ابن یمین، محمود بن یمین‌الدین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ''
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به '')
 
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۴۰: خط ۴۰:
|سبک نوشتاری =سبک عراقی
|سبک نوشتاری =سبک عراقی
|وبگاه رسمی =  
|وبگاه رسمی =  
|امضا =  
|امضا=  
|کد مؤلف =AUTHORCODE76180AUTHORCODE}}
|کد مؤلف =AUTHORCODE76180AUTHORCODE}}


خط ۴۹: خط ۴۹:


==تحصیلات==
==تحصیلات==
ابن یمین در همانجا به تحصیل مقدمات علوم پرداخت و در همین دوران در علوم معقول و منقول مهارت یافت. در سایه لطف و عنایت پدری صاحب دیوان وزیر خراسان (امیر یمین‌الدین) رشد کرد و از روزگار جوانی در زمره شاعران و منشیان عهد خود در آمد و چنانکه پدرش متصدی تحریر طغرا در آغاز احکام  بود و به طغرائی اشتهار داشت فرزند وی ابن یمین هم منصب استیفا و تحریر طغرا را در خدمت علاءالدین محمد فریومدی وزیرخراسان عهده دارشد و بدین جهت او را مستوفی(حسابدار دولت) نامیده‌اند.
ابن یمین در همانجا به تحصیل مقدمات علوم پرداخت و در همین دوران در علوم معقول و منقول مهارت یافت. در سایه لطف و عنایت پدری صاحب دیوان وزیر خراسان (امیر یمین‌الدین) رشد کرد و از روزگار جوانی در زمره شاعران و منشیان عهد خود در آمد و چنانکه پدرش متصدی تحریر طغرا در آغاز احکامبود و به طغرائی اشتهار داشت فرزند وی ابن یمین هم منصب استیفا و تحریر طغرا را در خدمت علاءالدین محمد فریومدی وزیرخراسان عهده دارشد و بدین جهت او را مستوفی(حسابدار دولت) نامیده‌اند.


نخستین سالهای زندگانی ابن یمین در خراسان گذشته آنگاه به تبریز رفته و به دستگاه غیاث الدین محمد بن رشیدالدین فضل الله وزیر پیوسته و او را ستوده اما به دلیل اختلال احوال و عدم استقامت کار خویش در آن شهر از وی اجازه بازگشت به زاد و بوم را خواست .
نخستین سالهای زندگانی ابن یمین در خراسان گذشته آنگاه به تبریز رفته و به دستگاه غیاث الدین محمد بن رشیدالدین فضل الله وزیر پیوسته و او را ستوده اما به دلیل اختلال احوال و عدم استقامت کار خویش در آن شهر از وی اجازه بازگشت به زاد و بوم را خواست.


آنگونه که از سروده‌های او بر می‌آید اقامت درنواحی عراق(خارج خراسان) چندان برای وی خوشایند نبوده و با طبع شاعرانه اش منافات داشته است عدم نصیب از اهل کرم بر این عدم رضایت افزوده و وی را مصمم به بازگشت به خراسان گردانید و در فریومد سکنی گزید، در همین اثنا با گروهی از امرا و وزرای زمان خویش در خراسان مرتبط گشته و به مدح آنان می پردازد که از آن جمله‌اند : "خواجه علا الدین در گرگان - معز الدین حسین کرت در هرات و سربداران در سبزوار" .
آنگونه که از سروده‌های او بر می‌آید اقامت درنواحی عراق(خارج خراسان) چندان برای وی خوشایند نبوده و با طبع شاعرانه اش منافات داشته است عدم نصیب از اهل کرم بر این عدم رضایت افزوده و وی را مصمم به بازگشت به خراسان گردانید و در فریومد سکنی گزید، در همین اثنا با گروهی از امرا و وزرای زمان خویش در خراسان مرتبط گشته و به مدح آنان می‌پردازد که از آن جمله‌اند: "خواجه علا الدین در گرگان - معز الدین حسین کرت در هرات و سربداران در سبزوار".


