۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(لینک درون متنی) |
(لینک درون متنی) |
||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
ساختار کتاب [[مختار الحكم و محاسن الكلم|مختار الحکم و محاسن الکلم]] [[ابن فاتک، مبشر بن فاتک|مبشر بن فاتک]] در قرن پنجم مشابه صوان الحکمة سجستانی است. شیوه نگارش محبوب القلوب قطبالدین اشکوری لاهیجی، همانند صوان الحکمة است و در موارد بسیاری شباهت محتوایی با صوان دارد. تاریخ حکمای اسلام بیهقی، معروف به تتمه صوان الحکمة در شیوه نگارش تابع صوان الحکمة است و از صدویازده حکیمی که میآورد، شش مورد آن «حنین بن اسحاق، اسحاق بن حنین، ثابت بن قره، سجستانی، عیسی بن زرعه و یحیی بن عدی» از عناوین مأخوذ در صوان است با محتوایی متفاوت<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | ساختار کتاب [[مختار الحكم و محاسن الكلم|مختار الحکم و محاسن الکلم]] [[ابن فاتک، مبشر بن فاتک|مبشر بن فاتک]] در قرن پنجم مشابه صوان الحکمة سجستانی است. شیوه نگارش محبوب القلوب قطبالدین اشکوری لاهیجی، همانند صوان الحکمة است و در موارد بسیاری شباهت محتوایی با صوان دارد. تاریخ حکمای اسلام بیهقی، معروف به تتمه صوان الحکمة در شیوه نگارش تابع صوان الحکمة است و از صدویازده حکیمی که میآورد، شش مورد آن «حنین بن اسحاق، اسحاق بن حنین، ثابت بن قره، سجستانی، عیسی بن زرعه و یحیی بن عدی» از عناوین مأخوذ در صوان است با محتوایی متفاوت<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | ||
افزون بر تأثیرهای صوان بر تاریخنگاریهای فلسفی بعد از خود، ویژگیهایی در این اثر وجود دارد که آن را از سایر آثار مشابه، متمایز میکند. باید توجه داشت، دورانی که ابوسلیمان سجستانی در آن میزیسته، به لحاظ شکوفایی علمی و فرهنگی، موقعیت ویژهای داشته است. تنوع محافل علمی و مجالس درس و بحث، کثرت منابع ترجمه شده، رونق بازار ترجمه و پویایی عرصه فرهنگ و مواردی ازایندست، این دوران را از سایر ادوار متمایز میکند. ابنندیم اخباری را نقل میکند که حاکی از ارتباط سجستانی با شبکهای از مترجمان معاصر خود همچون ابوزکریا یحیی بن عدی و پسران شاکر منجمباشی است. منزل سجستانی، محفل مراودات علمی و فلسفی بوده و در برخی موارد گزارشهایی که او نقل کرده است، نقش مهمی در به تصویر کشیدن فضای علمی آن دوران دارد. فصل دوم صوان الحکمة که به تاریخ فیلسوفان اسلامی میپردازد، اطلاعاتی از برخی مترجمان و علمای آن زمان در اختیار ما میگذارد که بسیار با ارزش است. گزارشی که سجستانی از برخی بزرگان اخوانالصفا ارائه میکند، تنها سرنخهایی است که از این انجمن سری در دست است. درحالیکه هیچ خبر دقیقی از نویسنده یا نویسندگان رسائل اخوانالصفا وجود ندارد، سجستانی، ابوسلیمان مقدسی را بهعنوان مؤلف این مجموعه معرفی میکند<ref>ر.ک: همان</ref>. | افزون بر تأثیرهای صوان بر تاریخنگاریهای فلسفی بعد از خود، ویژگیهایی در این اثر وجود دارد که آن را از سایر آثار مشابه، متمایز میکند. باید توجه داشت، دورانی که [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|ابوسلیمان سجستانی]] در آن میزیسته، به لحاظ شکوفایی علمی و فرهنگی، موقعیت ویژهای داشته است. تنوع محافل علمی و مجالس درس و بحث، کثرت منابع ترجمه شده، رونق بازار ترجمه و پویایی عرصه فرهنگ و مواردی ازایندست، این دوران را از سایر ادوار متمایز میکند. [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابنندیم]] اخباری را نقل میکند که حاکی از ارتباط [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|سجستانی]] با شبکهای از مترجمان معاصر خود همچون ابوزکریا یحیی بن عدی و پسران شاکر منجمباشی است. منزل [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|سجستانی]]، محفل مراودات علمی و فلسفی بوده و در برخی موارد گزارشهایی که او نقل کرده است، نقش مهمی در به تصویر کشیدن فضای علمی آن دوران