آراء و مواقف تربوية و نفسية صائبة في التراث العربي الإسلامي: تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد' به 'ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد') |
||
(۶۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR25445J1.jpg | |||
| عنوان =آراء و مواقف تربویة و نفسية صائبة في التراث العربي الإسلامی | |||
| | | عنوانهای دیگر = | ||
| | | پدیدآوران = | ||
[[جعفر، نوري]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| | | کد کنگره =LA 1491 /ج6آ4 | ||
| | | موضوع = | ||
| | آموزش و پرورش - کشورهای عربی | ||
| | | ناشر = | ||
| | دار الرشيد للنشر | ||
| مکان نشر =عراق | |||
| سال نشر =1982م , | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE25445AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =25445 | |||
| کتابخوان همراه نور =25445 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
{{کاربردهای دیگر|تربیت اسلامی (ابهامزدایی)}} | |||
'''آراء و مواقف تربویة و نفسیة صائبة فی التراث العربی الإسلامی'''، تألیف [[جعفر، نوري|نوری جعفر]] از جمله منابع عربی در موضوع تعلیم و تربیت اسلامی است. | |||
==ساختار== | |||
== ساختار == | |||
کتاب، مشتمل بر مقدمه مؤلف و متن اصلی در سه فصل است. شیوه نویسنده استفاده از منابع مختلف بدون اشاره به آدرس دقیق مطالب است. | کتاب، مشتمل بر مقدمه مؤلف و متن اصلی در سه فصل است. شیوه نویسنده استفاده از منابع مختلف بدون اشاره به آدرس دقیق مطالب است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
نوری جعفر مقدمه کتابش را با این سخنی از جاحظ که در زمین کلامی مفیدتر، جالب تر و شیرین تر و... از کلام عرب وجود ندارد، آغاز میکند<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>، سپس کتب ادب عربی قدیم را ثروتی تاریخی و تربیتی دانسته که احاطه بر آن ممکن نیست و او تنها توانسته است تعدادی از آثار | [[جعفر، نوري|نوری جعفر]] مقدمه کتابش را با این سخنی از [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] که در زمین کلامی مفیدتر، جالب تر و شیرین تر و... از کلام عرب وجود ندارد، آغاز میکند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/5 ر.ک: مقدمه، ص5]</ref>، سپس کتب ادب عربی قدیم را ثروتی تاریخی و تربیتی دانسته که احاطه بر آن ممکن نیست و او تنها توانسته است تعدادی از آثار حرفهای را مطالعه کند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref> | ||
نویسنده سپس فصل اول کتاب را با این عبارت آغاز نموده که مایلم در ابتدا توضیح دهم که نظرات و مواضع آموزشی و روان شناختی درستی که این کتاب مختصر مشتمل بر آن است در منابع عربی اسلامی عموماً به صورت پراکنده و متفرق و اتفاقی در جریان بحث در مسائل متعلق به فلسفه و ادب و طب و نجوم ذکر شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/7 ر.ک: متن کتاب، ص7]</ref>سپس توصیههای عتبة بن ابیسفیان وهارون الرشید به مربیان فرزندشان را متذکر شده و با نقل داستانهایی اهمیت جایگاه اجتماعی معلم را گوشزد کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref> | |||
نویسنده سپس فصل اول کتاب را با این عبارت آغاز نموده که مایلم در ابتدا توضیح دهم که نظرات و مواضع آموزشی و روان شناختی درستی که این کتاب مختصر مشتمل بر آن است در منابع عربی اسلامی عموماً به صورت پراکنده و متفرق و اتفاقی در جریان بحث در مسائل متعلق به فلسفه و ادب و طب و نجوم ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص7</ref> سپس توصیههای عتبة بن | نوری، در ادامه به ذکر آراء سخنوران در جایگاه تعلیم پرداخته است. ابن سحنون (256-202ق) اولین شخصیتی است که به نظرات آموزشی او در رساله «آداب المعلمین» اشاره شده است. نویسنده با استناد به عباراتی چون «از بهترین عنایتهای استاد به شاگردان رفاقت با آنهاست» و مانند آن دیدگاه ابن سحنون را در رابطه با شیوه صحیح تعلیم و تربیت تبیین نموده و بر معلم لازم دانسته است که دائماً با مهربانی با شاگردانش برخورد کند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/12 ر.ک: همان، ص12]</ref> | ||
ابن جماعه (733-639ق) از دیگر نویسندگانی است که در کتابش با عنوان «تذکرة السامع و المتکلم فی آداب العالم و المتعلم» چنین نوشته است: بر معلم لازم است که در درس و بحث و سخنرانی انصاف را رعایت کند و سؤال از درس را اگرچه کوچک باشد پاسخگو باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/13 ر.ک: همان، ص13]</ref> | |||
