۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:'
جز (جایگزینی متن - '{{وابستهها}}' به '{{وابستهها}} ') |
جز (جایگزینی متن - 'ر.ك:' به 'ر.ک:') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''تاريخ اليعقوبي'''، اثر عربى [[یعقوبی، احمد بن اسحاق |احمد بن ابويعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح يعقوبى]] (زنده در 292ق)، خلاصهاى است از تاريخ جهان، از آغاز تا اواسط سده سوم هجرى.<ref>ناجى، محمدرضا، ج6، ص261</ref> | '''تاريخ اليعقوبي'''، اثر عربى [[یعقوبی، احمد بن اسحاق |احمد بن ابويعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح يعقوبى]] (زنده در 292ق)، خلاصهاى است از تاريخ جهان، از آغاز تا اواسط سده سوم هجرى.<ref>ناجى، محمدرضا، ج6، ص261</ref> | ||
اين اثر را به نامهاى «تاريخ كبير»، «تاريخ عالم»، «تاريخ ابن واضح»، «أخبار العباسية» و... نيز ناميدهاند. زمان تأليف كتاب بهدرستى روشن نيست؛ برخى تأليف آن را مقدم بر «البلدان»، نوشتهشده در سال 278ق دانستهاند.<ref>ر. | اين اثر را به نامهاى «تاريخ كبير»، «تاريخ عالم»، «تاريخ ابن واضح»، «أخبار العباسية» و... نيز ناميدهاند. زمان تأليف كتاب بهدرستى روشن نيست؛ برخى تأليف آن را مقدم بر «البلدان»، نوشتهشده در سال 278ق دانستهاند.<ref>ر.ک: احمدوند، عباس، 1382، ص93</ref> | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب در دو جلد تنظيم شده و مطالب آن، مشتمل است بر تاريخ عمومى امم، ملوك و انبيا، تاريخ اسلام و خلفا تا سال 252ق و در واقع نوعى دايرةالمعارف تاريخى روزگار مؤلف بشمار مىآيد.<ref>ر. | كتاب در دو جلد تنظيم شده و مطالب آن، مشتمل است بر تاريخ عمومى امم، ملوك و انبيا، تاريخ اسلام و خلفا تا سال 252ق و در واقع نوعى دايرةالمعارف تاريخى روزگار مؤلف بشمار مىآيد.<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
اين كتاب از نخستين تاريخنامههاى عمومى سالشمارانه است و يكى از مهمترين ويژگىهاى آن، اين است كه مؤلف مطالب پيش از اسلام را موضوعى و مباحث پس از اسلام را سالشمارانه آورده است.<ref>همان</ref> | اين كتاب از نخستين تاريخنامههاى عمومى سالشمارانه است و يكى از مهمترين ويژگىهاى آن، اين است كه مؤلف مطالب پيش از اسلام را موضوعى و مباحث پس از اسلام را سالشمارانه آورده است.<ref>همان</ref> | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
يعقوبى در جلد دوم كتابش، تحقيق فراوانى در باب روايات تاريخى مبذول داشته و در واقع در آنها گزينش به عمل آورده است. وى پس از تحقيق و بررسى اخبار، گزارشگونهاى يكدست از روايات مستفاد به دست مىدهد. ازهمينرو در مقدمه اين جلد، به ذكر برخى از راويان و نسّابههاى دوران خويش و حتى پيش از آنان مىپردازد.<ref>همان، ص94</ref> | يعقوبى در جلد دوم كتابش، تحقيق فراوانى در باب روايات تاريخى مبذول داشته و در واقع در آنها گزينش به عمل آورده است. وى پس از تحقيق و بررسى اخبار، گزارشگونهاى يكدست از روايات مستفاد به دست مىدهد. ازهمينرو در مقدمه اين جلد، به ذكر برخى از راويان و نسّابههاى دوران خويش و حتى پيش از آنان مىپردازد.<ref>همان، ص94</ref> | ||
شيوه سالشمارانه اين جلد، به يعقوبى كمك مىكند تا روايات گزينششده را در قالبى مشخص بريزد. از جمله فصول مهم جلد دوم، ذكر داعيان عباسى و نهضت ابومسلم خراسانى است.<ref>ر. | شيوه سالشمارانه اين جلد، به يعقوبى كمك مىكند تا روايات گزينششده را در قالبى مشخص بريزد. از جمله فصول مهم جلد دوم، ذكر داعيان عباسى و نهضت ابومسلم خراسانى است.<ref>ر.ک: همان</ref> | ||
