نمایش مبدأ برای القصد و الأمم في التعريف بأصول و أنساب العرب و العجم

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR61977J1.jpg
| عنوان = القصد و الأمم في التعريف بأصول و أنساب العرب و العجم
| عنوان‌های دیگر = الانباه علی قبائل الرواه 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن‌ عبد البر، یوسف‌ بن‌ عبد الله]] (نويسنده)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /الف2ق6 1123 CS 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = مطبعة السعادة
| مکان نشر = مصر - قاهره
| سال نشر = 1350ق
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE61977AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 61977
| کتابخوان همراه نور = 61977
| کد پدیدآور = 1466
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''القصد و الأمم في التعريف بأصول أنساب العرب و العجم و من أول من تكلم بالعربية من الأمم''' ، نوشته‌ی ابوعمر یوسف بن عبدالبر نمری قرطبی (368-463ق)، از فقهای اهل سنت، محدث‌، مورخ و ادیب اندلسى است. اثر یادشده درباره انساب است و به همت حسام‌الدین قدسی، تحقیق و منتشر شده است. ذیل این اثر، کتاب «الإنباه علی قبائل الرواة» از نویسنده یادشده آمده است.

== القصد و الأمم في التعريف بأصول أنساب العرب و العجم و من أول من تكلم بالعربية من الأمم==
نوشتار حاضر به بحث پیرامون ریشه نژادها و اقوام عرب و عجم و آمیختگی نژادی میان آنها اختصاص یافته است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص8</ref>.

نویسنده با اساس قرار دادن حضرت نوح و فرزندان ایشان به‌عنوان ریشه اصلی تمام نژادهای بشری، به کیفیت شکل‌گیری نژادهای متنوع با تکیه بر احادیثی از پیامبر(ص) و سخنان برخی عالمان اشاره کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص8-11</ref>.

وی مطالب کتاب را با سخنانی پیرامون نخستین ناطقان به زبان عربی آغاز کرده، سپس به عرب عاربه که آنان را فرزندان سام دانسته اشاره کرده است. در ادامه سخن از عرب‌های مستعربه که شامل فرزندان اسماعیل، عابر، یعرب، قحطان و... هستند، سخن به میان آورده و به دنبال آن فرزندان قبائل و اقوام منتسب به حام و یافث را ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>.

==الإنباه علی قبائل الرواة==
این اثر از نویسنده یادشده درباره نسب‌نامه محدثان است.

نویسنده در این کتاب به قبایل اصلی که در نقل حدیث از پیامبر اکرم(ص) نقش ایفا نموده‌اند، پرداخته است. وی این کتاب مختصر را به‌عنوان راهنمایی برای اصول و ریشه انساب و خاندان‌ها و همچنین به‌عنوان مدخلی برای کتاب دیگر خود که به موضوع صحابه اختصاص یافته، تدوین کرده است<ref>ر.ک: همان، ص42</ref>. گویا نویسنده، این کتاب را پیش از تألیف کتاب «القصد و الأمم» به نگارش درآورده است<ref>ر.ک: ناشر، ص2</ref>.

نویسنده، مطالب کتاب را با تکیه بر آثار نویسندگان در علم نسب، مانند: ابوبکر محمد بن اسحاق، هشام بن محمد بن سائب کلبی، معمر بن مثنی، محمد بن عبدة بن سلیمان، زبیر بن بکار و... و برخی از آثار تاریخی به نگارش درآورده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص45-46</ref>.

نویسنده نخست به مطالبی پیرامون نسب‌شناسی و اهمیت آن از منظر قرآن و حدیث اشاره کرده<ref>ر.ک: همان، ص42-45</ref>، سپس با ذکر نسب ابراهیم خلیل، مطالب خود را با عدنان پی گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. وی در ادامه از قبیله قحطان و اختلاف نسب‌شناسان در نسب آنان سخن به میان آورده است<ref>ر.ک: همان، ص55</ref>. قضاعه، نزار، مضر، خندف، قریش، کنانه، هذیل، تمیم و... از جمله قبایلی هستند که نویسنده به معرفی آنها پرداخته است. وی مطالب پایانی کتاب را به قبایل قضاعه و شاخه‌ها و بطون آنها اختصاص داده است<ref>ر.ک: همان، ص121</ref>.

محقق علاوه بر ذکر مقدمه در معرفی نویسنده و آثار وی فهرستی از اعلام دو کتاب را ذکر کرده و در مواردی توضیحاتی را درباره برخی عبارات متن در پاورقی کتاب ذکر نموده است<ref>ر.ک: همان، ص14-15 و 45</ref>.

==پانویس ==
<references/>

==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ خرداد 1403 توسط فاضل گرنه زاده]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ خرداد 1403 توسط محسن عزیزی]]