دارد. فصل دوم صوان الحکمة که به تاریخ فیلسوفان اسلامی میپردازد، اطلاعاتی از برخی مترجمان و علمای آن زمان در اختیار ما میگذارد که بسیار با ارزش است. گزارشی که [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|سجستانی]] از برخی بزرگان اخوانالصفا ارائه میکند، تنها سرنخهایی است که از این انجمن سری در دست است. درحالیکه هیچ خبر دقیقی از نویسنده یا نویسندگان رسائل اخوانالصفا وجود ندارد، سجستانی، ابوسلیمان مقدسی را بهعنوان مؤلف این مجموعه معرفی میکند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| | ||
تفکر افلاطونی و اشراقی در صوان الحکمة، با معرفی «شیخ یونانی» ارائه میشود. سجستانی در صوان الحکمة و ابن مسکویه در جاودان خرد اولین کسانی هستند که صف «شیخ یونانی» را در توصیف این فیلسوف مجهولالهویه یونانی به کار میبرند. طبق تحقیقات رزنتال، صوان اولین منبعی است که «شیخ یونانی» را بهعنوان شاگرد دیوگنس معرفی میکند و این عقیده قبل از سجستانی سابقهای ندارد و اخلاف سجستانی به تبعیت از او چنین ادعای کردهاند<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | تفکر افلاطونی و اشراقی در صوان الحکمة، با معرفی «شیخ یونانی» ارائه میشود. [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|سجستانی]] در صوان الحکمة و ابن مسکویه در جاودان خرد اولین کسانی هستند که صف «شیخ یونانی» را در توصیف این فیلسوف مجهولالهویه یونانی به کار میبرند. طبق تحقیقات رزنتال، صوان اولین منبعی است که «شیخ یونانی» را بهعنوان شاگرد دیوگنس معرفی میکند و این عقیده قبل از [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|سجستانی]] سابقهای ندارد و اخلاف [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|سجستانی]] به تبعیت از او چنین ادعای کردهاند<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | ||
در انتهای اثر سه مقاله از سجستانی ارائه شده که عبارتند از: | در انتهای اثر سه مقاله از [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|سجستانی]] ارائه شده که عبارتند از: | ||
#مقاله اول در موضوع اجرام علوی است. طبیعت اجرام علوی مخالف طبایع استقصات (کلمهای یونانی به معنای ارکان و اصول که عبارت است از آتش، هوا، آب و زمین) است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 367</ref>. | #مقاله اول در موضوع اجرام علوی است. طبیعت اجرام علوی مخالف طبایع استقصات (کلمهای یونانی به معنای ارکان و اصول که عبارت است از آتش، هوا، آب و زمین) است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 367</ref>. | ||
# نویسنده در مقاله دوم در دو فصل به موضوع محرک اول پرداخته است. محرک اول، غایت نهایی همه اشیای متحرک است و افلاک آسمانی از سر شوق و برای تشبه به او به حرکت درمیآیند زیرا او خیر و زیبایی محض است<ref>ر.ک: همان، ص 375</ref>. | # نویسنده در مقاله دوم در دو فصل به موضوع محرک اول پرداخته است. محرک اول، غایت نهایی همه اشیای متحرک است و افلاک آسمانی از سر شوق و برای تشبه به او به حرکت درمیآیند زیرا او خیر و زیبایی محض است<ref>ر.ک: همان، ص 375</ref>. | ||
# وی در مقاله سوم به کمال ویژه انسان پرداخته است. سجستانی هدف از نگارش این رساله را اظهار کمال ویژه نوع انسان و توصیف عضدالدوله دیلمی دانسته است که در زمان او جامع کمال انسانی بوده و لذا این رساله به او تقدیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص 378 و پاورقی 1</ref>. | # وی در مقاله سوم به کمال ویژه انسان پرداخته است. [[ابوسلیمان سجستانی، محمد بن طاهر|سجستانی]] هدف از نگارش این رساله را اظهار کمال ویژه نوع انسان و توصیف عضدالدوله دیلمی دانسته است که در زمان او جامع کمال انسانی بوده و لذا این رساله به او تقدیم شده است<ref>ر.ک: همان، ص 378 و پاورقی 1</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== |
ویرایش