السلوك في طبقات العلماء و الملوك: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>')
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>')
خط ۴۷: خط ۴۷:
'''السلوك في طبقات العلماء و الملوك'''، تأليف[[جندی، محمد بن یوسف| ابوعبدالله محمد بن يوسف جندى]] (متوفى 732ق)، فقيه شافعى و مورخ يمنى، در موضوع تاريخ عالمان و فرمانروايان يمن از صدر اسلام تا روزگار مؤلف است.
'''السلوك في طبقات العلماء و الملوك'''، تأليف[[جندی، محمد بن یوسف| ابوعبدالله محمد بن يوسف جندى]] (متوفى 732ق)، فقيه شافعى و مورخ يمنى، در موضوع تاريخ عالمان و فرمانروايان يمن از صدر اسلام تا روزگار مؤلف است.


اين كتاب از مهم‌ترين منابع درباره تاريخ دوره اسلامى يمن است و به نام‌هاى ديگرى از جمله «طبقات فقهاء اليمن»، «تاريخ الجندي» و «طبقات الجندي» نيز معروف است. نويسنده آن را به تشويق استادش اصبحى تأليف كرده است ..<ref>كيانى فريد، مريم، ص33</ref> محمد بن على اكوع، تحقيق و تصحيح كتاب را به انجام رسانده است.
اين كتاب از مهم‌ترين منابع درباره تاريخ دوره اسلامى يمن است و به نام‌هاى ديگرى از جمله «طبقات فقهاء اليمن»، «تاريخ الجندي» و «طبقات الجندي» نيز معروف است. نويسنده آن را به تشويق استادش اصبحى تأليف كرده است ...<ref>كيانى فريد، مريم، ص33</ref> محمد بن على اكوع، تحقيق و تصحيح كتاب را به انجام رسانده است.


== ساختار ==
== ساختار ==




جندى، كتاب را به شيوه «طبقات» نوشته و گرچه در آن به‌مناسبت، از رويدادها و شخصيت‌هاى سياسى ياد كرده است، اما شرح احوال فقها و محدثان بر سراسر كتاب غلبه دارد ..<ref>سيدى، محمد، ص578</ref>
جندى، كتاب را به شيوه «طبقات» نوشته و گرچه در آن به‌مناسبت، از رويدادها و شخصيت‌هاى سياسى ياد كرده است، اما شرح احوال فقها و محدثان بر سراسر كتاب غلبه دارد ...<ref>سيدى، محمد، ص578</ref>


جندى در آغاز كتاب تصريح كرده كه اخبار متقدمان را از سه كتاب اصلى در تاريخ يمن: نخست كتاب «طبقات علماء اليمن» از ابن سمره، ديگر كتاب «تاريخ صنعاء» از ابوالعباس احمد بن عبدالله رازى (د ح464ق) و كتاب «تاريخ صنعاء» از ابن جرير صنعانى (د ح445ق) برگرفته است ..<ref>همان</ref>
جندى در آغاز كتاب تصريح كرده كه اخبار متقدمان را از سه كتاب اصلى در تاريخ يمن: نخست كتاب «طبقات علماء اليمن» از ابن سمره، ديگر كتاب «تاريخ صنعاء» از ابوالعباس احمد بن عبدالله رازى (د ح464ق) و كتاب «تاريخ صنعاء» از ابن جرير صنعانى (د ح445ق) برگرفته است ...<ref>همان</ref>


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==




السلوك با مقدمه‌اى در باب فضيلت دانش‌اندوزى و ارزش تاريخ آغاز مى‌شود. پس از آن، متن اثر با شرح حال پيامبر اكرم(ص) آغاز شده است و سپس صحابه و تابعين و تابعان آنان كه در اصل يمنى بودند يا به يمن آمده بودند، معرفى شده‌اند. همچنين در آن به شرح حال قاضيان، عالمان، اديبان، شاعران، حاكمان، وزيران و اميران يمنى پرداخته شده است. درباره سال پايان يافتن تأليف اين كتاب اختلاف نظر وجود دارد؛ اما با توجه به برخى شرح حال‌هاى مندرج در آن به نظر مى‌رسد گزارش منابعى كه تاريخ 730 را ذكر كرده‌اند، درست باشد ..<ref>ر.ك: سيدى، محمد، ص578؛ كيانى فريد، مريم، ص33</ref>
السلوك با مقدمه‌اى در باب فضيلت دانش‌اندوزى و ارزش تاريخ آغاز مى‌شود. پس از آن، متن اثر با شرح حال پيامبر اكرم(ص) آغاز شده است و سپس صحابه و تابعين و تابعان آنان كه در اصل يمنى بودند يا به يمن آمده بودند، معرفى شده‌اند. همچنين در آن به شرح حال قاضيان، عالمان، اديبان، شاعران، حاكمان، وزيران و اميران يمنى پرداخته شده است. درباره سال پايان يافتن تأليف اين كتاب اختلاف نظر وجود دارد؛ اما با توجه به برخى شرح حال‌هاى مندرج در آن به نظر مى‌رسد گزارش منابعى كه تاريخ 730 را ذكر كرده‌اند، درست باشد ...<ref>ر.ك: سيدى، محمد، ص578؛ كيانى فريد، مريم، ص33</ref>