نوری، در ادامه به ذکر آراء سخنوران در جایگاه تعلیم پرداخته است. ابن سحنون (256-202ق) اولین شخصیتی است که به نظرات آموزشی او در رساله «آداب | غزالی (507-450ق) نیز در خطاب به یکی از شاگردانش که از او درخواست کرده بود که برای او رسالهای بنویسد که در طول حیاتش همراهش باشد، مقالهای با عنوان «أیها الولد» نوشته و در آن سؤالات فراوانی را پاسخ گفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/14 ر.ک: همان، ص14]</ref> | ||
[[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] (808-732ق) در مقدمه اش، ماوردی (1031-991م) در «أدب الدنیا والدین»، اخوان الصفا در رسائل، از دیگر نویسندگانی هستند که دیدگاههای آموزشی آنها مورد بررسی قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/16 ر.ک: همان، ص39-16]</ref> | |||
ابن جماعه (733-639ق) از دیگر نویسندگانی است که در کتابش با عنوان «تذکرة السامع و المتکلم فی آداب العالم و المتعلم» چنین نوشته است: بر معلم لازم است که در درس و بحث و سخنرانی انصاف را رعایت کند و سؤال از درس را اگرچه کوچک باشد پاسخگو باشد<ref>ر.ک: همان، ص13</ref> | در فصل دوم کتاب، «جنبههای روان شناختی» مورد بررسی قرار گرفته که همانند جوانب آموزشی در منابع عربی اسلامی و کتب ادبی و فلسفی و طبی پراکنده است. این دیدگاهها متفاوت بوده و برخی با روح زمانهای که در آن زندگی میکنیم فاصله دارد؛ لذا نویسنده از ذکر آنها پرهیز کرده؛ چراکه با لفظ صائب) درست(که در عنوان کتاب آمده منافات دارد. | ||
در این موضوع نیز کتب اخوان الصفا به عنوان اولین منبع مورد مطالعه قرار گرفته است: «بدان ای برادر نیکوکار مهربان...، یکی از اغراض این رساله مواردی بود که در ابتدا بیان شد... و اما غرض دیگر آگاهی دادن نسبت به روانشناسی و ترغیب بر شناخت گوهر روح است» یا «این جسد برای این روح به منزله دکان صانع است و همه اعضای جسد برای نفس به منزله ابزار صانع در دکان اوست...».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/40 ر.ک: همان، ص41-40]</ref> | |||
غزالی (507-450ق) نیز در خطاب به یکی از شاگردانش که از او درخواست کرده بود که برای او | آخرین فصل کتاب، به ذکر نمونهها و نکتههای حاوی مضامین آموزشی مهم اختصاص یافته است. این نمونهها برگرفته از کتب ادبی مهمی چون البيان و التبيين [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]]، الأمالی قالی و [[علمالهدی، علی بن حسین|شریف مرتضی]]، شرح نهجالبلاغة ابن ابیالحدید، زهر الآداب قیروانی و... است. به عنوان مثال [[جاحظ، عمرو بن بحر|جاحظ]] در البيان و التبيين از ابوبکر هذلی چنین نقل کرده است: نزد حسن بصری بودیم که وکیع بن ابوالاسود وارد شد و به حسن گفت: ای ابوسعید نظرت درباره خون کک که به لباس نماگزار برسد چیست؟ آیا میتواند در آن نماز بخواند. حسن گفت در تعجبم از کسی که مانند سگ خون مسلمین را مینوشد و از خون کک میپرسد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35826/1/54 ر.ک: همان، ص54]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | |||
ابن خلدون (808-732ق) در مقدمه اش، ماوردی (1031-991م) در «أدب الدنیا | |||
در فصل دوم کتاب، «جنبههای روان شناختی» مورد بررسی قرار گرفته که همانند جوانب آموزشی در منابع عربی اسلامی و کتب ادبی و فلسفی و طبی پراکنده است. این دیدگاهها متفاوت بوده و برخی با روح | |||
در این موضوع نیز کتب اخوان الصفا به عنوان اولین منبع مورد مطالعه قرار گرفته است: «بدان ای برادر نیکوکار مهربان...، یکی از اغراض این رساله مواردی بود که در ابتدا بیان شد... و اما غرض دیگر آگاهی دادن نسبت به | |||
آخرین فصل کتاب، به ذکر نمونهها و نکتههای حاوی مضامین آموزشی مهم اختصاص یافته است. این نمونهها برگرفته از کتب ادبی مهمی چون | |||
== وضعیت کتاب == | |||
فهرست منابع و فهرست اجمالی مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. | فهرست منابع و فهرست اجمالی مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
== وابستهها == | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:آموزش و پرورش]] | |||
[[رده:آموزش و پروش "تعلیم و تربیت"(کلیات)]] | [[رده:آموزش و پروش "تعلیم و تربیت"(کلیات)]] | ||
[[رده: تاریخ آموزش و پرورش]] | [[رده: تاریخ آموزش و پرورش]] |
نسخهٔ کنونی تا ۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۹
آراء و مواقف تربویة و نفسیة صائبة فی التراث العربی الإسلامی، تألیف نوری جعفر از جمله منابع عربی در موضوع تعلیم و تربیت اسلامی است.
