۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' (ع)' به '(ع)') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
== | ==معرفی اجمالی== | ||
'''کامل بهائی'''، اثر عمادالدین حسن بن علی‌محمد بن علی بن طبری، با تحقیق و تصحیح اکبر صفدری قزوینی، کتابی است در مورد سقیفه و مسائل مربوط به آن که به زبان فارسی و در قرن هفتم هجری نوشته شده است. | |||
===انگیزه نگارش=== | |||
نویسنده که از معاصران خواجه نصیر طوسى است، کتاب را به دستور وزیر بهاءالدین محمد، فرزند وزیر شمس‌الدین جوینى صاحب دیوان و حاکم اصفهان در دولت هولاکوخان نگاشته است و ازاین‌رو، به «کامل بهایى» شهرت یافته است <ref>ر.ک: پورامینی، محمدامین، ص55</ref>. | |||
نام دیگر این کتاب «كامل السقيفة» است. این کتاب در مدت دوازده سال نگارش یافته و تاریخ پایان تألیف کتاب، سال 675ق، است <ref>همان</ref>. | |||
== | ===اهمیت کتاب=== | ||
این کتاب از جمله آثار شناخته‌شده طبری است که مورد استناد و استفاده بسیاری از محققان خاصه قرار گرفته است <ref>مایل هروی، نجیب، ص115</ref>. | |||
===سخن بزرگان پیرامون کتاب=== | |||
خوانساری در مورد این کتاب می‌نویسد: «کامل بهائی دارای سه هزار بیت است... و دارای اخبار معتبر به عربی و حکایات مفید به فارسی است» <ref>همان</ref>. | |||
==ساختار== | |||
کتاب با سه مقدمه از اکبر صفدری قزوینی، ناشر و مصحح آغاز و مطالب در یک دیباچه، بیست‌وهشت باب و یک خاتمه، در یک مجلد، تنظیم شده است. | |||
از آنجا که متن کتاب مربوط به قرن هفتم است، نثر آن سنگین و دارای لغاتی دشوار و دیرفهم می‌باشد. | |||
==گزارش محتوا== | |||
در مقدمه نخست، به شرح حال نویسنده پرداخته شده <ref>مقدمه اول، ص3-5</ref> و در مقدمه دوم، نگاهی کوتاه به شرایط تاریخی زمان تألیف کتاب و خانواده جوینی شده <ref>مقدمه دوم، ص6-10</ref> و در مقدمه مصحح، به اقدامات تصحیحی کتاب، اشاره مختصری شده است <ref>مقدمه سوم، ص11-12</ref>. | |||
از جمله مباحث مطرح‌شده در کتاب می‌توان به اقسام علم، اقسام نعمت، مذاهب متعدد، دلایل امامت امیرالمؤمنین(ع) و فرزندان او(ع)، ویژگی‌های مغایر با امامت، فضیلت‌های ساختگی و برپایی سقیفه اشاره کرد. | |||
نویسنده، کتاب حاضر را در پیرامون حقوق ازدست‌رفته حضرت شاه ولایت و سایر ائمه معصومین(ع) و اولاد آن حضرت در امر زمامداری مسلمین به رشته تألیف کشیده و به نوبه خود داد سخن داده است <ref>دوانی، علی، ص27</ref>. | |||
نویسنده، این کتاب را ابتدا به‌طور علمی و به عبارتی مشکل نوشته بوده، ولی بعد تجدید نظری نموده و آن را به عبارت رسا و ساده برگردانیده است؛ چنان‌که خود در خاتمه کتاب می‌گوید: «و اول وضع این کتاب را بر الفاظ مشکل و عویص جمع کردم، اما چون نظر کردم در حیز تقلیل افاده و استفاده یافتم، ثانیا صلاح در آن دیدم که تبدیل کنم عویصات را به واضحات و معضلات را به مبینات تا فائده آن در زمین عجم عام گردد و در اکناف عالم شایع شود» <ref>همان، ص28</ref>. | |||
در پایان می‌توان گفت که این کتاب همواره یکی از مدارک بشمار می‌رفته؛ زیرا برخی از مطالب تاریخی و نکات کلامی در آن دیده می‌شود که منحصر به آن است و فقط باید از آن گرفت. به‌علاوه موضوعات جالب و تحقیقات مطلوبی نیز در خلال بحث‌های مختلف آمده است که بسیار دلپذیر و پرمغز می‌باشد؛ با این وصف مانند هر کتاب دیگر برخی از نقل‌های آن، مورد اعتماد دانشمندان محقق واقع نشده و با تردید و دیده انتقاد بدان می‌نگرند. درعین‌حال جای گفتگو نیست که کتاب مزبور یکی از بهترین کتب کلامی و تاریخی شیعه است و مؤلف از این راه خدمتی بس بزرگ به آئین پاک تشیع نموده است <ref>ر.ک: همان، ص27-28</ref>. | |||
==وضعیت کتاب== | |||
فهرست مطالب و منابع مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده است. | |||
در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع <ref>ر.ک: پاورقی، ص170</ref>، به توضیح و تشریح برخی از کلمات متن پرداخته شده است <ref>ر.ک: همان، ص177</ref>. | |||
==پانویس == | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
# مقدمه و متن کتاب. | |||
# دوانی، علی، «با مفاخر اسلام آشنا شویم - قرن هفتم هجری/ عمادالدین طبری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: درس‌هایی از مکتب اسلام، شماره 7، شهریور 1340 (5 صفحه، از 25 تا 29)، به آدرس: | |||
http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/91870 | |||
# پورامینی، محمدامین، «دختری یتیم از آل محمد در شام»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: فرهنگ کوثر، شماره 69، فروردین 1386 (8 صفحه، از 53 تا 60)، به آدرس: | |||
http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/449051 | |||
# مایل هروی، نجیب، «اربعین طبری»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: مشکوة، شماره 12 و 13، پاییز و زمستان 1365 (31 صفحه، از 110 تا 140)، به آدرس: | |||
http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/58525 | |||