جندى در اثر خود، با تصحيح خطاهاى برخى مورخان پيشين، نام‌هاى قبايل و اماكن را به‌صورت صحيح ضبط كرده است. اما از اين كتاب انتقاد هم شده است؛ زيرا درباره برخى اشخاص اطلاعات ناقص آورده و تاريخ ولادت و وفات اشخاص را ذكر نكرده است. بااين‌همه مورخانى چون خزرجى (متوفى 812ق)، حسين بن عبدالرحمان اهدل (متوفى 855ق) و ابومخرمه، اين اثر را از منابع معتبر دانسته‌اند؛ تا آنجا كه خزرجى كتاب «طراز أعلام الزمن في طبقات أعيان اليمن» و اهدل كتاب «تحفة الزمن بذكر سادات اليمن» را بر اساس كتاب جندى نگاشته‌اند ..<ref>همان</ref>
جندى در اثر خود، با تصحيح خطاهاى برخى مورخان پيشين، نام‌هاى قبايل و اماكن را به‌صورت صحيح ضبط كرده است. اما از اين كتاب انتقاد هم شده است؛ زيرا درباره برخى اشخاص اطلاعات ناقص آورده و تاريخ ولادت و وفات اشخاص را ذكر نكرده است. بااين‌همه مورخانى چون خزرجى (متوفى 812ق)، حسين بن عبدالرحمان اهدل (متوفى 855ق) و ابومخرمه، اين اثر را از منابع معتبر دانسته‌اند؛ تا آنجا كه خزرجى كتاب «طراز أعلام الزمن في طبقات أعيان اليمن» و اهدل كتاب «تحفة الزمن بذكر سادات اليمن» را بر اساس كتاب جندى نگاشته‌اند ...<ref>همان</ref>


يكى از ويژگى‌هاى السلوك، آميختگى شرح احوال عالمان و فرمانروايان با رويدادهاى تاريخى است؛ به‌گونه‌اى كه به گفته مؤلف، كتاب او يادكردى از پيشوايان هر دو جهان است. در واقع شرح احوال و آثار علماى سده‌هاى 6 و 7ق و سال‌هاى آغاز سده 8ق است.
يكى از ويژگى‌هاى السلوك، آميختگى شرح احوال عالمان و فرمانروايان با رويدادهاى تاريخى است؛ به‌گونه‌اى كه به گفته مؤلف، كتاب او يادكردى از پيشوايان هر دو جهان است. در واقع شرح احوال و آثار علماى سده‌هاى 6 و 7ق و سال‌هاى آغاز سده 8ق است.
خط ۶۷: خط ۶۷:
روش مؤلف اين است كه شرح احوال علما را بر حسب منطقه جغرافيايى آنان ارائه مى‌كند و اطلاعاتى كه به‌طور مختصر از هر منطقه يمن به دست مى‌دهد، مانند نام دقيق و موقعيت جغرافيايى و... براى شناسايى جغرافيايى يمن در آن عهد، اهميت خاص دارد.
روش مؤلف اين است كه شرح احوال علما را بر حسب منطقه جغرافيايى آنان ارائه مى‌كند و اطلاعاتى كه به‌طور مختصر از هر منطقه يمن به دست مى‌دهد، مانند نام دقيق و موقعيت جغرافيايى و... براى شناسايى جغرافيايى يمن در آن عهد، اهميت خاص دارد.


جندى كوشش داشته است تا حتى شرح احوال علماى دور افتاده‌ترين نقطه يمن را نيز از قلم نيندازد و بدين منظور از منابع شفاهى نيز استفاده كرده است. وى به‌ويژه به ثبت دقيق تاريخ تولد و درگذشت و مدفن علما توجه داشته است. جندى گاه در لابه‌لاى مطالب اشاره‌هايى به احوال خويش مى‌كند ..<ref>ر.ك: سيدى، محمد، ص578</ref>
جندى كوشش داشته است تا حتى شرح احوال علماى دور افتاده‌ترين نقطه يمن را نيز از قلم نيندازد و بدين منظور از منابع شفاهى نيز استفاده كرده است. وى به‌ويژه به ثبت دقيق تاريخ تولد و درگذشت و مدفن علما توجه داشته است. جندى گاه در لابه‌لاى مطالب اشاره‌هايى به احوال خويش مى‌كند ...<ref>ر.ك: سيدى، محمد، ص578</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش