الديباج (معمر بن مثنی): تفاوت میان نسخه‌ها

'''كتاب الديباج'''، نوشته ابوعبیده معمر بن مثنی (210-114)، راوی و لغت‌شناس بزرگ اوایل عصر عباسی است. الديباج، نخستین اثری است که درباره برجسته‌ترین شاعران، سوارکاران دلاور، بخشندگان و وفاداران قبایل عرب در جاهلیت و اسلام نوشته شده است.

ابوعبیده در تدوین این رساله، با عنایت به روش معمول در عکاظ، 3 تن از مشهورترین افراد هر گروه را برگزیده و اخبار و روایات مربوط به آنان را گردآوری کرده است. این اثر مورد توجه بسیار نویسندگان کهن بوده و از نخستین کتاب‌هایی است که در اندلس شهرت یافته است. ابوعبیده کتاب دیگری نیز به نام «الديباجة» نوشته بوده است. برخی به‌اشتباه این دو اثر را یکی پنداشته‌اند، حال آنکه الديباجة مانند «الخيل» اثر دیگری درباره اسب بوده است. الديباج به کوشش عبدالله بن سلیمان جربوع و عبدالرحمن بن سلیمان عثیمین در قاهره به چاپ رسیده است. ‏ابوعبیده را باید به‌حق از پیش‌گامان نهضت گردآورى تدوین اشعار و اخبار عرب دانست که از نیمه دوم سده دوم هجری آغاز شد و تا اواخر سده سوم هجری در شهرهاى بصره، کوفه و بغداد ادامه داشت. با ظهور او و اصمعى که هر دو از شاگردان ابوعمرو بن علا و از استادان مکتب بصره بودند، روایت شعر و اخبار و نوادر عرب به دوران تازه‌اى گام نهاد<ref>ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج5، ص716</ref>.

برخی از عنوان‌هایی که ابوعبیده در «دیباج» در ویژگی‌های کسان و قبایل جاهلی و دوره اسلامی فهرست کرده است، عبارتند از: شاعرترین‌‎ها (امرؤالقیس، نابغه و زهیر)<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3</ref>؛ نخستین رجزخوان‌ها (نمونه آن این رجز است: إنّي أنا الأغلبُ أضحی قد نشر)<ref>ر.ک: همان، ص13-14</ref>؛ اسب‌سواران جنگجو (مانند درید بن صمه جشمی)<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>؛ دست‌و‌دل‌بازترین‌ها (مانند حاتم طایی)<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>؛ یغماگران (مانند منتشر بن وهب باهلی)<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>؛ وفادارترین‌ها (مانند سموئل بن عادیا)<ref>ر.ک: همان، ص46</ref> و....