ويژگى بارز تاريخ يعقوبى كه نشان از شيعه بودن مؤلف آن دارد، ذكر احوال امامان شيعه(ع) است. وى به مناسبت ذكر وفات ائمه(ع)، خلاصهاى از سرگذشت و سخنان آنان را تا امام على النقى(ع) آورده است. يعقوبى ضمن ياد كردن از [[امام على(ع)]] و منزلت او و فضايل اهلبيت(ع)، درباره شخصيت ابوطالب(ع)، حديث غدير خم و حديث ثقلين، ماجراى سقيفه، خلفاى نخست و امام حسن(ع)، طلحه و زبير و زبيريان و امويان و قيام زيد بن على نيز مطالبى آورده است.<ref>ناجى، محمدرضا، 1377، ج6، ص262</ref> | ويژگى بارز تاريخ يعقوبى كه نشان از شيعه بودن مؤلف آن دارد، ذكر احوال امامان شيعه(ع) است. وى به مناسبت ذكر وفات ائمه(ع)، خلاصهاى از سرگذشت و سخنان آنان را تا امام على النقى(ع) آورده است. يعقوبى ضمن ياد كردن از [[امام على(ع)]] و منزلت او و فضايل اهلبيت(ع)، درباره شخصيت ابوطالب(ع)، حديث غدير خم و حديث ثقلين، ماجراى سقيفه، خلفاى نخست و امام حسن(ع)، طلحه و زبير و زبيريان و امويان و قيام زيد بن على نيز مطالبى آورده است.<ref>ناجى، محمدرضا، 1377، ج6، ص262</ref> | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
وى درباره عباسيان ميانهرو بوده و از حوادثى كه براى آنان ناخوشايند بوده، مانند قتل ابوهبيره و ابومسلم خراسانى و سقوط برمكيان، بهصورتى مناسب، سخن گفته و حتى در وفات امام موسى كاظم(ع)، به ذكر روايت عباسى، بسنده كرده است.<ref>همان</ref> | وى درباره عباسيان ميانهرو بوده و از حوادثى كه براى آنان ناخوشايند بوده، مانند قتل ابوهبيره و ابومسلم خراسانى و سقوط برمكيان، بهصورتى مناسب، سخن گفته و حتى در وفات امام موسى كاظم(ع)، به ذكر روايت عباسى، بسنده كرده است.<ref>همان</ref> | ||
يعقوبى درباره حوادث مهمى چون فتنه صاحب الزنج نيز كه مقارن ايامش بوده، تنها به بيان مطالبى كوتاه و مختصر بسنده كرده است.<ref>ر. | يعقوبى درباره حوادث مهمى چون فتنه صاحب الزنج نيز كه مقارن ايامش بوده، تنها به بيان مطالبى كوتاه و مختصر بسنده كرده است.<ref>ر.ک: احمدوند، عباس، 1382، ص94</ref> | ||
با وجود اين همه نقايص، از ارزشهاى تاريخ يعقوبى نمىتوان غفلت نمود.بحث يعقوبى از اقاليم سبعه، ذكر مطالب نجومى، توضيح خوب و مناسب او از آيين مسيحيت، بحث دقيق از تاريخ شيعه، ايام حكومت ابوبكر، خلافت امام حسن(ع)، ماجراى طلحه و زبير، قيام زبيريان و نهضت زيد بن على از موضوعاتى است كه در نقد و بررسى تاريخ صدر اسلام، ارزش فراوان دارد.<ref>همان</ref> | با وجود اين همه نقايص، از ارزشهاى تاريخ يعقوبى نمىتوان غفلت نمود.بحث يعقوبى از اقاليم سبعه، ذكر مطالب نجومى، توضيح خوب و مناسب او از آيين مسيحيت، بحث دقيق از تاريخ شيعه، ايام حكومت ابوبكر، خلافت امام حسن(ع)، ماجراى طلحه و زبير، قيام زبيريان و نهضت زيد بن على از موضوعاتى است كه در نقد و بررسى تاريخ صدر اسلام، ارزش فراوان دارد.<ref>همان</ref> | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد و فهرست اشخاص و اماكن مذكور در متن، در انتهاى جلد نخست آمده است. | فهرست مطالب هر جلد، در انتهاى همان جلد و فهرست اشخاص و اماكن مذكور در متن، در انتهاى جلد نخست آمده است. | ||
پاورقىها بسيار اندك بوده و در آنها، به ذكر اصل و اشتباهات موجود در نسخه كتاب، پرداخته شده است.<ref>ر. | پاورقىها بسيار اندك بوده و در آنها، به ذكر اصل و اشتباهات موجود در نسخه كتاب، پرداخته شده است.<ref>ر.ک: پاورقى، ج1، ص110</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||