التفسير المنسوب إلى الإمام أبي‌محمد الحسن بن علي العسكري عليهم‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

    جز (جایگزینی متن - 'رضا استادى' به 'رضا استادى ')
    جز (جایگزینی متن - ')و' به ') و')
    خط ۶۲: خط ۶۲:
    نخستين منتقد وثاقت تفسير، احمد بن حسين بن عبيد اللّه غضائرى، معروف به ابن غضائرى، بود كه در الضعفاء خود، محمد بن قاسم استرآبادى را فردى ضعيف و كذّاب معرفى كرده و دو فرد مذكور در سلسلۀ سند را-كه تفسير را، به نقل از پدرانشان، از امام حسن عسكرى روايت كرده‌اند-مجهول خوانده است. ابن غضائرى تفسير را «موضوع» دانسته و جاعل آن را سهل بن احمد بن عبداللّه ديباجى (متوفى 380) معرفى كرده است (علامه حلّى، ص 256-257؛آقا بزرگ طهرانى، ج 4، ص 288، پانويس).
    نخستين منتقد وثاقت تفسير، احمد بن حسين بن عبيد اللّه غضائرى، معروف به ابن غضائرى، بود كه در الضعفاء خود، محمد بن قاسم استرآبادى را فردى ضعيف و كذّاب معرفى كرده و دو فرد مذكور در سلسلۀ سند را-كه تفسير را، به نقل از پدرانشان، از امام حسن عسكرى روايت كرده‌اند-مجهول خوانده است. ابن غضائرى تفسير را «موضوع» دانسته و جاعل آن را سهل بن احمد بن عبداللّه ديباجى (متوفى 380) معرفى كرده است (علامه حلّى، ص 256-257؛آقا بزرگ طهرانى، ج 4، ص 288، پانويس).


    معتقدان به وثاقت متن تفسير در نقد كلام ابن غضائرى دلايلى آورده‌اند، از جمله گفته‌اند كه در انتساب متن كتاب الضعفاء به ابن غضائرى ترديد وجود دارد (آقا بزرگ طهرانى، ج 4، ص 288-289، پانويس، ج 10، ص 88-89) و بر اساس متن تفسير، ابن سيار و ابويعقوب متن را بدون واسطه از امام روايت كرده‌اند. همچنين در تفسير تصريح شده است كه پدران اين دو بعد از مدتى سكونت در سامرا به شهر خود بازگشتند (ص 12)و در اسناد روايت كتاب ذكرى از پدران آن دو نيست (ص 9).
    معتقدان به وثاقت متن تفسير در نقد كلام ابن غضائرى دلايلى آورده‌اند، از جمله گفته‌اند كه در انتساب متن كتاب الضعفاء به ابن غضائرى ترديد وجود دارد (آقا بزرگ طهرانى، ج 4، ص 288-289، پانويس، ج 10، ص 88-89) و بر اساس متن تفسير، ابن سيار و ابويعقوب متن را بدون واسطه از امام روايت كرده‌اند. همچنين در تفسير تصريح شده است كه پدران اين دو بعد از مدتى سكونت در سامرا به شهر خود بازگشتند (ص 12) و در اسناد روايت كتاب ذكرى از پدران آن دو نيست (ص 9).


    بنابراين، ذكر نام آنها در برخى روايات ديگر، سهو كاتب است (آقا بزرگ طهرانى، ج 4، ص 292)، اما اين مطلب پذيرفتنى نيست، زيرا نام پدران ابن سيار و ابويعقوب در تمام روايات منقول از اين تفسير در آثار متعدد [[شيخ صدوق]] آمده است (براى نمونه 1361 ش، ص 4، 24، 33).
    بنابراين، ذكر نام آنها در برخى روايات ديگر، سهو كاتب است (آقا بزرگ طهرانى، ج 4، ص 292)، اما اين مطلب پذيرفتنى نيست، زيرا نام پدران ابن سيار و ابويعقوب در تمام روايات منقول از اين تفسير در آثار متعدد [[شيخ صدوق]] آمده است (براى نمونه 1361 ش، ص 4، 24، 33).