روزگار وی مقارن بود با کشمکشهای  امرای خراسان در عهد ایلخانان و حمله مغول که او نیز از این درگیریها به دور نبوده و گاه در آنها شرکت داشته است چنانکه در جنگ میان معزالدوله حسین کرت با خواجه وجیه‌الدین سربداری که در محلی بنام زواره روی داد و به شکست خواجه وجیه‌الدین انجامید دیوان اشعار او نیز به یغما رفت و تلاش وی برای باز پس‌گیری این دیوان در سال 743که به دربار آل کرت راه یافت و به ستایش آنان پرداخت نیز ثمری نبخشید و او ناچار به گردآوری اشعار پراکنده خویش پرداخت و دیوانی تازه با مقدمه‌ای که خود بر آن انگاشت آراست .
روزگار وی مقارن بود با کشمکشهایامرای خراسان در عهد ایلخانان و حمله مغول که او نیز از این درگیریها به دور نبوده و گاه در آنها شرکت داشته است چنانکه در جنگ میان معزالدوله حسین کرت با خواجه وجیه‌الدین سربداری که در محلی بنام زواره روی داد و به شکست خواجه وجیه‌الدین انجامید دیوان اشعار او نیز به یغما رفت و تلاش وی برای باز پس‌گیری این دیوان در سال 743که به دربار آل کرت راه یافت و به ستایش آنان پرداخت نیز ثمری نبخشید و او ناچار به گردآوری اشعار پراکنده خویش پرداخت و دیوانی تازه با مقدمه‌ای که خود بر آن انگاشت آراست.


این شاعر فرهیخته عمری دراز داشته و در طی اشعار به پیری و ضعف و نیز 75 سالگی خویش اشارت دارد به هر حال بیشتر سالهای عمر خاصه سالهای آخر را به سبب فضای ناآرام و آکنده از هرج و مرج دوران مغول و تزلزل اوضاع و احوال و عدم امکان ادامه زندگانی به اتکای حرفه شاعری و اعتماد مطلق بر ذوق و قریحه سخنوری در سبزوار و فریومد به قناعت و انزوا و دهقنت پرداخته است.<ref> ر.ک: ابن یمین فرومدی، پایگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی </ref>
این شاعر فرهیخته عمری دراز داشته و در طی اشعار به پیری و ضعف و نیز 75 سالگی خویش اشارت دارد به هر حال بیشتر سالهای عمر خاصه سالهای آخر را به سبب فضای ناآرام و آکنده از هرج و مرج دوران مغول و تزلزل اوضاع و احوال و عدم امکان ادامه زندگانی به اتکای حرفه شاعری و اعتماد مطلق بر ذوق و قریحه سخنوری در سبزوار و فریومد به قناعت و انزوا و دهقنت پرداخته است.<ref> ر.ک: ابن یمین فرومدی، پایگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی </ref>
خط ۶۳: خط ۶۳:
ابن یمین در انواع فنون شعری و صناعات ادبی طبع آزمائی کرده است اما شهرت و اهمیت وی بیشتر به سبب قطعات اوست که مشتمل بر مضامین اخلاقی و اجتماعی است، در اشعار وی پند واندرز ازجایگاه خاصی برخوردار است معانی بلند در پند واندرزها و فصایح سودمند در اشعار وی گویای علو طبع و دقت در معانی است.
ابن یمین در انواع فنون شعری و صناعات ادبی طبع آزمائی کرده است اما شهرت و اهمیت وی بیشتر به سبب قطعات اوست که مشتمل بر مضامین اخلاقی و اجتماعی است، در اشعار وی پند واندرز ازجایگاه خاصی برخوردار است معانی بلند در پند واندرزها و فصایح سودمند در اشعار وی گویای علو طبع و دقت در معانی است.


وی مخاطبش را به تبعیت از عقل ترغیب نموده و کمالات اخلاقی را در قناعت و پرهیز از حرص و آز ترسیم می نماید و در عین حال دین و دنیا را تواما" مایه نیکوکاری و راحت بندگان و حق جوئی را عین تقوا و زهد و دینداری می داند .
وی مخاطبش را به تبعیت از عقل ترغیب نموده و کمالات اخلاقی را در قناعت و پرهیز از حرص و آز ترسیم می نماید و در عین حال دین و دنیا را تواما" مایه نیکوکاری و راحت بندگان و حق جوئی را عین تقوا و زهد و دینداری می داند.


کلام ابن یمین از تکلف و تصنع عاریست و از لحاظ انسجام و سادگی و روانی بسیار ممتاز است .
کلام ابن یمین از تکلف و تصنع عاریست و از لحاظ انسجام و سادگی و روانی بسیار ممتاز است.


