحث را بدين ترتيب پى‌گيرى كرده است:


# بحث صرف و نحو و لغت و معانى كلمات.
# بحث صرف و نحو و لغت و معانى كلمات.
خط ۸۱: خط ۸۱:




كتاب شرح نهج‌البلاغة ابن ابى الحديد، بيشترين توجه را به خود معطوف نموده است و به همين جهت، چندين ترجمه و شرح و حاشيه و تلخيص براى آن تأليف شده، از جمله:
كتاب شرح نهج‌البلاغة ابن ابى‌الحديد، بيشترين توجه را به خود معطوف نموده است و به همين جهت، چندين ترجمه و شرح و حاشيه و تلخيص براى آن تأليف شده، از جمله:


# ترجمه‌اى با نام مظهر البينات و مظهر الدلالات در چهار جلد از حاج نصر الله بن فتح الله دزفولى كه در قرن سيزدهم ترجمه شده است.
# ترجمه‌اى با نام مظهر البينات و مظهر الدلالات در چهار جلد از حاج نصر الله بن فتح الله دزفولى كه در قرن سيزدهم ترجمه شده است.
خط ۹۳: خط ۹۳:
# منتخب شرح نهج‌البلاغة، توسط محى الدين خياط.
# منتخب شرح نهج‌البلاغة، توسط محى الدين خياط.


هم‌چنين [[جزایری، نعمت‌الله|سيد نعمت الله جزائرى]] م 1112ق، بر كتاب نهج‌البلاغه و كتاب شرح ابن ابى الحديد حواشى فراوانى دارد.
هم‌چنين [[جزایری، نعمت‌الله|سيد نعمت الله جزائرى]] م 1112ق، بر كتاب نهج‌البلاغه و كتاب شرح ابن ابى‌الحديد حواشى فراوانى دارد.


تحقيق كتاب در چاپ مورد استفاده در برنامه، به عهده محمد ابوالفضل ابراهيم بوده و مقدمه مبسوطى در باره شخصيت اميرالمؤمنين، كلمات آن حضرت، نهج‌البلاغه، شروح آن، [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى الحديد]] و شرح او، در ابتداى كتاب آورده است.
تحقيق كتاب در چاپ مورد استفاده در برنامه، به عهده محمد ابوالفضل ابراهيم بوده و مقدمه مبسوطى در باره شخصيت اميرالمؤمنين، كلمات آن حضرت، نهج‌البلاغه، شروح آن، [[ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله|ابن ابى‌الحديد]] و شرح او، در ابتداى كتاب آورده است.


در پايان هر جلد نيز، فهرست مطالب ذكر شده و در پاورقى كتاب، آيات و روايات استخراج شده است.
در پايان هر جلد نيز، فهرست مطالب ذكر شده و در پاورقى كتاب، آيات و روايات استخراج شده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش