القصيدة الموشحة بالأسماء المؤنثة السماعية: تفاوت میان نسخه‌ها

القصيدة الموشحة بالأسماء المؤنثة السماعية (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۸

۳٬۹۳۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۷ نوامبر ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Yqorbani

۳۰۳

ویرایش

@@ خط ۲۵: / خط ۲۵: @@
 | پیش از =
 }}
-لطفا از اینجا شروع به نوشتن کنید.
-==پانویس ==
+'''القصيدة الموشحة بالأسماء المؤنثة السماعية'''، اثر ابن حاجب، ابوعمرو جمال‌الدین عثمان بن عمر (570-646ق)، رساله‌ای است که در آن، اسامی مؤنثی که سماعی بوده و خالی از علامت تأنیثند، برشمرده شده است.
+الموشحه، نوعی شعر است که اتحاد لازم، در قافیه آن نباشد و «قصيدة الموشحة» ابن حاجب، شهرت فراوانی در این زمینه دارد. این قصیده، شامل 23 بیت است و در مجموع، به 60 کلمه‌ اشاره دارد که به نظر نویسنده، به‌طور حتم، مؤنث سماعی است. این کلمات، به‌ترتیبی که در شعر او آمده است، عبارتند از: العين، الأذن، الأنفس، الدار و...<ref>ر.ک: ستاریان، مهدی، ص215- 216؛ متن کتاب، ص42</ref>.
+البته از آنچه ابن حاجب در این کتاب ذکر کرده است، علمای لغت بر مؤنث بودن 34 کلمه متفق‌القول هستند، اما دو کلمه «الإست» و «السعير» را فقط ابن حاجب مؤنث دانسته است و 6 کلمه‌ای را که ابن حاجب ترجیحا مؤنث می‌داند، شامل: «العقرب، الفلك، الثعلب، الأرنب، الفرس، الضبع» می‌باشد و 8 کلمه‌ای که به نظر علمای لغت، مؤنث دانستن آنها ارجح است، عبارتند از: «الدلو، الجحيم، الفردوس، الذراع، الخمر، العنكبوت، موسی، السراويل» و 10 کلمه دیگر که اختلافی است - برخی مذکر و برخی مؤنث دانسته‌اند - به شرح زیر است:
+# العين الباصرة: ابوموسی الحامض، مذکر دانستن آن را جایز دانسته است.
+# الأرض: علمای لغت با استناد به آیات قرآن، مؤنث می‌دانند، ولی ابوالبرکات انباری به جواز مذکر دانستن آن در شعر اشاره دارد.
+# العضد: اغلب مؤنث می‌دانند و برای مذکر بودن آن دلیل ارائه نشده، ولی به‌صورت نادر به‌کار رفته است.
+# البئر: با استناد به '''و بئر معطلة''' (الحج: 45) همه مؤنث دانسته‌اند، مگر زجاجی که آن را هم مذکر و هم مؤنث دانسته است.
+# الذهب: مشهور بین علمای لغت، مؤنث بودن آن است، ولی فراء اشاره کرده که گاهی مذکر است.
+# درع الحديد: اکثر علما، حکم به تأنیث این کلمه دارند، گرچه ابن انباری مذکر بودن آن را با استناد به فصیحان قبیله بنی‌تمیم جایز دانسته است.
+# الحرب، العقب و الساق: فقط ابوعبدالله، راوی کتاب «المذكر و المؤنث» فراء این کلمات را مذکر دانسته است.
+# الكف: غالبا مؤنث می‌دانند، ولی ابن انباری، مذکر دانستن آن را جایز می‌شمارد<ref>ر.ک: همان، ص216- 217؛ همان، ص43-47</ref>.
+==پانویس==
 <references/>
 ==منابع مقاله==
+# متن کتاب.
+# ستاریان، مهدی، «فرهنگ بسامدی مؤنث‌های سماعی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، اخلاق، تابستان 1381- شماره 10، به آدرس:
+https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/292322/
 ==وابسته‌ها==
 {{وابسته‌ها}}
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
-[[رده:فاقد مقاله]]
+[[رده:مقالات شهریور 01 مکرمی]]
+[[رده:مقالات بارگذاری شده 01 قربانی]]
+[[رده:دارای صفحه و جدول 01 قربانی]]
+[[رده:عدم صفحه و جدول 01 قربانی]]
+[[رده:عدم جدول 01 قربانی]]
+ [[رده:مقالات بازبینی شده1]]
+[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]