مهدی، محمد
شیخ محمد مهدی زینالعابدین (۱۳۴۰-۱۴۲۰ ق)، فقیه، اصولی و عارف معاصر نجف و قم، از نوادگان آیتالله شیخ زینالعابدین مرندی بود. وی از شاگردان سید ابوالقاسم خویی و شیخ حسین حلی به شمار میرود و آثاری ارزشمند در فقه، اصول، فلسفه و ادعیه از خود به جای گذاشته است.
| محمد مهدی زینالعابدین | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | شیخ محمد مهدی زینالعابدین |
| نسب | فرزند علامه شیخ مهدی، نوه آیتالله شیخ زینالعابدین مرندی |
| نام پدر | شیخ مهدی |
| ولادت | ۱۳۴۰ قمری / ۱۳۰۰ شمسی |
| محل تولد | نجف اشرف، عراق |
| محل زندگی | نجف، قم |
| رحلت | ۲ رجب ۱۴۲۰ قمری / ۲۰ مهر ۱۳۷۸ شمسی |
| مدفن | قم، کنار حرم علی بن جعفر(ع) |
| طول عمر | ۸۰ سال |
| خویشاوندان | پدربزرگ: شیخ زینالعابدین مرندی؛ عمو: آیتالله شیخ هادی زینالعابدین |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه دوازده امامی |
| پیشه | روحانی، فقیه، مدرس |
| اطلاعات علمی | |
| علایق پژوهشی | فقه، اصول، فلسفه، اخلاق، ادعیه |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
ولادت
شیخ محمد مهدی زینالعابدین در سال ۱۳۴۰ قمری (مطابق با ۱۳۰۰ شمسی) در نجف اشرف به دنیا آمد. پدرش علامه شیخ مهدی و پدربزرگش آیتالله شیخ زینالعابدین مرندی (۱۲۶۶-۱۳۴۰ ق) از فقهای نامدار نجف بود که از محضر آیاتی چون سید حسین کوهکمری، میرزا حبیبالله رشتی و میرزا محمدحسن شیرازی بهره برده بود.[۱]
تحصیلات
تحصیلات مقدماتی را نزد عموی دانشمند خود، آیتالله شیخ هادی زینالعابدین فراگرفت. علوم ریاضی مانند هیئت و حساب را از میرزا محمد اردبیلی آموخت. ادامه سطوح عالی حوزوی را نیز نزد عموی خود گذراند.
وی سپس در درس خارج فقه و اصول دو استاد برجسته زمان، آیتالله سید ابوالقاسم خویی و آیتالله شیخ حسین حلی حاضر شد و تقریرات دروس آنان را به دقت نگاشت.[۲]
فعالیتها
شیخ محمد مهدی زینالعابدین در نجف اشرف به تدریس، تألیف و خدمات اجتماعی مشغول بود و اقامه جماعت نیز میکرد. در سال ۱۴۰۴ قمری، به دلیل شرایط سیاسی حاکم بر عراق، از راه سوریه به ایران مهاجرت کرد و در شهر قم ساکن شد. در قم، چند سالی در مسجدی مقابل منزل آیتالله گلپایگانی به اقامه جماعت و ارشاد مردم پرداخت. اما در دو سه سال پایانی عمر، انزوا گزید و به عبادت و تألیف مشغول بود.[۳]
وفات
وی سرانجام در بامداد روز سهشنبه دوم رجب سال ۱۴۲۰ قمری (مطابق با ۲۰ مهر ۱۳۷۸ شمسی) در قم درگذشت. پیکر او عصر روز چهارشنبه از مسجد امام رضا(ع) تشییع و در جوار مرقد علی بن جعفر(ع) در قم به خاک سپرده شد.[۴]
آثار
آثار او عمدتاً در زمینههای فقه، اصول، فلسفه، اخلاق و ادعیه است که بسیاری از آنها به صورت دستنوشته و عمدتاً در عراق نزد بستگانش نگهداری میشود و برخی هنوز منتشر نشدهاند. از جمله:
- البیان الأوفی فی شرح العروة الوثقی (تقریرات درس فقه شیخ حسین حلی)
- البیان الثاقب فی شرح المکاسب (تقریرات درس فقه شیخ حسین حلی)
- البیان المعقول فی شرح کفایة الأصول (در چهار جلد)
- کتاب الطهارة (در چهار جلد)
- أدعیة سریعة الإجابة لأسرار الرحمانیة فی الأدعیة و الأذکار
- التنبه الجمیل فی الفلسفة و الأخلاق (در دو جلد)
- الکشکول فی الفوائد و الحکم
- تعاریف العلوم
- الفوائد القرآنية فی الأدعية و الأذكار
- الأصول السامية (تقریرات درس اصول شیخ حسین حلی)
- الأصول الواضحة (تقریرات درس اصول سید ابوالقاسم خویی)[۵]
پانويس
منابع مقاله
- جواهر کلام، عبدالحسین، تربت پاکان قم: شرح حال مدفونین در سرزمین قم، ج۳، قم: انصاریان، ۱۴۲۴-۱۳۸۲.