وی مسلمان شیعه 12 امامی بود و از قصائد غرائی که در مدح خاندان رسالت و ائمه اثنی عشر(ع) سروده است حسن عقیدت و مراتب ارادتش آشکار می‌شود. نمونه‌ای از قصاید زیبای ایشان در مدح [[امام علی علیه‌السلام|حضرت ولایت(ع)]]:
وی مسلمان شیعه 12 امامی بود و از قصائد غرائی که در مدح خاندان رسالت و ائمه اثنی عشر(ع) سروده است حسن عقیدت و مراتب ارادتش آشکار می‌شود. نمونه‌ای از قصاید زیبای ایشان در مدح [[امام علی علیه‌السلام|حضرت ولایت(ع)]]:
خط ۸۲: خط ۸۲:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


که اشارت به آیات 4-1 سوره الرحمن دارد وی نسبت  به [[امام علی علیه‌السلام|حضرت امیرالمؤمنین امام علی(ع)]] ارادت و علاقه ویژه دارد و قصائد مفصلی در این باب دارد.
که اشارت به آیات 4-1 سوره الرحمن دارد وی نسبتبه [[امام علی علیه‌السلام|حضرت امیرالمؤمنین امام علی(ع)]] ارادت و علاقه ویژه دارد و قصائد مفصلی در این باب دارد.


همچنین در اشعار او نمونه‌هائی از افکار ناب وی که در آن تجلی فرهنگ ملی ایران بطور خیره کننده‌ای جلوه گر است وجود دارد از آن جمله است: مثنوی چهار پند انوشیروان و موبدان که نماینده انتقال افکار والای بزرگان ایرانی بصورت شعر دری است.
همچنین در اشعار او نمونه‌هائی از افکار ناب وی که در آن تجلی فرهنگ ملی ایران بطور خیره کننده‌ای جلوه گر است وجود دارد از آن جمله است: مثنوی چهار پند انوشیروان و موبدان که نماینده انتقال افکار والای بزرگان ایرانی بصورت شعر دری است.
خط ۹۰: خط ۹۰:


==آثار==
==آثار==
#دیوان او که شامل قصاید، غزلیات، مقطعات ، رباعیات و چند ترجیع‌بند، ترکیب‌بند، مسمط، مخمس، مستزاد و چند مثنوی و برخی ماده تاریخها و چیستانهاست،
#دیوان او که شامل قصاید، غزلیات، مقطعات، رباعیات و چند ترجیع‌بند، ترکیب‌بند، مسمط، مخمس، مستزاد و چند مثنوی و برخی ماده تاریخها و چیستانهاست،
#نمونه‌هایی از منشآت اوست که در فرائد غیاثی و در بعضی از نسخه‌های دیوان او دیده می‌شود. دیوان او، چنانکه گفته شد در 743ق در جنگ میان سربداران و معزالدین حسین کرت به غارت رفت و به گفتۀ خود او، 10 سال بعد، آنچه در یادها و در «جرائد افاضل نامدار» و «سفائن اماثل» روزگار از اشعارش به دست می‌آمد، گرد آورد و سروده‌های سالهای بعد از آن را نیز بر آن افزود و مجدداً دیوانی ترتیب داد که امروز نسخه‌های مختلف از آن در دست است.<ref> ر.ک: مجتبائی، فتح‌الله، ج5، ص145</ref>  
#نمونه‌هایی از منشآت اوست که در [[فرائد غیاثی]] و در بعضی از نسخه‌های دیوان او دیده می‌شود. دیوان او، چنانکه گفته شد در 743ق در جنگ میان سربداران و معزالدین حسین کرت به غارت رفت و به گفتۀ خود او، 10 سال بعد، آنچه در یادها و در «جرائد افاضل نامدار» و «سفائن اماثل» روزگار از اشعارش به دست می‌آمد، گرد آورد و سروده‌های سالهای بعد از آن را نیز بر آن افزود و مجدداً دیوانی ترتیب داد که امروز نسخه‌های مختلف از آن در دست است.<ref> ر.ک: مجتبائی، فتح‌الله، ج5، ص145</ref>  




خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات(مهر) باقی زاده]]
[[رده:مقالات(مهر) باقی زاده]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 شهریور 1403]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1403]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران]]