آراء و مواقف تربویة و نفسية صائبة في التراث العربي الإسلامی | |
---|---|
پدیدآوران | جعفر، نوري (نویسنده) |
ناشر | دار الرشيد للنشر |
مکان نشر | عراق |
سال نشر | 1982م , |
چاپ | 1 |
موضوع | آموزش و پرورش - کشورهای عربی |
زبان | عربی |
تعداد جلد | 1 |
کد کنگره | LA 1491 /ج6آ4 |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب، مشتمل بر مقدمه مؤلف و متن اصلی در سه فصل است. شیوه نویسنده استفاده از منابع مختلف بدون اشاره به آدرس دقیق مطالب است.
گزارش محتوا
نوری جعفر مقدمه کتابش را با این سخنی از جاحظ که در زمین کلامی مفیدتر، جالب تر و شیرین تر و... از کلام عرب وجود ندارد، آغاز میکند.[۱]، سپس کتب ادب عربی قدیم را ثروتی تاریخی و تربیتی دانسته که احاطه بر آن ممکن نیست و او تنها توانسته است تعدادی از آثار حرفهای را مطالعه کند.[۲] نویسنده سپس فصل اول کتاب را با این عبارت آغاز نموده که مایلم در ابتدا توضیح دهم که نظرات و مواضع آموزشی و روان شناختی درستی که این کتاب مختصر مشتمل بر آن است در منابع عربی اسلامی عموماً به صورت پراکنده و متفرق و اتفاقی در جریان بحث در مسائل متعلق به فلسفه و ادب و طب و نجوم ذکر شده است.[۳]سپس توصیههای عتبة بن ابیسفیان وهارون الرشید به مربیان فرزندشان را متذکر شده و با نقل داستانهایی اهمیت جایگاه اجتماعی معلم را گوشزد کرده است.[۴] نوری، در ادامه به ذکر آراء سخنوران در جایگاه تعلیم پرداخته است. ابن سحنون (256-202ق) اولین شخصیتی است که به نظرات آموزشی او در رساله «آداب المعلمین» اشاره شده است. نویسنده با استناد به عباراتی چون «از بهترین عنایتهای استاد به شاگردان رفاقت با آنهاست» و مانند آن دیدگاه ابن سحنون را در رابطه با شیوه صحیح تعلیم و تربیت تبیین نموده و بر معلم لازم دانسته است که دائماً با مهربانی با شاگردانش برخورد کند.[۵] ابن جماعه (733-639ق) از دیگر نویسندگانی است که در کتابش با عنوان «تذکرة السامع و المتکلم فی آداب العالم و المتعلم» چنین نوشته است: بر معلم لازم است که در درس و بحث و سخنرانی انصاف را رعایت کند و سؤال از درس را اگرچه کوچک باشد پاسخگو باشد.[۶] غزالی (507-450ق) نیز در خطاب به یکی از شاگردانش که از او درخواست کرده بود که برای او رسالهای بنویسد که در طول حیاتش همراهش باشد، مقالهای با عنوان «أیها الولد» نوشته و در آن سؤالات فراوانی را پاسخ گفته است.[۷] ابن خلدون (808-732ق) در مقدمه اش، ماوردی (1031-991م) در «أدب الدنیا والدین»، اخوان الصفا در رسائل، از دیگر نویسندگانی هستند که دیدگاههای آموزشی آنها مورد بررسی قرار گرفته است.[۸] در فصل دوم کتاب، «جنبههای روان شناختی» مورد بررسی قرار گرفته که همانند جوانب آموزشی در منابع عربی اسلامی و کتب ادبی و فلسفی و طبی پراکنده است. این دیدگاهها متفاوت بوده و برخی با روح زمانهای که در آن زندگی میکنیم فاصله دارد؛ لذا نویسنده از ذکر آنها پرهیز کرده؛ چراکه با لفظ صائب) درست(که در عنوان کتاب آمده منافات دارد. در این موضوع نیز کتب اخوان الصفا به عنوان اولین منبع مورد مطالعه قرار گرفته است: «بدان ای برادر نیکوکار مهربان...، یکی از اغراض این رساله مواردی بود که در ابتدا بیان شد... و اما غرض دیگر آگاهی دادن نسبت به روانشناسی و ترغیب بر شناخت گوهر روح است» یا «این جسد برای این روح به منزله دکان صانع است و همه اعضای جسد برای نفس به منزله ابزار صانع در دکان اوست...».[۹] آخرین فصل کتاب، به ذکر نمونهها و نکتههای حاوی مضامین آموزشی مهم اختصاص یافته است. این نمونهها برگرفته از کتب ادبی مهمی چون البيان و التبيين جاحظ، الأمالی قالی و شریف مرتضی، شرح نهجالبلاغة ابن ابیالحدید، زهر الآداب قیروانی و... است. به عنوان مثال جاحظ در البيان و التبيين از ابوبکر هذلی چنین نقل کرده است: نزد حسن بصری بودیم که وکیع بن ابوالاسود وارد شد و به حسن گفت: ای ابوسعید نظرت درباره خون کک که به لباس نماگزار برسد چیست؟ آیا میتواند در آن نماز بخواند. حسن گفت در تعجبم از کسی که مانند سگ خون مسلمین را مینوشد و از خون کک میپرسد.[۱۰]
وضعیت کتاب
فهرست منابع و فهرست اجمالی مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.